ရခုိင္ျပည္အေရးသည္ Federalist ႏွင့္ Nationalist တုိ႔ရဲ့ အားၿပိဳင္ပြဲလား

(၂၀၁၅) ေရြးေကာက္ပြဲ အလြန္ ျမန္မာႏုိင္ငံေရး အာဏာ အလႊဲ အေျပာင္းကာလမွာ ထိပ္တန္း အေရာက္ဆုံး သတင္းေတြ အျဖစ္ ရခုိင့္ သတင္းေတြ ေနရာ ယူလာပါတယ္။ အဓိက ကေတာ့ ရခုိင္ အမ်ဳိးသား ပါတီ (ANP) နဲ႔ သက္ဆုိင္တဲ့ သတင္းေတြ၊ ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ (Arakan Army – AA) နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ သတင္းေတြ အေတာ္ေလး ဖတ္ရ ၾကားရပါတယ္။ (၂၀၁၂) ေနာက္ပုိင္း ကုလား - ရခုိင္ အဓိကရုဏ္း ျဖစ္တဲ့ အခ်ိန္ကစၿပီး ရခုိင္ျပည္ အေရးဟာ ျမန္မာ့ မီဒီယာ၊ ကမၻာ့ မီဒီယာ စာမ်က္ႏွာေတြမွာ နာမည္ဆုိးနဲ႔ ေရွ႕တန္း ေရာက္လာ ခဲ့ရတာပါ။ ေနာက္ၿပီး ေက်ာက္ျဖဴ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕ စီမံကိန္း၊ ေက်ာက္ျဖဴ ေရနက္ဆိပ္ကမ္း၊ ေက်ာက္ျဖဴ စက္မႈဇုန္ေတြ ကလည္း တရုတ္ အက်ဳိးစီးပြားနဲ႔ တုိက္ရုိက္ ပတ္သက္ေနေတာ့ ရခုိင္ျပည္ဟာလည္း အေနာက္အုပ္စုရဲ့ အာရုံစုိက္စရာ တခု ျဖစ္လာပါတယ္။

လက္ရွိ သတင္းေတြ အရ ၾကည့္ရင္လည္း အသစ္ ဖြဲ႕စည္းမယ့္ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) အစုိးရရဲ့ ရခုိင္ျပည္နယ္ အစုိးရကုိ (ANP) က ဦးစီးဖြဲ႕စည္းခြင့္ မရွိတဲ့ ကိစၥဟာ ဗမာျပည္ ႏုိင္ငံေရးမွာ ေရွ႕တန္း အေရာက္ဆုံး သတင္း တပုဒ္ပါ။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ မဲ အမ်ားဆုံး အႏုိင္ရတဲ့ (ANP) ကုိ အစုိရဖြဲ႕ခြင့္ မေပးတာဟာ (NLD) ရဲ့ တုိင္းရင္းသား တန္းတူေရးနဲ႔ ဖယ္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု အေပၚ ရခုိင္ ျပည္သူေတြ ေမးခြန္း ထုတ္ေနၾကပါၿပီ။ (NLD) ဟာလည္း ဒီပုပ္ထဲက ဒီပဲ ပဲ ဆုိတဲ့ အေျပာမ်ိးလဲ ေျပာေနၾကပါၿပီ။ ရခုိင္ျပည္ရဲ့ ၿမိဳ႕နယ္တုိင္း၊ ၿမိဳ႕နယ္တုိင္း ဆက္တုိက္ ဆႏၵျပပြဲေတြဟာလည္း (NLD) အစုိးရသစ္ အတြက္ အဓိက စိန္ေခၚသံေတြပါ။ တနည္းေျပာရရင္ ဗမာ - ရခုိင္ ဆက္ဆံေရးရဲ့ အက္ေၾကာင္း တခုဆုိရင္လည္း မွားမယ္ မထင္ပါဘူး။ ရခုိင္ျပည္မွာ မဲ အမ်ားဆုံး ရတဲ့ (ANP) က ျပည္နယ္ အစုိးရကုိ ဦးေဆာင္ ဖြဲ႕စည္းဖုိ႔ ေတာင္းဆုိပါတယ္၊ (NLD) က ဒါကုိ အေလ်ာ့ မေပးဘဲ ျပည္နယ္ အစုိးရကုိ သူတုိ႕ ကုိယ္တုိင္ ဦးစီး ဖြဲ႕စည္းမယ္လုိ႔ အခုိင္အမာ ရပ္တည္ လာပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္သူ လူထု ၾကားထဲမွာလည္္း (ANP) လုပ္ရပ္ကုိ ေထာက္ခံတဲ့ ျပည္သူေတြက တဘက္၊ (NLD) ရပ္တည္မႈကုိ ေထာက္ခံတဲ့ သူေတြက တဘက္ အျပန္အလွန္ ျငင္းခုန္မႈေတြ ရွိလာပါတယ္။ (NLD) ဘက္က ရပ္တည္တဲ့ ဦးေအးသာေအာင္ကုိ ေ၀ဖန္ၾကတဲ့ သူေတြရွိသလုိ၊ မလုိလားအပ္ဘဲ တည္ၿငိမ္တဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံေရး အကူးအေျပာင္းကုိ ခေလာက္ ဆန္တယ္လုိ႔ ေဒါက္တာ ေအးေမာင္ကုိ ေ၀ဖန္ၾကတဲ့ သူေတြလည္း ရွိလာပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဒီလုိ အုပ္စု ႏွစ္စု ကြဲျပား လာရတာကုိ ၿခံဳၾကည့္ရင္ ရခုိင္လူထု ၾကားထဲမွာ ဗမာ အပါအ၀င္ က်န္တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳိးေတြနဲ႔ လက္တြဲၿပီး စစ္မွန္တဲ့ ဖယ္ဒရယ္ ျပည္ေထာင္စု တည္ေထာင္လုိတဲ့ ျပည္ေထာင္စု ၀ါဒီ (Federalist) ေတြနဲ႔ ရခုိင္ဆုိတာ အတိတ္ တခ်ိန္က ကုိယ့္ထီး ကုိယ့္နန္းနဲ႔ ေနလာခဲ့တဲ့ လူမ်ဳိး တမ်ဳိး အျဖစ္ ျပန္လည္ပုံေဖာ္လုိတဲ့ လုံး၀လြတ္လပ္ေရး အယူအဆကုိ စြဲကုိင္တဲ့ လြတ္လပ္ေရး ၀ါဒီေတြ၊ တနည္းအားျဖင့္ အမ်ဳိးသားေရး ၀ါဒီ (Nationalist) ေတြ ရဲ့ အျပန္အလွန္ ျငင္းခုန္တဲ့ ဒီဘိတ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္မွာ သမုိင္းစဥ္ တေလွ်ာက္ရွိခဲ့တဲ့ ျပည္ေထာင္စု ၀ါဒီ (Federalist) နဲ႔ အမ်ဳိးသားေရး ၀ါဒီ (Nationalist) တုိ႔ရဲ့ အားၿပိဳင္ပြဲလုိ႔ ေျပာရင္ ရႏုိင္ပါတယ္။

ကမၻာ့ ႏုိင္ငံေရး အေျပာင္း အလဲေတြ ဘယ္လုိပဲ ေျပာင္းေျပာင္း၊ ႏုိင္ငံေရး သီအုိရီေတြက ဘယ္လုိပဲ ဆုိဆုိ ရခုိင္ျပည္သူေတြရဲ့ သီးျခား ရခုိင့္ သမၼတ ႏုိင္ငံေတာ္ ထူေထာင္ေရး အယူအဆဟာ ယေန႔ အခ်ိန္ထိ ေပ်ာက္ကြယ္ မသြားဘဲ အခုိင္အမာ အျမစ္ တြယ္ေနဆဲပါ။ ဒါကုိ ေရွ႕ရုိးဆန္တဲ့ အေတြး အေခၚေတြ လက္ကုိင္ထားတယ္ ဆုိၿပီးေတာ့ ေျပာလုိ႔လည္း မရႏုိင္ပါဘူး။ ဒီလုိ အယူအဆေတြ ခုိင္မာေစဖုိ႔လည္း ခုိင္လုံတဲ့ အေၾကာင္းတရားေတြ ရွိေနပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္ဟာ ကုလသမဂၢရဲ့ ထုတ္ျပန္တဲ့ အစီအရင္ခံစာေတြအရ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ အဆင္းရဲဆုံး ျပည္နယ္တခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ သဘာ၀ သယံဇာတ ေပါၾကြယ္၀တဲ့ ျပည္နယ္၊ ေဒၚလာ ကုေဋခ်ီရတဲ့ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႔ တင္ပုိ႔ေနတဲ့ ျပည္နယ္တခုကုိ ဗဟုိ ဗမာအစုိးရက ျဖစ္ျဖစ္ေျမာက္ေျမာက္ တုိးတက္ႀကီးပြားေအာင္ မေဆာင္ရြက္ ေပးႏုိင္ခဲ့ ပါဘူး။ ဗမာေတြဟာ ရခုိင္ျပည္က အယူသာရွိၿပီး အေပး မရွိဘူးလုိ႔ ယုံၾကည္ လာၾကပါတယ္။ ဒါေတြဟာ (၂၁) ရာစု ရခုိင္ေတြရဲ့ ရခုိင့္ႏုိင္ငံ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး အယူအဆကုိ ပုိမုိ ခုိင္မာ လာေစ ခဲ့ပါတယ္။ ရခုိင္ေတြရဲ့ သမုိင္း အေမြအနစ္ေတြ ျဖစ္တဲ့ ေရွးေဟာင္း ယဥ္ေက်းမႈ၊ ေစတီ ပုထုိး လက္ရာေတြကုိ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိရွိ ဖ်က္ဆီး၊ ျပဳျပင္ ေနတာေတြဟာလည္း ရခုိင္ေတြရဲ့ ႏွလုံးအိမ္ကုိ ထိခုိက္ေစပါတယ္။ ဒီလုိ အေျခအေနမ်ဳိးမွာ (၂၀၁၂) ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရး အဓိကရုဏ္းကလည္း အားကုိးစရာမဲ့ ရခုိင္ေတြရဲ့ ပကတိ အေျခအေနတခုကုိ ကုိယ္တုိင္ ႀကံဳေတြ႕ ခံစား လာခဲ့ရပါတယ္။ အေနာက္ မီဒီယာ၊ ျပည္မ မီဒီယာေတြက ရခုိင္ေတြအေပၚ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရး အစြန္းေရာက္ သမားေတြ အျဖစ္ ပုံေဖာ္မႈေတြကလည္း ရခုိင္ေတြကုိ ကုိယ့္ကံၾကမၼာကုိ ကုိယ္ဖန္တီးဖုိ႔ လုိတယ္ ဆုိတဲ့ အေတြးမ်ဳိး ရုိက္သြင္း မိလ်က္သား ျဖစ္ေစခဲ့တယ္။

အမ်ား သိၾကတဲ့အတုိင္း (၁၉၉၀)၊ (၂၀၁၀)၊ (၂၀၁၅) ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ရခုိင္အမ်ဳိးသား ကုိယ္စားျပဳ ပါတီေတြရဲ့ ေအာင္ျမင္မႈ ရလဒ္ကုိ ၾကည့္ျခင္း အားျဖင့္ ရခုိင္ ျပည္သူေတြရဲ့ အမ်ဳိးသားေရး အားမာန္ကုိ မ်က္၀ါး ထင္ထင္ ေတြ႕ျမင္ ႏုိင္ပါတယ္။ ၿမိဳ႕နယ္ တခ်ဳိ႕က လႊဲၿပီး ျပည္နယ္ တခုလုံးမွာ ရခုိင္အမ်ဳိးသား ကုိယ္စားျပဳ ပါတီခ်ည္း အႏုိင္ ရခဲ့ပါတယ္။ (၁၉၉၀) ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ရခုိင္ ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ALD)၊ (၂၀၁၀) ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ရခုိင္ တုိင္းရင္းသားမ်ား တုိးတက္ေရး ပါတီ (RNDP)၊ (၂၀၁၅) ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ရခုိင္ အမ်ဳိးသား ပါတီ (ANP) တုိ႔ကုိ ဗမာ ျပည္မ ပါတီေတြ ျဖစ္တဲ့ NLD၊ USDP တုိ႔ မယွဥ္ ႏုိင္ပါဘူး။ ရခုိင္ အမ်ဳိးသား ပါတီရဲ့ ပါတီတြင္း အခ်င္းခ်င္း မညီညႊတ္ရုံသာ ရိွခ်င္ ရွိမယ္၊ ရခုိင္ အမ်ဳိးသားေရး ၀ါဒကုိ ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ျပရမယ္ဆုိရင္ ညီညီညႊတ္ညႊတ္နဲ႔ ရခုိင္ ျပည္သူေတြဟာ ရခုိင္ အမ်ဳိးသား ကုိယ္စားျပဳ ပါတီေတြကုိ မဲ ပုံေအာ ေပးခဲ့ တာပါပဲ။ (၂၀၁၅) ေရြးေကာက္ပြဲမွာ (NLD) ရဲ့ အနီလႈိင္းကုိ ႀကံ့ႀကံ့ ခံႏုိင္ခဲ့တာဆုိလုိ႔ ျမန္မာတႏုိင္ငံလုံးမွာ ရခုိင္ျပည္ပဲ ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ အမ်ားလက္ခံထားတဲ့ တရား၀င္ လမ္းေၾကာင္းက ျပသခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အစုိးရက သတ္မွတ္ထားတဲ့ ဥပေဒ ျပင္ပ အင္အားစုကုိ ေထာက္ခံ အားေပးမႈကေတာ့ ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္ (AA) ကုိ အားေပး ေထာက္ခံမႈပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္ (AA) ကုိ ရခုိင္ လူထု တရပ္လုံး အားေပး ေထာက္ခံလုိက္တဲ့ အဓိက အေၾကာင္းအရင္းထဲမွာ ကုလား - ရခုိင္ အဓိကရုဏ္းဟာ အခ်က္တခ်က္ အေနနဲ႔ ပါ၀င္ေနပါတယ္။ (၂၀၁၀) အစုိးရသစ္ လက္ထက္ ဆုိရွယ္မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ အတူ (AA) ရဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ ဟာလည္း ျပည္သူေတြ ၾကားမွာ ျမန္ျမန္ ဆန္ဆန္ ေရာက္ရွိလုိ႔ လာခဲ့ပါတယ္။

ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ (AA) ကုိ (၂၀၀၉) ခုႏွစ္က စတင္ တည္ေထာင္ခဲ့တာပါ။ ျမန္မာျပည္မွာ သက္တမ္းအႏုဆုံး လက္နက္ကုိင္ တပ္မေတာ္ တခု ဆုိေပမယ့္ အခ်ိန္တုိ အတြင္း လူသိမ်ား ထင္ရွားလာတဲ့ အင္အားစု တရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ (၂၀၁၄) ခုႏွစ္ (၅) ႏွစ္ျပည့္ တပ္မေတာ္ စစ္ေရးျပ အခမ္းအနား ကလည္း အားကုိးစရာ မဲ့ေနတဲ့ ရခုိင္ျပည္သူ လူထုရဲ့ ရင္ထဲကုိ (AA) ၀င္ေရာက္ လာခဲ့ပါတယ္။ ထုိ႕အတူ (၂၀၁၅) ခုႏွစ္မွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တိတ္ဆိတ္ေနတဲ႔ ရခုိင္ျပည္မွာ ေသနတ္သံ ေဖာက္ျပ လုိက္တာဟာလည္း ရခုိင္ျပည္သုိ႔ (AA) လာၿပီဟု အခ်က္ေပးလုိက္ သလုိပါပဲ။ ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္ (AA) ရဲ့ ႏုိင္ငံေရး လမ္းစဥ္ကုိ တိတိက်က် ခုိင္ခုိင္မာမာ မထုတ္ျပန္ေသးေပမယ့္ (AA) ရဲ့ အႏၱိမ ရည္မွန္းခ်က္ဟာ ရခုိင့္ႏုိင္ငံ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး ဆုိတာ ယုံမွား သံသယ မရွိႏုိင္ပါဘူး။ ဒီ ရည္မွန္းခ်က္ ေၾကာင့္လည္း ရခုိင္ ျပည္သူေတြဟာ (AA) ကုိ ပုံေအာ ေထာက္ခံ အားေပးေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ဟာ လုံး၀ လြတ္လပ္ေရး၊ ရခုိင္ႏုိင္ငံ ျပန္လည္ ထူေထာင္ လုိသူေတြရဲ့ အိမ္မက္၊ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ ပါပဲ။ ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ (AA) ႏွင့္ ရကၡိဳင္ အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ULA) ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ ရကၡိတ လမ္းစဥ္ ကုိ ခ်မွတ္ဖုိ႔ ႀကိဳပမ္းေနၾက ပါတယ္။ ရကၡိတ လမ္းစဥ္ ဆုိတာ (ULA/AA) ရဲ့ အမ်ဳိးသားေရး လမ္းစဥ္ ျဖစ္လာမွာပါ။ ရကၡိတ လမ္းစဥ္ရဲ့ အႏွစ္ခ်ဳပ္က ရခုိင္ျပည္ လြတ္ေျမာက္ေရးႏွင့္ ရခုိင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ တခ်ဳိ႕ကလည္း ေမးခြန္း ထုတ္ၾကမယ္ ထင္ပါတယ္။ ဒီလုိ ေခတ္မ်ဳိး၊ ဒီလို အခ်ိန္မ်ဳိးမွာ သီးျခား ရခုိင့္ ႏုိင္ငံေတာ္ အယူအဆဟာ လြယ္ပါ့မလား၊ လက္ေတြ႕ က်ႏုိင္ပါ့ မလား၊ ဘယ္သူေတြ၊ ဘယ္ႏုိင္ငံေတြက ေထာက္ခံမလဲ ဆုိတဲ့ ေမးခြန္းပါ။ ေသခ်ာပါတယ္၊ ေမးသင့္ ေမးထုိက္တဲ့ ေမးခြန္းပါ။ ဒီလုိ ေမးခြန္းမ်ဳိးကုိ ရခုိင့္ ႏုိင္ငံေရး စိတ္၀င္စားတဲ့သူေတြ ေမးခဲ့ၾက၊ ေမးေနၾကတဲ့ ေမးခြန္းပါ။

ကမၻာ့သမုိင္းကုိ ျပန္ၾကည့္လုိက္ရင္လည္း လုံး၀ လြတ္လပ္ေရး ရတဲ့ ႏုိင္ငံအမ်ားစုဟာ ပထမ ကမၻာစစ္၊ ဒုတိယ ကမၻာစစ္တုိ႔ႏွင့္ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ကြန္ျမဴနစ္၊ အရင္းရွင္ ႀကီးႏွစ္ႀကီး စစ္ပြဲေတြေၾကာင့္ လြတ္လပ္ေရး ရသြားတဲ့ နုိင္ငံေတြလည္း ရွိခဲ့ပါတယ္။ ေခတ္သစ္မွာေတာ့ ယုတၱိေဗဒ အရ စဥ္းစားရင္ မျဖစ္ ႏုိင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ႏုိင္ငံေတြရဲ့ အက်ဳိး စီးပြားေတြအရ ရခုိင္ႏုိင္ငံ ထူေထာင္ေရး အေပၚ အားကုိး မိၾကတဲ့ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံ ရွိေနပါတယ္။ အဲဒီအေတြးကုိ လက္ကုိင္ထားသူ အမ်ားစု ေျပာတာကေတာ့ တရုတ္ႏုိင္ငံ ပါပဲ။ ဆုိရွယ္ မီဒီယာမွာ ျပန္႔ေနတဲ့ အယူအဆကေတာ့ တရုတ္ အက်ဳိးစီးပြားဟာ ရခုိင္ျပည္ထဲမွာ ရွိေနတယ္၊ တရုတ္အစုိးရဟာ ျမန္မာျပည္ ဗဟုိအစုိးရနဲ႔ အဆင္မေျပဘူး၊ ဒါေၾကာင့္ တုိင္းရင္းသားလူမ်ဳိးေတြ အေပၚ အာရုံ ညႊတ္လာတယ္၊ တရုတ္ဟာ ကုလသမဂၢ လုံၿခံဳေရး ေကာင္စီ၀င္ ႏုိင္ငံတႏုိင္ငံလည္း ျဖစ္တယ္၊ တရုတ္က ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ကုိ ၿမိဳ႕တၿမိဳ႕ကုိ ႏွစ္ႏွစ္ခန္႔ သိမ္းပုိက္ႏုိင္ရင္ လြတ္လပ္ေရး ေၾကညာတာကုိ အသိအမွတ္ျပဳေပးမယ္၊ လုိအပ္တဲ့ အကူအညီ၊ လက္နက္ခဲယမ္းေတြ ေထာက္ပံ့မယ္ စတာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ကုိ တိမ္းညႊတ္ပုံ ရတဲ့ အေတြးအေခၚေတြဟာ ရခုိင္ လူထုၾကားထဲမွာ အေတာ္ေလး ေရာက္ရွိလုိ႔ ေနပါၿပီ။ တကယ္ပဲ ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ (AA) နဲ႔ တရုတ္ အာဏာပုိင္ေတြနဲ႔ လွ်ဳိ႕၀ွက္ သေဘာတူညီမႈ ရွိ၊ မရွိ ဆုိတာကေတာ့ ဘယ္သူမွ မသိပါဘူး။ လက္ေတြ႕ ျမင္ေနရတဲ့ ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္ မဟာမိတ္ လမ္းေၾကာင္း ကေတာ့ ကုိးကန္႔၊ ၀ စတဲ့ တရုတ္ အစုိးရနဲ႔ နီးစပ္တဲ့ လက္နက္ကုိင္ အင္အားစုေတြနဲ႔ အခုိင္အမာ ရင္းႏွီးမႈကုိ ရယူထား ႏုိင္တာပါပဲ။ ကုိးကန္႔ တုိက္ပြဲေတြမွာလည္း ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္ ပူးေပါင္း ပါ၀င္ တုိက္ပြဲ ၀င္မႈေတြကုိလည္း ၾကားေနရပါတယ္။ ယခု ရက္ပုိင္းအတြင္း က်င္းပေနတဲ့ ၀ ျပည္ ပန္ဆမ္း အစည္းအေ၀းမွာလည္း (AA) ကုိ ေျမာက္ပုိင္း အေျချပဳ လက္နက္ကုိင္ အင္အားစုေတြနဲ႔ အတူ ထည့္သြင္း တက္ေရာက္ ေစတာလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။

ေနာက္တခ်က္က ေဒါက္တာ ေအးေမာင္ကုိ တရုတ္ျပည္ခရီးစဥ္တြင္ တရုတ္အစုိးရ အရာရွိေတြက “ႀကိဳက္တာေျပာ ကြ်န္ေတာ္တုိ႔ ေဆာင္ရြက္ေပးပါ့မယ္” ဆုိတဲ့ စကားဟာ သူတုိ႔ရဲ့ မဟာ ဗ်ဴဟာေျမာက္ အေရးပါတဲ့ ရခုိင္ျပည္အေပၚ စိတ္၀င္စားမႈကုိ ျပသလုိက္ျခင္းလုိ႔ ဆုိႏုိင္ပါတယ္။ တရုတ္ အစိုးရဟာ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီမွ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၊ NLD မွ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္တို႔ႏွင့္ သာ ေတြ႕ဆံု ဖိတ္ၾကားတာ ရွိၿပီး တုိင္းရင္းသား ပါတီေတြထဲက ANP ကုိသာ ဖိတ္ၾကားတာဟု တရုတ္ ကြန္ျမဴနစ္ ပါတီ ႏုိင္ငံျခားေရး ဌာနက အရာရွိ တဦးက ေဒါက္တာ ေအးေမာင္ကုိ ေျပာျပတယ္လုိ႔ ဆုိပါတယ္။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ သမၼတ႐ုံး ၫႊန္ၾကားေရးမႉး ဦးေဇာ္ေဌးက ANP နဲ႔ ဆက္ဆံေရး ေကာင္းမြန္ေအာင္ ႀကိဳးစားတာဟာ သူ႔တုိ႔ရဲ႕ ေပၚလစီ အေျပာင္းအလဲလုိ႔ ထင္ပါတယ္ဟု ဆုိပါတယ္။ ဒီလုိ ရခုိင့္ ႏုိင္ငံေရးမွာ တရုတ္ပါ၀င္ ပတ္သက္မႈ ရွိ၊ မရွိ ဆုိတာကုိ ကာယံရွင္ေတြထက္ က်န္လူေတြ မသိႏုိင္ေပမယ့္ လက္ရွိ အျဖစ္ပ်က္ေတြအရ တရုတ္ အက်ဳိးစီးပြားဟာ ရခုိင္ျပည္ အမ်ဳိးသား အင္အားစုေတြနဲ႕ ပတ္သက္ ဆက္ႏြယ္ေနတာေတာ့ တျဖည္းျဖည္း ေပၚလြင္လာပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္သူေတြ ၾကားမွာလည္း တရုတ္ အကူအညီနဲ႕ ရခုိင့္ႏုိင္ငံ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး အယူအဆ ျပန္လည္ ျမႇင့္တက္ လာခဲ့ပါတယ္။

ယခု အခါ ရခုိင္ျပည္ ျပည္တြင္း ႏုိင္ငံေရးမွာ ေဒါက္တာ ေအးေမာင္ဦးေဆာင္တဲ့ အမ်ဳိးသားေရး အင္အားစုေတြ ပါတီတြင္း ေပၚလစီမ်ားကုိ ခ်မွတ္ႏုိင္ခ်ိန္၊ တဘက္မွာ လက္နက္ကုိင္ အင္အားစုမ်ားၾကားတြင္ ရကၡိဳင့္တပ္မေတာ္ (AA) ႏွင့္ ရကၡိဳင္ အမ်ဳိးသား အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ULA) တုိ႔အား ျပည္သူ ေထာက္ခံမႈ ရရိွ ေနခ်ိန္တုိ႔နဲ႕လည္း တုိက္ဆုိင္ ေနပါတယ္။ ဒီလုိနဲ႔ အေသြးအေရာင္တူ ဥပေဒေဘာင္တြင္း ႏုိင္ငံေရး အင္အားစုနဲ႔ လက္နက္ကုိင္ အင္အားစု ႏွစ္ရပ္ဟာ အေတြးအေခၚအရ ေပါင္းစပ္မိသလုိ ရွိလာ ခဲ့ပါတယ္။ ျပည္တြင္းမွာ (NLD) ရပ္တည္ခ်က္ကုိ တင္းခံေနတဲ့ ေဒါက္တာ ေအးေမာင္ ဦးေဆာင္တဲ့ အုပ္စုနဲ႔ လက္နက္ကုိင္ လမ္းစဥ္ျဖင့္ ရခုိင့္ႏုိင္ငံ ျပန္လည္ ထူေထာင္ေရး အယူအဆ အတြက္ တုိက္ပြဲ၀င္ေနတဲ့ ဗုိလ္မွဴးခ်ဳပ္ ဦးထြန္းျမတ္ႏုိင္ ဦးေဆာင္တဲ့ အင္အားစု ဟာ ဘုံရည္မွန္းခ်က္၊ ဘုံရန္သူ တူသလုိ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ အတြင္း အျပင္ တုိက္ပြဲသ႑ာန္ဟာ ၿမိဳင္လာသလုိ ရွိလာပါတယ္။ အဆုိပါ ေခါင္းေဆာင္ ႏွစ္ဦးဟာလည္း ရခုိင့္ျပည္ ႏုိင္ငံေရး၊ ေတာ္လွန္ေရး သမုိင္းတြင္ မႀကံဳဖူးေအာင္ လူထု ေထာက္ခံမႈ ရရွိလ်က္ ရွိေနပါတယ္။ ဒီလုိ အေျခအေနမ်ဳိးမွာ (NLD) နဲ႔ ဗမာ တပ္မေတာ္က အဆုိပါ အင္အားစု ႏွစ္ရပ္ကုိ ဘယ္လုိ ကုိင္တြယ္မလဲ ဆုိတာလည္း အထူး စိတ္၀င္စားစရာပါ။

တဘက္မွာေတာ့ ဗမာျပည္ ျပည္မ ႏုိင္ငံေရးနဲ႕ နီးစပ္တဲ့၊ (NLD) အုပ္စုနဲ႕ အလြမ္းသင့္တဲ့ ရခုိင္ႏုိင္ငံေရး အင္အားစုေတြ၊ ဖယ္ဒရယ္ ၀ါဒီေတြ၊ ျပည္ေထာင္စု ၀ါဒီေတြဟာ ရခုိင္ျပည္သူမ်ား ၾကားထဲ လူႀကိဳက္မ်ားမႈ သိသိသာသာ ေလ်ာ့က် လာေန ပါတယ္။ လက္ေတြ႕ လုပ္ မျပႏုိင္ဘဲ၊ အိမ္မက္ေတြ၊ စကားလုံးေတြသာ ေပးေနတဲ့ အင္အားစုေတြ အျဖစ္ ျမင္လာၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔မွာလည္း ခုိင္မာတဲ့ ႏုိင္ငံေရး ရပ္တည္ခ်က္ေတြ ကုိယ္စီေတာ့ ဆုတ္ကုိင္ ထားဆဲပါ။ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ (၁၉၄၈) လြတ္လပ္ေရးနဲ႔ အတူ ေပၚထြန္းလာတဲ့ ေခတ္သစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ျဖစ္တယ္၊ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ အဂၤလိပ္ သိမ္းပုိက္တဲ့ (၁၈၈၅) ခုႏွစ္ကတည္း ကေန ဗမာက ရခုိင္ကုိ သိမ္း၊ ဗမာက မြန္ကုိ သိမ္းခဲ့တဲ့ ပေဒသရာဇ္ သမုိင္းဟာ တခန္း ရပ္ခဲ့ၿပီ၊ ဗမာစစ္တပ္က (၁၉၆၂) အာဏာသိမ္းၿပီးမွ ဗမာစစ္အာဏာရွင္ စနစ္၊ ဗမာလူမ်ဳိးႀကီး ၀ါဒဟာ ျပန္ အျမစ္ တြယ္လာတာ ျဖစ္တယ္၊ (၂၀၀၈) ဖြဲ႕စည္းပုံဟာ ၎ရဲ့ အက်ဳိးဆက္ျဖစ္တယ္၊ ဒါေၾကာင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံ ျပင္ရမယ္၊ ျပန္ေရးဆြဲ ရမယ္၊ အမ်ဳိးသား တန္းတူေရး အတြက္သာ တုိက္ပြဲ၀င္ၾကရမယ္၊ လက္ရွိ ျမန္မာႏုိင္ငံကုိ တစည္း တလုံးတည္းသာ လုိလားတယ္ လုိ႔ သူတုိ႔က ယုံၾကည္ ၾကပါတယ္။ ဒီ သေဘာတရား ေတြကေတာ့ ရခုိင္ လူထုၾကားထဲမွာ လူႀကိဳက္မ်ားမႈ မရွိတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ယခုအခ်ိန္မွာ ရခုိင္ အမ်ဳိးသား ပါတီ (ANP) ရဲ့ ပါတီတြင္း အေတြးအေခၚ ႏွစ္ရပ္ အားၿပိဳင္မႈကေတာ့ အျမင့္ဆုံး အေနအထားကုိ ေရာက္လုိ႔ ေနပါၿပီ။ ေဒါက္တာ ေအးေမာင္ရဲ့ ေပၚလစီခင္းက်င္းမႈက ယခုအခ်ိန္ထိ ရခုိင္ ျပည္သူလူထုရဲ့ ႏွလုံးသားကုိ စုိးမုိးထားဆဲ ရွိေနပါတယ္။

နိဂုံး ခ်ဳပ္ရရင္ ရခုိင္ျပည္ရဲ့ ျပည္ေထာင္စု ၀ါဒီ (Federalist) နဲ႔ အမ်ဳိးသားေရး ၀ါဒီ (Nationalist) အားၿပိဳင္မႈမွာ ဘယ္သူေတြ အႏုိင္ရသြား မလဲ၊ ၾကားအေျဖ တခုေရာ ရွိေလမလား၊ အင္အားစု ႏွစ္ရပ္ေပါင္းစပ္ၿပီး ရခုိင့္အနာဂတ္ ႏုိင္ငံေရး ပုံစံသစ္တခု ပုံေဖာ္လာ မည္လား၊ တတိယ အင္အားစုမ်ား ေပၚလာ မလား ေတြးမိပါတယ္။ ဒီလုိ အေျခအေနမ်ဳိးမ်ာ (NLD) အစုိးရသစ္နဲ႕ ဗမာ့တပ္မေတာ္ရဲ့ အမ်ဳိးသား တန္းတူေရးနဲ႕ ကုိယ္ပုိင္ ျပဌာန္းခြင့္ ေပၚလစီေတြကလည္း ရခုိင့္ႏုိင္ငံေရးကုိ ပုံသြင္းေနအုံးမွာ အေသအခ်ာ ပါပဲ။ ေနာက္ဆုံး အေနနဲ႔ ကရင္အမ်ဳိးသား အစည္းအရုံး (KNU) ဥကၠ႒ႀကီး မန္းဘဇံ ေျပာခဲ့တဲ့ စကားနဲ႔ အဆုံးသတ္ လုိက္ပါမယ္။ “ဗမာေတြ တုိင္းရင္းသားေတြကုိ ခြဲ မထြက္ေစခ်င္ဘူး ဆုိရင္၊ ခြဲ မထြက္ခ်င္ေအာင္ ထားပါ၊ တုိင္းရင္သားေတြကလည္း ခြဲထြက္ခ်င္ရင္ ခြဲထြက္ႏုိင္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါ” ဆုိတာ ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။

ရခုိင္ျပည္ လြတ္ေျမာက္ႏုိင္ပါေစ။
Writter:သစ္ထြန္းေအာင္ via RAKHAPURA REVIEW

______________________________________________________
ရခိုင်ပြည်အရေးသည် Federalist နှင့် Nationalist တို့ရဲ့ အားပြိုင်ပွဲလား
______________________________________________________

မတ် (၂၈)၊ ၂၀၁၆
သစ်ထွန်းအောင်
(၂၀၁၅) ရွေးကောက်ပွဲ အလွန် မြန်မာနိုင်ငံရေး အာဏာ အလွှဲ အပြောင်းကာလမှာ ထိပ်တန်း အရောက်ဆုံး သတင်းတွေ အဖြစ် ရခိုင့် သတင်းတွေ နေရာ ယူလာပါတယ်။ အဓိက ကတော့ ရခိုင် အမျိုးသား ပါတီ (ANP) နဲ့ သက်ဆိုင်တဲ့ သတင်းတွေ၊ ရက္ခိုင့်တပ်မတော် (Arakan Army – AA) နဲ့ ပတ်သက်တဲ့ သတင်းတွေ အတော်လေး ဖတ်ရ ကြားရပါတယ်။ (၂၀၁၂) နောက်ပိုင်း ကုလား - ရခိုင် အဓိကရုဏ်း ဖြစ်တဲ့ အချိန်ကစပြီး ရခိုင်ပြည် အရေးဟာ မြန်မာ့ မီဒီယာ၊ ကမ္ဘာ့ မီဒီယာ စာမျက်နှာတွေမှာ နာမည်ဆိုးနဲ့ ရှေ့တန်း ရောက်လာ ခဲ့ရတာပါ။ နောက်ပြီး ကျောက်ဖြူ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ စီမံကိန်း၊ ကျောက်ဖြူ ရေနက်ဆိပ်ကမ်း၊ ကျောက်ဖြူ စက်မှုဇုန်တွေ ကလည်း တရုတ် အကျိုးစီးပွားနဲ့ တိုက်ရိုက် ပတ်သက်နေတော့ ရခိုင်ပြည်ဟာလည်း အနောက်အုပ်စုရဲ့ အာရုံစိုက်စရာ တခု ဖြစ်လာပါတယ်။ လက်ရှိ သတင်းတွေ အရ ကြည့်ရင်လည်း အသစ် ဖွဲ့စည်းမယ့် အမျိုးသား ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် (NLD) အစိုးရရဲ့ ရခိုင်ပြည်နယ် အစိုးရကို (ANP) က ဦးစီးဖွဲ့စည်းခွင့် မရှိတဲ့ ကိစ္စဟာ ဗမာပြည် နိုင်ငံရေးမှာ ရှေ့တန်း အရောက်ဆုံး သတင်း တပုဒ်ပါ။ ရခိုင်ပြည်နယ်မှာ မဲ အများဆုံး အနိုင်ရတဲ့ (ANP) ကို အစိုရဖွဲ့ခွင့် မပေးတာဟာ (NLD) ရဲ့ တိုင်းရင်းသား တန်းတူရေးနဲ့ ဖယ်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု အပေါ် ရခိုင် ပြည်သူတွေ မေးခွန်း ထုတ်နေကြပါပြီ။ (NLD) ဟာလည်း ဒီပုပ်ထဲက ဒီပဲ ပဲ ဆိုတဲ့ အပြောမျိးလဲ ပြောနေကြပါပြီ။ ရခိုင်ပြည်ရဲ့ မြို့နယ်တိုင်း၊ မြို့နယ်တိုင်း ဆက်တိုက် ဆန္ဒပြပွဲတွေဟာလည်း (NLD) အစိုးရသစ် အတွက် အဓိက စိန်ခေါ်သံတွေပါ။ တနည်းပြောရရင် ဗမာ - ရခိုင် ဆက်ဆံရေးရဲ့ အက်ကြောင်း တခုဆိုရင်လည်း မှားမယ် မထင်ပါဘူး။ ရခိုင်ပြည်မှာ မဲ အများဆုံး ရတဲ့ (ANP) က ပြည်နယ် အစိုးရကို ဦးဆောင် ဖွဲ့စည်းဖို့ တောင်းဆိုပါတယ်၊ (NLD) က ဒါကို အလျော့ မပေးဘဲ ပြည်နယ် အစိုးရကို သူတို့ ကိုယ်တိုင် ဦးစီး ဖွဲ့စည်းမယ်လို့ အခိုင်အမာ ရပ်တည် လာပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်သူ လူထု ကြားထဲမှာလည််း (ANP) လုပ်ရပ်ကို ထောက်ခံတဲ့ ပြည်သူတွေက တဘက်၊ (NLD) ရပ်တည်မှုကို ထောက်ခံတဲ့ သူတွေက တဘက် အပြန်အလှန် ငြင်းခုန်မှုတွေ ရှိလာပါတယ်။ (NLD) ဘက်က ရပ်တည်တဲ့ ဦးအေးသာအောင်ကို ဝေဖန်ကြတဲ့ သူတွေရှိသလို၊ မလိုလားအပ်ဘဲ တည်ငြိမ်တဲ့ မြန်မာနိုင်ငံရေး အကူးအပြောင်းကို ခလောက် ဆန်တယ်လို့ ဒေါက်တာ အေးမောင်ကို ဝေဖန်ကြတဲ့ သူတွေလည်း ရှိလာပါတယ်။ တကယ်တော့ ဒီလို အုပ်စု နှစ်စု ကွဲပြား လာရတာကို ခြုံကြည့်ရင် ရခိုင်လူထု ကြားထဲမှာ ဗမာ အပါအဝင် ကျန်တိုင်းရင်းသား လူမျိုးတွေနဲ့ လက်တွဲပြီး စစ်မှန်တဲ့ ဖယ်ဒရယ် ပြည်ထောင်စု တည်ထောင်လိုတဲ့ ပြည်ထောင်စု ၀ါဒီ (Federalist) တွေနဲ့ ရခိုင်ဆိုတာ အတိတ် တချိန်က ကိုယ့်ထီး ကိုယ့်နန်းနဲ့ နေလာခဲ့တဲ့ လူမျိုး တမျိုး အဖြစ် ပြန်လည်ပုံဖော်လိုတဲ့ လုံးဝလွတ်လပ်ရေး အယူအဆကို စွဲကိုင်တဲ့ လွတ်လပ်ရေး ၀ါဒီတွေ၊ တနည်းအားဖြင့် အမျိုးသားရေး ၀ါဒီ (Nationalist) တွေ ရဲ့ အပြန်အလှန် ငြင်းခုန်တဲ့ ဒီဘိတ် ဖြစ်ပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်မှာ သမိုင်းစဉ် တလျှောက်ရှိခဲ့တဲ့ ပြည်ထောင်စု ၀ါဒီ (Federalist) နဲ့ အမျိုးသားရေး ၀ါဒီ (Nationalist) တို့ရဲ့ အားပြိုင်ပွဲလို့ ပြောရင် ရနိုင်ပါတယ်။ ကမ္ဘာ့ နိုင်ငံရေး အပြောင်း အလဲတွေ ဘယ်လိုပဲ ပြောင်းပြောင်း၊ နိုင်ငံရေး သီအိုရီတွေက ဘယ်လိုပဲ ဆိုဆို ရခိုင်ပြည်သူတွေရဲ့ သီးခြား ရခိုင့် သမ္မတ နိုင်ငံတော် ထူထောင်ရေး အယူအဆဟာ ယနေ့ အချိန်ထိ ပျောက်ကွယ် မသွားဘဲ အခိုင်အမာ အမြစ် တွယ်နေဆဲပါ။ ဒါကို ရှေ့ရိုးဆန်တဲ့ အတွေး အခေါ်တွေ လက်ကိုင်ထားတယ် ဆိုပြီးတော့ ပြောလို့လည်း မရနိုင်ပါဘူး။ ဒီလို အယူအဆတွေ ခိုင်မာစေဖို့လည်း ခိုင်လုံတဲ့ အကြောင်းတရားတွေ ရှိနေပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်ဟာ ကုလသမဂ္ဂရဲ့ ထုတ်ပြန်တဲ့ အစီအရင်ခံစာတွေအရ မြန်မာနိုင်ငံမှာ အဆင်းရဲဆုံး ပြည်နယ်တခု ဖြစ်နေပါတယ်။ သဘာဝ သယံဇာတ ပေါကြွယ်ဝတဲ့ ပြည်နယ်၊ ဒေါ်လာ ကုဋေချီရတဲ့ သဘာဝဓာတ်ငွေ့ တင်ပို့နေတဲ့ ပြည်နယ်တခုကို ဗဟို ဗမာအစိုးရက ဖြစ်ဖြစ်မြောက်မြောက် တိုးတက်ကြီးပွားအောင် မဆောင်ရွက် ပေးနိုင်ခဲ့ ပါဘူး။ ဗမာတွေဟာ ရခိုင်ပြည်က အယူသာရှိပြီး အပေး မရှိဘူးလို့ ယုံကြည် လာကြပါတယ်။ ဒါတွေဟာ (၂၁) ရာစု ရခိုင်တွေရဲ့ ရခိုင့်နိုင်ငံ ပြန်လည် ထူထောင်ရေး အယူအဆကို ပိုမို ခိုင်မာ လာစေ ခဲ့ပါတယ်။ ရခိုင်တွေရဲ့ သမိုင်း အမွေအနစ်တွေ ဖြစ်တဲ့ ရှေးဟောင်း ယဉ်ကျေးမှု၊ စေတီ ပုထိုး လက်ရာတွေကို ရည်ရွယ်ချက် ရှိရှိ ဖျက်ဆီး၊ ပြုပြင် နေတာတွေဟာလည်း ရခိုင်တွေရဲ့ နှလုံးအိမ်ကို ထိခိုက်စေပါတယ်။ ဒီလို အခြေအနေမျိုးမှာ (၂၀၁၂) ဘာသာရေး၊ လူမျိုးရေး အဓိကရုဏ်းကလည်း အားကိုးစရာမဲ့ ရခိုင်တွေရဲ့ ပကတိ အခြေအနေတခုကို ကိုယ်တိုင် ကြံုတွေ့ ခံစား လာခဲ့ရပါတယ်။ အနောက် မီဒီယာ၊ ပြည်မ မီဒီယာတွေက ရခိုင်တွေအပေါ် လူမျိုးရေး၊ ဘာသာရေး အစွန်းရောက် သမားတွေ အဖြစ် ပုံဖော်မှုတွေကလည်း ရခိုင်တွေကို ကိုယ့်ကံကြမ္မာကို ကိုယ်ဖန်တီးဖို့ လိုတယ် ဆိုတဲ့ အတွေးမျိုး ရိုက်သွင်း မိလျက်သား ဖြစ်စေခဲ့တယ်။ အများ သိကြတဲ့အတိုင်း (၁၉၉၀)၊ (၂၀၁၀)၊ (၂၀၁၅) ရွေးကောက်ပွဲတွေမှာ ရခိုင်အမျိုးသား ကိုယ်စားပြု ပါတီတွေရဲ့ အောင်မြင်မှု ရလဒ်ကို ကြည့်ခြင်း အားဖြင့် ရခိုင် ပြည်သူတွေရဲ့ အမျိုးသားရေး အားမာန်ကို မျက်ဝါး ထင်ထင် တွေ့မြင် နိုင်ပါတယ်။ မြို့နယ် တချို့က လွှဲပြီး ပြည်နယ် တခုလုံးမှာ ရခိုင်အမျိုးသား ကိုယ်စားပြု ပါတီချည်း အနိုင် ရခဲ့ပါတယ်။ (၁၉၉၀) ရွေးကောက်ပွဲမှာ ရခိုင် ဒီမိုကရေစီ အဖွဲ့ချုပ် (ALD)၊ (၂၀၁၀) ရွေးကောက်ပွဲမှာ ရခိုင် တိုင်းရင်းသားများ တိုးတက်ရေး ပါတီ (RNDP)၊ (၂၀၁၅) ရွေးကောက်ပွဲမှာ ရခိုင် အမျိုးသား ပါတီ (ANP) တို့ကို ဗမာ ပြည်မ ပါတီတွေ ဖြစ်တဲ့ NLD၊ USDP တို့ မယှဉ် နိုင်ပါဘူး။ ရခိုင် အမျိုးသား ပါတီရဲ့ ပါတီတွင်း အချင်းချင်း မညီညွှတ်ရုံသာ ရှိချင် ရှိမယ်၊ ရခိုင် အမျိုးသားရေး ၀ါဒကို ရွေးကောက်ပွဲနှင့် ပြရမယ်ဆိုရင် ညီညီညွှတ်ညွှတ်နဲ့ ရခိုင် ပြည်သူတွေဟာ ရခိုင် အမျိုးသား ကိုယ်စားပြု ပါတီတွေကို မဲ ပုံအော ပေးခဲ့ တာပါပဲ။ (၂၀၁၅) ရွေးကောက်ပွဲမှာ (NLD) ရဲ့ အနီလှိုင်းကို ကြံ့ကြံ့ ခံနိုင်ခဲ့တာဆိုလို့ မြန်မာတနိုင်ငံလုံးမှာ ရခိုင်ပြည်ပဲ ရှိပါတယ်။ ဒါဟာ အများလက်ခံထားတဲ့ တရားဝင် လမ်းကြောင်းက ပြသခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။ အစိုးရက သတ်မှတ်ထားတဲ့ ဥပဒေ ပြင်ပ အင်အားစုကို ထောက်ခံ အားပေးမှုကတော့ ရက္ခိုင့် တပ်မတော် (AA) ကို အားပေး ထောက်ခံမှုပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ရက္ခိုင့် တပ်မတော် (AA) ကို ရခိုင် လူထု တရပ်လုံး အားပေး ထောက်ခံလိုက်တဲ့ အဓိက အကြောင်းအရင်းထဲမှာ ကုလား - ရခိုင် အဓိကရုဏ်းဟာ အချက်တချက် အနေနဲ့ ပါ၀င်နေပါတယ်။ (၂၀၁၀) အစိုးရသစ် လက်ထက် ဆိုရှယ်မီဒီယာ လွတ်လပ်ခွင့်နဲ့ အတူ (AA) ရဲ့ လှုပ်ရှားမှုတွေ ဟာလည်း ပြည်သူတွေ ကြားမှာ မြန်မြန် ဆန်ဆန် ရောက်ရှိလို့ လာခဲ့ပါတယ်။ ရက္ခိုင့်တပ်မတော် (AA) ကို (၂၀၀၉) ခုနှစ်က စတင် တည်ထောင်ခဲ့တာပါ။ မြန်မာပြည်မှာ သက်တမ်းအနုဆုံး လက်နက်ကိုင် တပ်မတော် တခု ဆိုပေမယ့် အချိန်တို အတွင်း လူသိများ ထင်ရှားလာတဲ့ အင်အားစု တရပ် ဖြစ်ပါတယ်။ (၂၀၁၄) ခုနှစ် (၅) နှစ်ပြည့် တပ်မတော် စစ်ရေးပြ အခမ်းအနား ကလည်း အားကိုးစရာ မဲ့နေတဲ့ ရခိုင်ပြည်သူ လူထုရဲ့ ရင်ထဲကို (AA) ၀င်ရောက် လာခဲ့ပါတယ်။ ထို့အတူ (၂၀၁၅) ခုနှစ်မှာ နှစ်ပေါင်းများစွာ တိတ်ဆိတ်နေတဲ့ ရခိုင်ပြည်မှာ သေနတ်သံ ဖောက်ပြ လိုက်တာဟာလည်း ရခိုင်ပြည်သို့ (AA) လာပြီဟု အချက်ပေးလိုက် သလိုပါပဲ။ ရက္ခိုင့် တပ်မတော် (AA) ရဲ့ နိုင်ငံရေး လမ်းစဉ်ကို တိတိကျကျ ခိုင်ခိုင်မာမာ မထုတ်ပြန်သေးပေမယ့် (AA) ရဲ့ အန္တိမ ရည်မှန်းချက်ဟာ ရခိုင့်နိုင်ငံ ပြန်လည် ထူထောင်ရေး ဆိုတာ ယုံမှား သံသယ မရှိနိုင်ပါဘူး။ ဒီ ရည်မှန်းချက် ကြောင့်လည်း ရခိုင် ပြည်သူတွေဟာ (AA) ကို ပုံအော ထောက်ခံ အားပေးနေတာ ဖြစ်ပါတယ်။ ရက္ခိုင့်တပ်မတော်ဟာ လုံးဝ လွတ်လပ်ရေး၊ ရခိုင်နိုင်ငံ ပြန်လည် ထူထောင် လိုသူတွေရဲ့ အိမ်မက်၊ မျှော်လင့်ချက် ပါပဲ။ ရက္ခိုင့်တပ်မတော် (AA) နှင့် ရက္ခိုင် အမျိုးသား အဖွဲ့ချုပ် (ULA) ခေါင်းဆောင်တွေဟာ ရက္ခိတ လမ်းစဉ် ကို ချမှတ်ဖို့ ကြိုပမ်းနေကြ ပါတယ်။ ရက္ခိတ လမ်းစဉ် ဆိုတာ (ULA/AA) ရဲ့ အမျိုးသားရေး လမ်းစဉ် ဖြစ်လာမှာပါ။ ရက္ခိတ လမ်းစဉ်ရဲ့ အနှစ်ချုပ်က ရခိုင်ပြည် လွတ်မြောက်ရေးနှင့် ရခိုင့် နိုင်ငံတော် ပြန်လည် ထူထောင်ရေး ဖြစ်ပါတယ်။ ဒီနေရာမှာ တချို့ကလည်း မေးခွန်း ထုတ်ကြမယ် ထင်ပါတယ်။ ဒီလို ခေတ်မျိုး၊ ဒီလို အချိန်မျိုးမှာ သီးခြား ရခိုင့် နိုင်ငံတော် အယူအဆဟာ လွယ်ပါ့မလား၊ လက်တွေ့ ကျနိုင်ပါ့ မလား၊ ဘယ်သူတွေ၊ ဘယ်နိုင်ငံတွေက ထောက်ခံမလဲ ဆိုတဲ့ မေးခွန်းပါ။ သေချာပါတယ်၊ မေးသင့် မေးထိုက်တဲ့ မေးခွန်းပါ။ ဒီလို မေးခွန်းမျိုးကို ရခိုင့် နိုင်ငံရေး စိတ်ဝင်စားတဲ့သူတွေ မေးခဲ့ကြ၊ မေးနေကြတဲ့ မေးခွန်းပါ။ ကမ္ဘာ့သမိုင်းကို ပြန်ကြည့်လိုက်ရင်လည်း လုံးဝ လွတ်လပ်ရေး ရတဲ့ နိုင်ငံအများစုဟာ ပထမ ကမ္ဘာစစ်၊ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်တို့နှင့် ဆက်စပ်နေပါတယ်။ ကွန်မြူနစ်၊ အရင်းရှင် ကြီးနှစ်ကြီး စစ်ပွဲတွေကြောင့် လွတ်လပ်ရေး ရသွားတဲ့ နိုင်ငံတွေလည်း ရှိခဲ့ပါတယ်။ ခေတ်သစ်မှာတော့ ယုတ္တိဗေဒ အရ စဉ်းစားရင် မဖြစ် နိုင်ပါဘူး။ ဒါပေမယ့် နိုင်ငံတွေရဲ့ အကျိုး စီးပွားတွေအရ ရခိုင်နိုင်ငံ ထူထောင်ရေး အပေါ် အားကိုး မိကြတဲ့ နိုင်ငံတနိုင်ငံ ရှိနေပါတယ်။ အဲဒီအတွေးကို လက်ကိုင်ထားသူ အများစု ပြောတာကတော့ တရုတ်နိုင်ငံ ပါပဲ။ ဆိုရှယ် မီဒီယာမှာ ပြန့်နေတဲ့ အယူအဆကတော့ တရုတ် အကျိုးစီးပွားဟာ ရခိုင်ပြည်ထဲမှာ ရှိနေတယ်၊ တရုတ်အစိုးရဟာ မြန်မာပြည် ဗဟိုအစိုးရနဲ့ အဆင်မပြေဘူး၊ ဒါကြောင့် တိုင်းရင်းသားလူမျိုးတွေ အပေါ် အာရုံ ညွှတ်လာတယ်၊ တရုတ်ဟာ ကုလသမဂ္ဂ လုံခြံုရေး ကောင်စီဝင် နိုင်ငံတနိုင်ငံလည်း ဖြစ်တယ်၊ တရုတ်က ရက္ခိုင့်တပ်မတော်ကို မြို့တမြို့ကို နှစ်နှစ်ခန့် သိမ်းပိုက်နိုင်ရင် လွတ်လပ်ရေး ကြေညာတာကို အသိအမှတ်ပြုပေးမယ်၊ လိုအပ်တဲ့ အကူအညီ၊ လက်နက်ခဲယမ်းတွေ ထောက်ပံ့မယ် စတာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။ တရုတ်ကို တိမ်းညွှတ်ပုံ ရတဲ့ အတွေးအခေါ်တွေဟာ ရခိုင် လူထုကြားထဲမှာ အတော်လေး ရောက်ရှိလို့ နေပါပြီ။ တကယ်ပဲ ရက္ခိုင့်တပ်မတော် (AA) နဲ့ တရုတ် အာဏာပိုင်တွေနဲ့ လျှို့ဝှက် သဘောတူညီမှု ရှိ၊ မရှိ ဆိုတာကတော့ ဘယ်သူမှ မသိပါဘူး။ လက်တွေ့ မြင်နေရတဲ့ ရက္ခိုင့် တပ်မတော် မဟာမိတ် လမ်းကြောင်း ကတော့ ကိုးကန့်၊ ၀ စတဲ့ တရုတ် အစိုးရနဲ့ နီးစပ်တဲ့ လက်နက်ကိုင် အင်အားစုတွေနဲ့ အခိုင်အမာ ရင်းနှီးမှုကို ရယူထား နိုင်တာပါပဲ။ ကိုးကန့် တိုက်ပွဲတွေမှာလည်း ရက္ခိုင့် တပ်မတော် ပူးပေါင်း ပါ၀င် တိုက်ပွဲ ၀င်မှုတွေကိုလည်း ကြားနေရပါတယ်။ ယခု ရက်ပိုင်းအတွင်း ကျင်းပနေတဲ့ ၀ ပြည် ပန်ဆမ်း အစည်းအဝေးမှာလည်း (AA) ကို မြောက်ပိုင်း အခြေပြု လက်နက်ကိုင် အင်အားစုတွေနဲ့ အတူ ထည့်သွင်း တက်ရောက် စေတာလည်း တွေ့ရပါတယ်။ နောက်တချက်က ဒေါက်တာ အေးမောင်ကို တရုတ်ပြည်ခရီးစဉ်တွင် တရုတ်အစိုးရ အရာရှိတွေက “ကြိုက်တာပြော ကျွန်တော်တို့ ဆောင်ရွက်ပေးပါ့မယ်” ဆိုတဲ့ စကားဟာ သူတို့ရဲ့ မဟာ ဗျူဟာမြောက် အရေးပါတဲ့ ရခိုင်ပြည်အပေါ် စိတ်ဝင်စားမှုကို ပြသလိုက်ခြင်းလို့ ဆိုနိုင်ပါတယ်။ တရုတ် အစိုးရဟာ ပြည်ခိုင်ဖြိုးပါတီမှ သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်၊ NLD မှ ဒေါ်အောင်ဆန်း စုကြည်တို့နှင့် သာ တွေ့ဆုံ ဖိတ်ကြားတာ ရှိပြီး တိုင်းရင်းသား ပါတီတွေထဲက ANP ကိုသာ ဖိတ်ကြားတာဟု တရုတ် ကွန်မြူနစ် ပါတီ နိုင်ငံခြားရေး ဌာနက အရာရှိ တဦးက ဒေါက်တာ အေးမောင်ကို ပြောပြတယ်လို့ ဆိုပါတယ်။ သမ္မတ ဦးသိန်းစိန်ရဲ့ သမ္မတရုံး ညွှန်ကြားရေးမှူး ဦးဇော်ဌေးက ANP နဲ့ ဆက်ဆံရေး ကောင်းမွန်အောင် ကြိုးစားတာဟာ သူ့တို့ရဲ့ ပေါ်လစီ အပြောင်းအလဲလို့ ထင်ပါတယ်ဟု ဆိုပါတယ်။ ဒီလို ရခိုင့် နိုင်ငံရေးမှာ တရုတ်ပါ၀င် ပတ်သက်မှု ရှိ၊ မရှိ ဆိုတာကို ကာယံရှင်တွေထက် ကျန်လူတွေ မသိနိုင်ပေမယ့် လက်ရှိ အဖြစ်ပျက်တွေအရ တရုတ် အကျိုးစီးပွားဟာ ရခိုင်ပြည် အမျိုးသား အင်အားစုတွေနဲ့ ပတ်သက် ဆက်နွယ်နေတာတော့ တဖြည်းဖြည်း ပေါ်လွင်လာပါတယ်။ ရခိုင်ပြည်သူတွေ ကြားမှာလည်း တရုတ် အကူအညီနဲ့ ရခိုင့်နိုင်ငံ ပြန်လည် ထူထောင်ရေး အယူအဆ ပြန်လည် မြှင့်တက် လာခဲ့ပါတယ်။ ယခု အခါ ရခိုင်ပြည် ပြည်တွင်း နိုင်ငံရေးမှာ ဒေါက်တာ အေးမောင်ဦးဆောင်တဲ့ အမျိုးသားရေး အင်အားစုတွေ ပါတီတွင်း ပေါ်လစီများကို ချမှတ်နိုင်ချိန်၊ တဘက်မှာ လက်နက်ကိုင် အင်အားစုများကြားတွင် ရက္ခိုင့်တပ်မတော် (AA) နှင့် ရက္ခိုင် အမျိုးသား အဖွဲ့ချုပ် (ULA) တို့အား ပြည်သူ ထောက်ခံမှု ရရှိ နေချိန်တို့နဲ့လည်း တိုက်ဆိုင် နေပါတယ်။ ဒီလိုနဲ့ အသွေးအရောင်တူ ဥပဒေဘောင်တွင်း နိုင်ငံရေး အင်အားစုနဲ့ လက်နက်ကိုင် အင်အားစု နှစ်ရပ်ဟာ အတွေးအခေါ်အရ ပေါင်းစပ်မိသလို ရှိလာ ခဲ့ပါတယ်။ ပြည်တွင်းမှာ (NLD) ရပ်တည်ချက်ကို တင်းခံနေတဲ့ ဒေါက်တာ အေးမောင် ဦးဆောင်တဲ့ အုပ်စုနဲ့ လက်နက်ကိုင် လမ်းစဉ်ဖြင့် ရခိုင့်နိုင်ငံ ပြန်လည် ထူထောင်ရေး အယူအဆ အတွက် တိုက်ပွဲဝင်နေတဲ့ ဗိုလ်မှူးချုပ် ဦးထွန်းမြတ်နိုင် ဦးဆောင်တဲ့ အင်အားစု ဟာ ဘုံရည်မှန်းချက်၊ ဘုံရန်သူ တူသလို ဖြစ်လာခဲ့ပါတယ်။ အတွင်း အပြင် တိုက်ပွဲသဏ္ဍာန်ဟာ မြိုင်လာသလို ရှိလာပါတယ်။ အဆိုပါ ခေါင်းဆောင် နှစ်ဦးဟာလည်း ရခိုင့်ပြည် နိုင်ငံရေး၊ တော်လှန်ရေး သမိုင်းတွင် မကြံုဖူးအောင် လူထု ထောက်ခံမှု ရရှိလျက် ရှိနေပါတယ်။ ဒီလို အခြေအနေမျိုးမှာ (NLD) နဲ့ ဗမာ တပ်မတော်က အဆိုပါ အင်အားစု နှစ်ရပ်ကို ဘယ်လို ကိုင်တွယ်မလဲ ဆိုတာလည်း အထူး စိတ်ဝင်စားစရာပါ။ တဘက်မှာတော့ ဗမာပြည် ပြည်မ နိုင်ငံရေးနဲ့ နီးစပ်တဲ့၊ (NLD) အုပ်စုနဲ့ အလွမ်းသင့်တဲ့ ရခိုင်နိုင်ငံရေး အင်အားစုတွေ၊ ဖယ်ဒရယ် ၀ါဒီတွေ၊ ပြည်ထောင်စု ၀ါဒီတွေဟာ ရခိုင်ပြည်သူများ ကြားထဲ လူကြိုက်များမှု သိသိသာသာ လျော့ကျ လာနေ ပါတယ်။ လက်တွေ့ လုပ် မပြနိုင်ဘဲ၊ အိမ်မက်တွေ၊ စကားလုံးတွေသာ ပေးနေတဲ့ အင်အားစုတွေ အဖြစ် မြင်လာကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် သူတို့မှာလည်း ခိုင်မာတဲ့ နိုင်ငံရေး ရပ်တည်ချက်တွေ ကိုယ်စီတော့ ဆုတ်ကိုင် ထားဆဲပါ။ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံဟာ (၁၉၄၈) လွတ်လပ်ရေးနဲ့ အတူ ပေါ်ထွန်းလာတဲ့ ခေတ်သစ် မြန်မာနိုင်ငံ ဖြစ်တယ်၊ မြန်မာနိုင်ငံကို အင်္ဂလိပ် သိမ်းပိုက်တဲ့ (၁၈၈၅) ခုနှစ်ကတည်း ကနေ ဗမာက ရခိုင်ကို သိမ်း၊ ဗမာက မွန်ကို သိမ်းခဲ့တဲ့ ပဒေသရာဇ် သမိုင်းဟာ တခန်း ရပ်ခဲ့ပြီ၊ ဗမာစစ်တပ်က (၁၉၆၂) အာဏာသိမ်းပြီးမှ ဗမာစစ်အာဏာရှင် စနစ်၊ ဗမာလူမျိုးကြီး ၀ါဒဟာ ပြန် အမြစ် တွယ်လာတာ ဖြစ်တယ်၊ (၂၀၀၈) ဖွဲ့စည်းပုံဟာ ၎င်းရဲ့ အကျိုးဆက်ဖြစ်တယ်၊ ဒါကြောင့် ဖွဲ့စည်းပုံ ပြင်ရမယ်၊ ပြန်ရေးဆွဲ ရမယ်၊ အမျိုးသား တန်းတူရေး အတွက်သာ တိုက်ပွဲဝင်ကြရမယ်၊ လက်ရှိ မြန်မာနိုင်ငံကို တစည်း တလုံးတည်းသာ လိုလားတယ် လို့ သူတို့က ယုံကြည် ကြပါတယ်။ ဒီ သဘောတရား တွေကတော့ ရခိုင် လူထုကြားထဲမှာ လူကြိုက်များမှု မရှိတာ တွေ့ရပါတယ်။ ယခုအချိန်မှာ ရခိုင် အမျိုးသား ပါတီ (ANP) ရဲ့ ပါတီတွင်း အတွေးအခေါ် နှစ်ရပ် အားပြိုင်မှုကတော့ အမြင့်ဆုံး အနေအထားကို ရောက်လို့ နေပါပြီ။ ဒေါက်တာ အေးမောင်ရဲ့ ပေါ်လစီခင်းကျင်းမှုက ယခုအချိန်ထိ ရခိုင် ပြည်သူလူထုရဲ့ နှလုံးသားကို စိုးမိုးထားဆဲ ရှိနေပါတယ်။ နိဂုံး ချုပ်ရရင် ရခိုင်ပြည်ရဲ့ ပြည်ထောင်စု ၀ါဒီ (Federalist) နဲ့ အမျိုးသားရေး ၀ါဒီ (Nationalist) အားပြိုင်မှုမှာ ဘယ်သူတွေ အနိုင်ရသွား မလဲ၊ ကြားအဖြေ တခုရော ရှိလေမလား၊ အင်အားစု နှစ်ရပ်ပေါင်းစပ်ပြီး ရခိုင့်အနာဂတ် နိုင်ငံရေး ပုံစံသစ်တခု ပုံဖော်လာ မည်လား၊ တတိယ အင်အားစုများ ပေါ်လာ မလား တွေးမိပါတယ်။ ဒီလို အခြေအနေမျိုးမျာ (NLD) အစိုးရသစ်နဲ့ ဗမာ့တပ်မတော်ရဲ့ အမျိုးသား တန်းတူရေးနဲ့ ကိုယ်ပိုင် ပြဌာန်းခွင့် ပေါ်လစီတွေကလည်း ရခိုင့်နိုင်ငံရေးကို ပုံသွင်းနေအုံးမှာ အသေအချာ ပါပဲ။ နောက်ဆုံး အနေနဲ့ ကရင်အမျိုးသား အစည်းအရုံး (KNU) ဥက္ကဋ္ဌကြီး မန်းဘဇံ ပြောခဲ့တဲ့ စကားနဲ့ အဆုံးသတ် လိုက်ပါမယ်။ “ဗမာတွေ တိုင်းရင်းသားတွေကို ခွဲ မထွက်စေချင်ဘူး ဆိုရင်၊ ခွဲ မထွက်ချင်အောင် ထားပါ၊ တိုင်းရင်သားတွေကလည်း ခွဲထွက်ချင်ရင် ခွဲထွက်နိုင်အောင် ကြိုးစားပါ” ဆိုတာ ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။ ရခိုင်ပြည် လွတ်မြောက်နိုင်ပါစေ။

Continue

Public Opinion

ေလးစားရပါေသာျမန္မာ့ခရီးသြားလုပ္ငန္းအသိုက္အ၀န္းမွလူပုဂၢိဳလ္မ်ားနဲ့အဖြဲ့အစည္းမ်ားခင္ဗ်ားး ျမန္မာနဳိင္ငံ့အဓိကသြားေရာက္လည္ပတ္ရမည့္၊လည္ပတ္သင့္တဲ့ခရီးသြားလုပ္ငန္းဧေဒသေတြအနက္အဲ့ဒီျမန္မာ့ခရီးသြားလုပ္ငန္းအသိုက္အ၀န္းမွလူပုဂၢိဳလ္မ်ားနဲ့အဖြဲ့အစည္းမ်ားကပစၥလကၡသေဘာထားအျမင္နဲ့ေျမာက္ဦးေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမွဳနယ္ေျမကုိရန္ကုန-္မႏၱေလးပုဂံအင္းေလးျပီးရင္အျခား(လည္ပတ္သင့္တဲ့ေနရာ)အျဖစ္သာေျမက္ဦးကုိေဖာ္ျပတတ္ၾကျပီးတစ္ခ်ိဳ့ဆုိရင္ခ်န္လွပ္ထားတတ္ၾကပါတယ္။ ဒါဟာအဲ့ဒီေဒသခံေတြရဲ့အလုပ္အကုိင္၀င္ေငြနဲ့လူေနမွဳအဆင့္အတန္းတစ္ခုထဲ၀င္ေရာက္နဳိင္မယ့္အသက္ေမြး၀မ္းေက်ာင္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ခရီးသြား၀န္ေဆာင္မွဳလုပ္ငန္းကုိေႏွးေကြး၊ေပ်ာက္ကြယ္သြားေစတဲ့အထိရည္ရြယ္ၾကပုံရျပီးျမန္မာနဳိင္ငံ့တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေတြထဲကလူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးသာျဖစ္တဲ့(ဗမာလူမ်ိဳး)ေတြရဲ့မဟာပုဂံေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမွဳနယ္ေျမကုိသာအဓိကနဲ့အၾကီးအက်ယ္ဆုံးေစ်းကြက္ျမွင့္တင္ကမၻာေက်ာ္ေအာင္ေၾကာ္ျငာေနေပမယ့္ေရွးေဟာင္းေျမာက္ဦးယဥ္ေက်းမွဳနယ္ေျမကေတာ့နိဳင္ငံျခားသားဧည့္သည္ေျခာက္တိေျခာက္ခ်က္နဲ့ျပည္တြင္းဧည့္သည္နည္းနည္းပါးပါးနဲ့ဘဲအသက္ငင္ေနရဆဲ။ သမုိင္းပညာရွင္ေတြနဲ့ေရွးေဟာင္းသုေတသနပညာရွင္ေတြ(ျပည္တြင္း။ျပည္ပ)တုိ့အေနနဲ့ျမန္မာနဳိင္င့ံ့ေရွးေဟာင္းအေမြအႏွစ္ေဒသအားလုံးကုိယူနက္စ္ကုိနဲ့အဲ့ဒီပညာရွင္ေတြတစ္ေျပးညီတုိင္းတာတြက္ခ်က္စစ္ေဆးျပီးသမုိင္းတန္ဘုိး၊ကာလသတ္မွတ္ၾကသလုိမ်ိဳးျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာနဳိင္ငံေတာ္အစုိးရအေနနဲ့ခရီးသြား၀န္ေဆာင္မွဳလုပ္ငန္းေဒသအဆင့္သတ္မွတ္ခ်က္ထဲမွာရန္ကုန္-မႏၱေလး-ပုဂ-ံအင္းေလးျပီးရင္ငပလီ(ပင္လယ္ကမ္းေျခ)သုိ့မပုိ့ခင္ေျမာက္ဦး ေလးျမိဳ့ေခ်ာင္းဖ်ားသြားေရာက္လည္ပတ္ျပီးမွငပလီ(ပင္လယ္ကမ္းေျခ)အနားယူေစတဲ့ခရီးစဥ္ဇယား(TourItinerary)ေတြေရးဆြဲျပီးဖိတ္ေခၚေရာင္းခ်သင့္တယ္လုိ့ျမင္္မိတယ္။ ေရွးေဟာင္းေျမာက္ဦးယဥ္ေက်းမွုနယ္ေျမေဒသအတြက္တုိင္းရင္းသားညီအစ္ကုိအခ်င္းခ်င္းစိတ္ဓါတ္၊ျပည္ေထာင္စုစိတ္ဓါတ္ကုိအေျခခံစဥ္းစားျပီးျမန္မာျပည္မကတုိင္းရင္းသားေတြဒီခရီးသြားလုပ္ငန္း၀န္ေဆာင္မွဳလုပ္ငန္းေၾကာင့္အဆင္ေျပ၊ေခ်ာေမြ့၊အလုပ္အကိုင္၊အခြင့္အလမ္းေတြပြင့္ေနၾကသလုိဒီရခုိင္ျပည္နယ္ကရခုိင္တုိင္းရင္းသားနဲ့အျခားေသာတုိင္းရင္းသားမ်ိဳးႏြယ္စုေတြကုိလဲအဲ့သလုိမ်ိဳးဖန္တီးေပးလုိစိတ္ကိန္းေအာင္းေပးၾကပါ။ အထူးသျဖင့္ဟုိတယ္ႏွင့္ခရီးသြား၀န္ၾကီးဌာန၊ဟုိတယ္ႏွင့္ခရီးသြားညႊန္ၾကားမွဳဦးစီးဌာန၊ျမန္မာနဳိင္ငံခရီးသြားလုပ္ငန္းရွင္မ်ားအဖြဲ့၊ျမန္မာနဳိင္ငံဧည့္လမ္းညႊန္မ်ားအသင္း၊လုိင္စင္ရခရီးသြားလုပ္ငန္းကုမ္ပဏီေတြ၊ကုိယ္တုိင္ခရီးစဥ္ေရးဆြဲျပီးဧည့္လမ္းညႊန္၀န္ေဆာင္မွဳေပးေနတဲ့လုိင္စင္ရဧည့္လမ္းညႊန္ေတြမွာအဆင့္ဆင့္ကျမွင့္တင္ေပးဖို့လုိပါတယ္။ နဳိင္ငံျခားသားဧည့္သည္ေတြမွာလည္ပတ္မယ့္ရက္ေတြကတစ္ပါတ္ဆုိဘယ္လုိမွအဲ့ဒီဘက္ေရာင္းမရဘူး။အနည္းဆုံး(၂)ပါတ္ေလာက္မွလုံေလာက္နိဳ္င္တယ္စသျဖင့္ေစာဒကတက္ၾကပါလိမ့္မယ္။နယ္ေျမေဒသအခ်က္အလက္၊သတင္းေတြ(informationနဲ့messages)ေပးရက္သားနဲ့မသြားျဖစ္ရင္ေတာ့ဒီခံစားခ်က္မေပၚပါဘူး…အဲ့လုိနဳိင္ငံျခားသားဧည့္သည္ေတြျမန္မာနဳိင္ငံလာလည္တဲ့နဳိင္ငံျျခားသားဦးေရ၊ရာခုိင္နဴန္းဘယ္ေလာက္ေတာင္ရွိခဲ့မလဲမသိဘူး… ဒီလုိပါ.. ကြ်န္ေတာ္DIAMOND NGAPALAI RESORTမွာညေနစာစားေနတုန္းေဘး နားကMr.Jame(UK)စုံတြဲနဲ့စကားလက္ဆုံက်ခဲ့တယ္။ေျမာက္ဦးကုိလည္ခဲ့ျပီးျပီလားေမးၾကည့္ေတာ့..အဲ့ဒါဘယ္မွာလဲ..Travel Agentကဘာမွမေျပာဘူး… ဒီကျပီးရင္(၄။၅)ရက္ေတာင္က်န္ေသးတယ္။ဒါေပမယ့္ဗ်ာကမ္းေျခနားျပီးေတာ့ျပန္ျပီးTour မလည္ခ်င္ေတာ့ဘူး..ေနာက္တစ္ႏွစ္ေပါ့ Mr.Khaing တဲ့။ ေနာက္တစ္ေန ့AMATARESORTမွာညေနစာသြားစားၾကေတာ့လဲGERMANဧည့္သည္(၄)ေယာက္နဲ့ေတြ့ျပီးစကားစျမည္ေျပာျဖစ္ပါေလေရာ…အရင္ဧည့္သည္ကုိေမးသလုိေမးေတာ့အရင္ကဧည့္သည္ေျဖသလုိေျဖပါေလေရာ…သူတုိ့ကတတ္နဳိင္ရင္သြားခ်င္တယ္..သံတြဲ-စစ္ေတြေလယာဥ္ကေန့တုိုင္းမရွိေတာ့သူ တုိ့တပ္ေခါက္လုိက္ရတယ္။ဒီလုိမ်ိဳးနဳိင္ငံျခားသားေတြ(ေရွးေဟာင္းေျမာက္ဦးယဥ္ေက်းမွဳနယ္ေျမေဒသုိ့လည္ပတ္လုိခဲ့ၾကေပမယ့္အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာဟန့္တား၊ေခ်ာက္လွန့္၊သတိေပးသေဘာေဆာင္တဲ့Information နဲ့Messages ေတြ၊မေျပာျပဘဲ၀ွက္ထား၊ဖုံးကြယ္ထားၾကတာေၾကာင့္လွည့္ျပန္သြားခဲ့ၾကရတဲ့International Travelers ေတြဘယ္ေလာက္ရွိခဲ့ၾကမလဲ)။ ရခုိင္ျပည္နယ္၊ရခုိင္လူမ်ိဳးေတြရဲ့ေရွးေဟာင္းေျမာက္ဦးယဥ္ေက်းမွုနယ္ေျမကုိထိေတြ့ခြင့္မရခဲ့ၾကဘဲမဟာပုဂံရဲ့ၾကီးက်ယ္ခမ္းနားမွဳကုိအမႊန္းတင္ဂုဏ္ယူလုိက္လံျပသခြင့္ရခဲ့ျပီးေနာက္BIKINI၀တ္၊၀တ္လစ္စားလစ္ေနဆာလဳွံ၊အပန္းေျဖရာNgapali Beach တစ္ခုတည္းကုိသာPROMOTE လုပ္ေနၾကျခင္းဟာ လုံး၀စီးပြါးေရးဆန္လြန္းျပီးတစ္ျခားေသာလူမ်ိဳးတစ္မ်ိဳးရဲ့ဂုဏ္ယူ၀င့္ၾကြားလုိစိတ္ကုိခ်ိဳးႏွိမ္ထားရာလဲေရာက္ေနတယ္လုိ့သုံးသပ္လုိတယ္။ဒါေၾကာင့္ေရွးေဟာင္းေျမာက္ဦးယဥ္ေက်းမွုနယ္ေျမခရီးသြား၀န္ေဆာင္မွဳလုပ္ငန္းဟာလဲဘဲအခုလုိေႏွးေကြးေနဆဲျဖစ္ေနရတာပါ။ ရခုိင္ျပည္နယ္အစိုးရအေနနဲ့ရခုိင္ျပည္နယ္ဟုိတယ္ႏွင့္ခရီးသြား၀န္ၾကီးဌာနတစ္ခုအသစ္ထပ္မံဖြဲ့စည္းေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ေမးလိုက္ခ်င္ပါတယ္..ဒီေမးခြန္းကလဲဗဟုသုတ၊အသိဥာဏ္အေျမာ္အျမင္ရွိရခုိင္ျပည္သူေတြ၊ဘယ္လုိပုံစံမ်ိဳးနဲ့ဘဲျဖစ္ျဖစ္ကုိယ့္ေဒသ၊ကုိယ့္လူမ်ိဳးတုိးတက္တာျမင္လုိတဲ့မ်ိဳးခ်စ္ရခုိင္ေတြ၊နဳိင္ငံေရးသမားေတြ၊နဳိင္ငံေရးပါတီေတြ၊ရခုိင့္အရပ္ဘက္လူ့အဖြဲ့အစည္းေတြ၊ျမိဳ့ိမိျမိဳ့ဖေတြလဲေမးနဳိင္ပါတယ္..အဲ့ဒါကေတာ့” " သမု္ိင္းအစဥ္အလာၾကီးမားခဲ့တဲ့ေရွးေဟာင္းယဥ္ေက်းမွဳျမိဳ့ေတာ္ေျမာက္ဦးကုိနဳိင္ငံတကာကုိမသိေအာင္ခင္ဗ်ားတုိ့ဘာေၾကာင့္၀ွက္ထားခ်င္ရတာလဲ။ပုဂံလုိေရွ့တန္းမတင္ဘဲ ဘာေၾကာင့္ေခ်ာင္ထုိးထားခ်င္ရတာလဲ” လုိ့…

Writter: ComenseemeMyanmar Burma

Continue

ဦး ဦးသာထြန္းသို႕ လြမ္းျခင္း

ဦး ဦးသာထြန္းေန႕တြင္ ဦးညြတ္ဂါရ၀ျပဳပါသည္

ဦး ဦးသာထြန္းသို႕ လြမ္းျခင္း📝📃

ရခိုင္သမိုင္း ရွိအတိုင္းကို
မဆိုင္းမတြက္ ကြင္းကြင္းကြက္ျပီး
ႏႈတ္ထြက္ေျပာဆို သမိုင္းျဖိဳႏိုင္
နဂိုမူလ ပ႑ိတျဖစ္
အဖရခိုင္ ျပည္႕မ႑ိဳင္မွာ
ျပိဳင္စံမရွိ ၾကံဳၾကိဳက္ဘိသည္
ဆိုသည္႕စကား ငါတို႕ၾကားခဲ့
တိုင္းကားျပည္စည္ ရခိုင္ျပည္မွ
ဇာနည္ေမာ္ကြမ္း ဦးသာထြန္းဟု
စန္းလေသာ္တာ ၾကယ္တာရာသို႕
ပမာထြန္းေျပာင္ မ်ဳိးဂုဏ္ေဆာင္သည္
ဂုဏ္ေရာင္မညွဴိး အမ်ားက်ဳိးတြက္
ကိုယ္က်ဳိးမငဲ့ သူ႕ကိုယ္ေတြ႕ႏွင့္
ေသေန႕မေရွာင္ စစ္ေတြေထာင္တြင္
ေနာင္သံသရာ ကူးခဲ့ပါလည္း
အနာဂါတ္ေခာတ္ သမိုင္းစစ္မွာ
တင္ရစ္ဘိသည္ ရခိုင္ျပည္ဖြား
ေျမာက္ဦးသား၏ စြမ္းအားဂုဏ္ရွိန္
ေမွးမမွိန္၍ သူရိန္ေနမင္း
ဆယ္စင္းလင္းသို႕ ထြန္းလင္းေရာင္၀ါေတာက္ခဲ့သည္။

ရခိုင္လူထု ရင္ကြဲလုသည္
ဆုေတာင္းငိုေၾကြး ပူေဆြးေဆြးႏွင့္
ေသေဘးနိဂံုး ယူက်ဳံးမရ
ေသာကေတာက္ေလာင္ ေရႊေတာင္ျပိဳလဲ
ျပည္ဆင္းရဲသို႕ စိတ္ထဲမခ်င့္
ရင္ထဲနင့္ၾက အခြင့္အခါ
သာခဲ့ပါက မရွင္းမလင္း
ေသမင္းေခၚရာ စစ္ေဆးပါေသာ္
ရတနာေရႊတံုး ျပည္႕ဘုန္းသခင္
ဆရာရွင္၏ ေသလွ်င္ေစာစြာ
ဒုကၡနိစၥ ျဖစ္သမွ်ကို
ယမမင္းၾကီး မတားဆီးပဲ
အျပီးစီရင္ ေသပြဲ၀င္ရ
အရွင္တစ္ပါး ေၾကြလြင့္သြားျပီ
တိုင္းကားျပည္လည္း ဆီမီးမွိတ္တုတ္
ညမိုးခ်ဳပ္လွ်က္ မ်ဳိးျဖဳတ္အႏၱရာယ္
အသြယ္သြယ္ႏွင့္ ရင္၀ယ္ေသာက
မကျမင့္မိုရ္ ပမာထိုသို႕
ကိုယ္႕ျပည္ဓည ျပည္ရကၡကို
အဖိုးတခါ သံသရာမွ
ျမင္သာပါလိမ့္ ဆုေတာင္းမိ၏။

မညွာမတာ ၾကင္နာမႈကင္း
ေသမင္းယမ ေသမိန္႕ခ်၍
ဘ၀နိဂံုး ဆံုးခဲ့ပါျပီ
ရာဇ၀င္လာ သမိုင္းစာကို
ဆရာက၀ိ အဖိုးသိသည္
ျပည္၏ရတနာ သူ႕ပညာကား
ဘယ္မွာအစား သင္ၾကားတတ္ရန္
ၾကံဆေတြးေခၚ ငါတို႕ေမွ်ာ္လည္း
မိတ္ေဖာ္အစစ္ ေသတြင္းနစ္ခဲ့
အသစ္တဖန္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံမွာ
ပ႑ိတဘြဲ႕ ခ်ီးျမွင့္ေန႕ကို
မေမ့မယြင္း လူျဖစ္ျခင္းျဖင့္
ခ်င္းနင္း၀င္ေရာက္ စိတ္၀မ္းေျမာက္ကာ
လြတ္ေျမာက္ေသာျပည္ သာယာစည္ဖို႕
ဇာနည္ေမာ္ကြန္း ( ဦး) ဦးသာထြန္းအား
မွန္းဆေမွ်ာ္ရည္ တမ္းမိသည္ -----။

လွေအးေမာင္
Aug 14 , 2015
(ဦး ဦးသာထြန္းေန႕ဂုဏ္ျပဳ အမွတ္တရ)

Continue

ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္ ေန႔စားလေပး မူလတန္းျပ သင္တန္းဆင္းပြဲ မွတ္တမ္းဓာတ္ပံု

Post by District Education Office, Thantwe.

Continue

ျမင့္ျမတ္ေသာရခိုင္ေျမ

၁၉၈၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္လာလ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ သဲကုန္း သပိတ္အိုင္ဆရာေတာ္ အရွင္ဉာဏိႆရႏွင့္ သံဃာေတာ္မ်ား သည္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕သို႕ ဘုရားဖူးေရာက္ရွိခဲ့ၾကသည္။ ထိုစဥ္ ရခိုင္ျပည္နယ္ သာသနာေရးကိစၥႏွင့္ ရခိုင္-ျမန္မာ ပ႑ိတ္ ဆရာႀကီး ဦးဦးသာထြန္းအား ေမးခြန္းႀကီး(၆) ခု ေမးခဲ့ပါသည္။ ထိုေမးခြန္းမ်ားကို ဆရာႀကီးသည္ တစ္ေနရာတည္းမွေနၿပီး ေျဖၾကားခဲ့ပါသည္။

ေမးခြန္း ေျခာက္ခု

          ဆရာေတာ္ႀကီး အရွင္ဉာဏိႆရသည္ ဆရာႀကီးအား သာသနာေရးဆိုင္ရာ ေမးခြန္း ေျခာက္ခု ကိုေမးခဲ့ပါသည္။ ယင္းတို႕မွာ-

၁။ ရခိုင္ျပည္နယ္ သာသနာသည္  ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာမွ ဆင္းသက္လာေသာသာသနာမဟုတ္၊ မဟာယနဂိုဏ္းမွ ဆင္းသက္လာေသာ သာသနာျဖစ္သည္။ ဤအေၾကာင္းကို ေျဖရွင္းေပးပါ။ 

၂။ ဗုဒၶ၏ ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာ စသည္တြင္မပါရွိဘဲ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဓည၀တီျပည္သို႕ ၾကြေရာက္လာခဲ့ျပီး ေက်ာက္ေတာ္ေတာင္၌ တန္႕ရပ္ခဲ့သည္ဟု ေရးသားေျပာဆိုၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကိုလည္း ေျဖရွင္းေပးပါ။

၃။  ဗုဒၶ၏ ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာ   စသည္တြင္ မပါရွိဘဲ   ျမတ္စြာဘုရားသည္   စႏၵာသူရိယ

မင္းႀကီးႏွင့္  ေတြ႔ဆံုၿပီး မဟာမုနိဘုရားကို သြန္းလုပ္ခဲ့သည္ဟု ေရးသားေျပာဆိုၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကိုလည္း ေျဖရွင္းေပးပါ။

၄။ သံဂါယနာေျခာက္တန္၌မပါဘဲလ်က္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေ၀သာလီ ေရႊေတာင္ႀကီး၌ စတုထၳ သံဂါယနာကို တင္ခဲ့သည္ဟု ေရးသားေျပာဆိုၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကိုလည္း ေျဖရွင္းေပးပါ။

၅။ ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ  ဓာတ္ေတာ္မ်ားကို   ေက်ာက္ရိုးေတာ္ဓာတ္-  ဦးရာဇ္ေတာ္ဓာတ္-  လည္ဦးေတာ္ဓာတ္ စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳး အမည္ေပးထားၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကိုလည္း ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာ၌  မေတြ႔ရ၍ ေျဖရွင္းေပးပါ။

၆။ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ အသံုးျပဳေသာ ပါဠိေတာ္မ်ားမွာ ျမန္မာမူ ျဖစ္သေလာ၊ မည္သည့္မူနည္း ။

သံဂါယနာ ေျခာက္တန္တြင္ ပါေသာမူျဖစ္သေလာ ေျဖရွင္းေပးပါ။

ကတိႏွစ္ခု ေပးပါဘုရား

                   ယခု အရွင္ဘုရား တပည့္ေတာ္အား ေမးထားေသာ ေမးခြန္းမ်ားကို လြယ္ကူစြာေျဖရွင္းႏိုင္ ပါသည္ဘုရား။ သို႕ေသာ္ အရွင္ဘုရားက တပည့္ေတာ္အား ကတိႏွစ္ခုကိုေပးရပါမည္။ သို႕မွသာ တပည့္ေတာ္ ေျဖၾကားပါမည္ ဘုရား။ ကတိမ်ားကိုမယူဆိုပါလွ်င္ တပည့္ေတာ္တစ္ခြန္းမွ် ျပန္မေျဖပါဘုရား။ ဆရာေတာ္ႀကီးကဘာကတိမ်ားလဲလို႕ ေမးေသာအခါနံပါတ္(၁)ကတိမွာတပည့္ေတာ္ ေျပာေသာစကားမ်ားကို တစ္လံုးမွ်မယံုၾကည္ပါဘူးဆိုေသာကတိပါ။အဘယ္ေၾကာင့္ဤကတိမ်ိဳးကို ေတာင္းရပါသလဲဆိုသည္ကိုဥပမာျပဳပါမည္။ ျမတ္စြာဘုရားသခင္သည္ ေကသမုတိသုတ္ေတာ္ကို ကာလာမပုဏၰားရြာ၌ ယံုမွားသံသယမ်ား ကင္းရွင္းရန္ ေဟာခဲ့သည္။ ဆရာမိဘ အစရွိေသာသူမ်ား အစဥ္အဆက္ မျပတ္ေသာ စကားမ်ားကိုလည္း မယံုႏွင့္၊ ငါဘုရား ေဟာသည္ဟူ၍လည္း မယံုႏွင့္၊ စာအုပ္ႀကီး၌ပါရွိသည္ ဟူ၍လည္း မယံုႏွင္၊့ အစရွိသည္အားျဖင့္ ေဟာၾကားခဲ့ပါသည္။ ငါဘုရား ေဟာသည္ကိုလည္း မယံုႏွင့္ဟုဆိုလွ်င္ အဘယ္ကို ယံုရပါမည္နည္းဟု ေမးစရာရွိပါသည္။ ဘုရားရွင္က က်ိဳးေၾကာင္းစပ္ကယံု၊ ေၾကာင္းက်ိဳးစပ္မွန္၍ မွန္ကန္ေသာ စကားမွာ ဘုရားစကားသာ ျဖစ္ပါသည္။ ဘုရားစကားသည္ မွားသည္ဟူ၍မရွိပါ။ ယင္းအတြက္ေၾကာင့္ တပည့္ေတာ္ေျပာသည့္ စကားမ်ားကိုလည္း ဤဥပမာလွ်င္ရွိေသာ ယုတၱိသံုးပါးႏွင့္တကြ ဘုရားသခင္သည္ ေနာက္ဆံုးပရိနိဗၺန္မစမီ သုဘဒၵရဟန္းႀကီးကို ေဟာထားသည့္အတိုင္း မဟာပေဒသတရားႏွင့္ ျပည့္စံုလွ်င္ ယံုပါဆိုေသာ ကတိကို ခံယူေစခ်င္၍ ေျပာၾကားျခင္းျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာစကားရပ္မ်ား၌ ဤအဂၤါရပ္မ်ားႏွင့္ ျပည့္စံုမွသာယံုပါ။ မျပည့္စံုပါက မယံုပါႏွင့္ဟု ဆိုလိုျခင္း ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား ၊ မကိုက္ညီလွ်င္ ေမးခြန္းထုတ္ပါ။ ထိုအခါ တပည့္ေတာ္မွာ အက်ိဳးမျဖစ္ဘဲ အျပစ္သာျဖစ္ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ တပည့္ေတာ္သည္ ဘုရားမဟုတ္ေသာေၾကာင့္ပါ ဘုရား။ ဗုဒၶမွာ စကားတစ္ခြန္းတည္းႏွင့္ မွန္ပါသည္။ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာအခါ အမွားပါရွိပါမည္။ ယင္းအမွားမ်ားကိုေထာက္ျပလွ်င္ တပည့္ေတာ္ အလြန္ ၀မ္းသာပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အရွင္ဘုရားသည္ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာ စကားမ်ားကို ယုတၱိသံုးပါးႏွင့္ မကိုက္ညီ၊ မဟာပေဒသ တရားေလးပါး ႏွင့္ မကိုက္ညီလွ်င္ အရွင္ဘုရားထပ္၍ ေမးခြန္းထုတ္ပါ။ တပည့္ေတာ္စကားကို ထပ္၍မေမးလွ်င္ တပည့္ေတာ္ေျပာေသာစကားကို အရွင္ဘုရား လက္ခံယံုၾကည္သည္ဟု မွတ္ယူပါမည္ဘုရား။ ဤကတိကို အရွင္ဘုရားတို႕ထံမွ ရယူပါမည္။ ထိုအခါ စစ္ကိုင္း ဆရာေတာ္ႀကီးက အရွင္ဉာဏိႆရအား ကတိကို ခံယူရန္ ေျပာပါသည္။                     

              ဒုတိယ ကတိမွာ ဤေနရာ၌ မေျပာေကာင္းေသာစကားျဖစ္ပါသည္။ အရွင္ဘုရားတို႔က ေျပာသာေျပာပါ ကိစၥမရွိဟုဆိုလွ်င္ တပည့္ေတာ္ေျပာပါမည္။ ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားက ေျပာပါဟုဆိုသျဖင့္ ဆရာႀကီးကေျပာပါသည္။

       

သာမန္ ဘုရင္မ်ား မတည္ႏိုင္

          အရွင္ဘုရား ယခုထိုင္ေနေသာ ေနရာမွ ေနာက္သို႕ ခဏျပန္ၾကည့္လိုက္ပါ။ သွ်စ္ေသာင္း ဘုရားႀကီးရွိပါသည္။ ေက်ာက္တံုးႀကီးမ်ားျဖင့္ လိုဏ္အထပ္ထပ္ တည္ထားပါသည္။ ထိုဘုရား၏ေနာက္မွာ ထုကၠန္႔သိမ္ဘုရား၊ ရတနာပံုဘုရားႏွင့္ အံေတာ္သိမ္ဘုရားမ်ားကို ျမင္ေတြ႔ရလိမ့္မည္။ ယခုအခ်ိန္ကဲ့သို႕ မဖြံ႔ၿဖိဳးဘဲ ေသးငယ္ေသာ အခ်ိန္အခါက တည္ထားေသာ အေဆာက္အအံုမ်ား မဟုတ္ပါ။ ဤကဲ့သို႕ ႀကီးက်ယ္ေသာ အေဆာက္အအံုကို သာမန္ဘုရင္မ်ိဳး မတည္ႏိုင္ပါ။ နန္းေတာ္ကုန္းကို တည္ေဆာက္ထားေသာ ေက်ာက္တံုးမ်ား ကိုလည္း အရွင္ဘုရားျမင္ၿပီး ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းေၾကာင့္ အေဆာက္အအံု မ်ားကို တည္ထားခဲ့ေသာအခ်ိန္သည္ ရခိုင္၌ ကိုယ့္မင္းကို္ယ့္ခ်င္း ကိုယ့္ထီးနန္းႏွင့္ ကိုယ့္ဘာသာ သာသနာႏွင့္ ႀကီးပြားထြန္းကားေနေသာ အခ်ိန္ျဖစ္ေနသည္ ဆိုုသည္ကို အရွင္ဘုရားစိတ္မွာ မွတ္ထားရပါမည္။ သို႕မွသာ တပည့္ေတာ္ ေျပာေသာစကား မ်ားကို သေဘာေပါက္နားလည္ပါလိမ့္မည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ရခိုင္တို႕သည္ ေရွးအခါက ခမ္းနားႀကီးက်ယ္ခဲ့သည္ကို စိတ္မွာမွတ္ထားရန္ ကတိကိုခံယူပါဘုရား။ ထိုအခါ ဆရာေတာ္ႀကီးမ်ားက ဒုတိယ ကတိကိုလည္း ခံယူေၾကာင္း ေျပာပါသည္။

သာသနာ ညွိဳးခဲ့

          တပည့္ေတာ္တို႔ ရခိုင္ျပည္သည္ သူတစ္ပါးလက္ေအာက္ကို က်ေရာက္သည့္ေန႔ကစၿပီး သာသနာညွိဳးႏြမ္းခဲ့သည္မွာ ယေန႔တိုင္ျဖစ္ပါသည္။ သာသနာေရးဆိုင္ရာႏွင့္ စာအုပ္တစ္အုပ္မွ် မထြက္ပါ။ ကိုလိုနီေခတ္အခါက စာေပ၀ါသနာပါေသာ လူမ်ားသည္ စာေပမ်ားကို တစ္ဆင့္ကူးယူၿပီး စာမူ တစ္ခုကို ငါးေစာင္၊ ဆယ္ေစာင္ စသည္ျဖင့္ပြားမ်ားၾကပါသည္။ ယခုအခါစာပံုႏွိပ္စက္ ေပၚလာေသာအခါ ေဟာင္းႏြမ္းေနေသာ စာေပမ်ားကိုလည္း ထပ္မကူး ပံုႏွိပ္စာအုပ္ကလည္း မထြက္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ စာေပလည္းကြယ္ခဲ့ပါၿပီ အေဟာင္းျဖစ္ေသာ စာေပမ်ားလည္းးကြယ္ၿပီး အသစ္အသစ္စာအုပ္မ်ားလည္း မထြက္ႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ရခိုင္စာေပမ်ား ကြယ္ေပ်ာက္လုမတတ္ျဖစ္ခဲ့ပါသည္ ဘုရား။

သုေတသနလုပ္ငန္း ႏွစ္မ်ိဳး

သို႕ေသာ္ ရခိုင္အမ်ိဳးသား သုေတသီမ်ားက ရခိုင္တို႕၏ သာသနာေရး ဘာသာေရး စာေပမ်ားကို သုေတသနလုပ္ခဲ့ၾကပါသည္။

          သုေတသနလုပ္နည္း ႏွစ္မ်ိဳးရွိပါသည္ ဘုရား။ တစ္မ်ိဳးမွာ ၀ိဇၨာနည္းျဖစ္၍ အျခားတစ္မ်ိဳးမွာ သိပၸံနည္းျဖစ္ပါသည္ဘုရား ။ သိပၸံနည္းမွာ ေငြကုန္မ်ား၍မတတ္ႏိုင္ပါ။ ၀ိဇၨာနည္းျဖင့္သာ သုေတသန လုပ္ခဲ့ရပါသည္။ တပည့္ေတာ္တို႕ ရခိုင္တြင္ ရခိုင္စကားျဖင့္မဆမ ၿခီရာေကာက္နည္း (မုဆိုးမေျခရာေကာက္နည္း) ဟု ေခၚပါသည္။ ဤနည္းျဖင့္ သုေတသနျပဳရွာေဖြရပါသည္ ဘုရား။  ဤနည္းျဖင့္ တပည့္ေတာ္တို႕ ရွာလိုက္ေသာအခါ ရခိုင္သမိုင္းမွာ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕သည္ ေနာက္ဆံုးျဖစ္ပါသည္။

ေျမာက္ဦးေခတ္မွသည္

          ယခုအခါအရွင္တို႔ျမင္ေနရေသာ ဘုရားေစတီမ်ားမွာ ေျမာက္ဦးေခတ္က မင္းေစာမြန္ လက္ထက္ကစျပီး တည္ထားခဲ့ေသာ ဘုရားေစတီမ်ားျဖစ္ပါသည္။ ဤသာသနာသည္ ေျမာက္ဦးေခတ္မွာ စခဲ့သေလာ သို႕မဟုတ္ မည္သည့္ေခတ္ကပင္ရွိခဲ့သည္ကို သိရန္အတြက္ ေနာက္ကို တစ္လွမ္းဆုတ္ၾကည့္ ပါသည္။ ထိုအခါ ေျမာက္ဦးေခတ္မက်မီ ေလးျမိဳ႕ေခတ္ရွိေၾကာင္း သိရွိပါသည္။ ယင္းေၾကာင့္ ေျမာက္ဦးေခတ္ သည္ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္က ဆင္းလာေၾကာင္း သိရသည္ အရွင္ဘုရား။ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ သာသနာကိုၾကည့္ေသာအခါ ထိုေခတ္တစ္ေလွ်ာက္ ဘုရင္မ်ား၊ တည္ထားခဲ့ေသာ ေစတီဘုရားမ်ားစြာကို ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ထိုမင္းမ်ား ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ အကၡရာျဖင့္ ေရးထိုးခဲ့ေသာ ေက်ာက္စာမ်ားကိုပါ သကၠရာဇ္ အတိအက်ႏွင့္ ေတြ႔ရပါသည္။

ရကၡ၀ဏၰ အကၡရာ

          ေလးၿမိဳ႕ေခတ္သည္ မည္သည့္ေခတ္မွ ဆင္းသက္လာသလဲဆိုၿပီး ေနာက္ကို တစ္လွမ္း ဆုတ္လိုက္ေသာအခါ ေ၀သာလီေခတ္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ ေ၀သာလီေခတ္ေရာက္ေသာအခါ ရခိုင္စာေပအေရးအသားမွာ အကၡရာမ်ားေျပာင္းလဲလာပံုကို ေတြ႔ရွိရပါသည္။ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္အစပိုင္းမွာ ေ၀သာလီေခတ္က ေရြ႕လ်ားလာေသာ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာမ်ားကို အသံုးျပဳေရးသားခဲ့ပါသည္။ ရခိုင္၏ ေလယူေလသိမ္းမ်ားျဖင့္ ေရးသားထားသျဖင့္ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာဟု ေခၚပါသည္။ ေ၀သာလီေခတ္မွာ ပထမ၌ ျဗဟၼီပြားအကၡရာျဖင့္ေရးၿပီး ဘာသာေရးဆိုင္ရာစာေပမ်ားကို သကၠတဘာသာျဖင့္ ေရးသားေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။ ေ၀သာလီေခတ္ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ ရကၡ၀ဏၰအကၡရာျဖင့္ ေရးသားျခင္းကို ေတြ႔ရွိရပါသည္။

ေ၀သာလီ-သကၠတစာေပ

          ထိုအခ်ိန္ျဖစ္ေသာ ခရစ္သကၠရာဇ္ သံုးရာစု ၊ ေလးရာစု ငါးရာစုမ်ားမွာ သကၠတဘာသာကို ယခုေခတ္ အဂၤလိပ္စာကဲ့သို႕ ကမၻာတစ္၀ွမ္းလံုး အသံုးျပဳေနၾကပါသည္ ဘုရား ။ ယင္းေၾကာင့္ ေ၀သာလီေခတ္       (ေလးရာစုမွ ရွစ္ရာစုထိ) မွာလည္း သကၠတဘာသာျဖင့္ ေက်ာက္စာ ေပစာမ်ား ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႕ရွိရပါသည္။

          ထိုေ၀သာလီေခတ္မွာလည္း ဘုရင္မ်ားသည္ ေစတီပုထိုးမ်ားစြာ တည္ေဆာက္ခဲ့သည္ကို ယေန႕တိုင္ ေတြ႔ႏိုင္ပါေသးသည္။ ထိုေခတ္က ေရးထိုးခဲ့ေသာ ေက်ာက္စာ ၊ ေၾကးျပားစာ ၊ ဒဂၤါးစာမ်ား ကိုလည္း ေတြ႔ရွိႏိုင္ပါေသးသည္။ ဗုဒၶစာေပမ်ားကို ေပထက္အကၡရာ ေက်ာက္ထက္အကၡရာႏွင့္ ေၾကးနီျပားတို႔မွာ ေရးထိုးခဲ့သည္ကို ယေန႕ထိ ေတြ႔ႏိုင္ပါေသးသည္။ ယင္းေၾကာင့္ ေ၀သာလီေခတ္တြင္လည္း ဗုဒၶသာသနာႏွင့္ စာေပမွာ အထင္အရွားရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရပါသည္ အရွင္ဘုရား ။

ဓည၀တီေခတ္

          ေ၀သာလီေခတ္က ေနာက္ကို တစ္လွမ္းဆုတ္ၾကည့္လိုက္ေသာအခါ ဓည၀တီေခတ္ကို ေရာက္ပါသည္ဘုရား။ ယင္း ဓည၀တီေခတ္မွာလည္း ဘုရင္ႏွင့္ အသံုးျပဳေသာ စာေပမ်ားရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရပါသည္။ ဤကဲ့သို႕ မုဆိုးမေျခရာေကာက္နည္းျဖင့္ ေနာက္သို႔ တစ္လွမ္းစီ တစ္လွမ္းစီ ဆုတ္လိုက္ေသာ အခါ ယခု ဓည၀တီေခတ္သို႕ ေရာက္ပါသည္။ ထိုေခတ္မွာလည္း သမိုင္းရုပ္ၾကြင္း ျဖစ္ေသာ ေက်ာက္စာႏွင့္ ေက်ာက္ရုပ္ထုမ်ားကို ေတြ႕ရပါသည္။ ထိုသမိုင္းရုပ္ၾကြင္းမ်ားမွာ အစစ္အမွန္ မ်ားျဖစ္ေနပါ၍ တပည့္ေတာ္တို႕ ပိဋိကတ္စာမွာ ပံုႏွိပ္စာအုပ္လည္းမရွိ စာေပမ်ားလည္း ကြယ္ေပ်က္ေနပါသည္။ သို႕ေသာ္ မကြယ္မေပ်ာက္ လက္ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ေသာ အရာ၀တၳဳမ်ား ျဖစ္ေနပါ၏။ ပစ္ပယ္၍ မရေကာင္းပါဘုရား။

          ဓည၀တီေခတ္တြင္ ထိုးထားခဲ့ေသာ ေတာင္ေပါက္ႀကီး ေက်ာက္စာအေၾကာင္းကို       ရွင္းလင္းတင္ျပသြားပါဦးမည္။ ယခု ႏုိင္ငံေတာ္က ထုတ္လုပ္ထားေသာ စြယ္စံုက်မ္းတြင္ အကၡရာ ဆင္းသက္လာပံုသမိုင္း ကို ေရးသားထားပါသည္။ အကၡရာဆင္းသက္လာပံုကို ျဗဟၼီအကၡရာ ကတစ္ဆင့္ ယခုေခတ္ထိ ဆင္းသက္လာပံုကို  ေရးသားထားပါသည္။ ျမန္မာအကၡရာမွာ အိႏၵိယေတာင္ပိုင္း ပလႅ၀ ၊ ကဒမၼ ၊ စာလုက် ၊ တိလႅိကၤ ဆိုေသာ အကၡရာမ်ားမွတစ္ဆင့္ ဆင္းသက္လာျပီးလွ်င္ ျမန္မာစာျဖစ္လာပါသည္။ ဆရာၾကီး ဦးသာျမတ္ ေရးေသာစာအုပ္တြင္ ျဗဟၼီ-မဂဓ ဂုတၱ ၾကႏၼ ပလႅ၀ ကဒမၸက ေနျပီးလွ်င္ ရာမညတိုင္းသို႕ ဆင္းသက္လာေၾကာင္း ေရးသားထားပါသည္။ တပည့္ေတာ္တို႕ ရခိုင္ဘက္မွာ ဓည၀တီေခတ္၌ ျဗဟၼိအကၡရာ အသံုးျပဳေၾကာင္း ေတြ႔ရွိပါသည္။ သို႕ေသာ္ ရာစုႏွစ္ တစ္ေခတ္ၿပီးတစ္ေခတ္ လက္ေရးေျပာင္းလာ သည့္အတြက္ အကၡရာပံုမွာလည္း ေျပာင္းလဲမႈ ရွိခဲ့ပါသည္ ဘုရား ။

        ယင္းေၾကာင့္ ေ၀သာလီေခတ္မွာဆိုလွ်င္ ျဗဟိၼအကၡရာမွ ဆင့္ပြားလာေသာ  ျဗဟိၼပြား အကၡရာျဖင့္ ေရးသားထားသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ဓည၀တီေခတ္တြင္ က်မ္းဦးဂါထာေတာ္အျဖစ္ ႏုေမာတႆ ဂါထာေတာ္ကို ျဗဟၼီအကၡရာျဖင့္ ေရးထိုးၿပီး ပါဠိ အသံထြက္အတိုင္း ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။

         

ရခိုင္ပိဋကတ္ကိုဆက္ရန္

စာေပအေၾကာင္းကို ခဏရပ္ထားျပီး   ရခိုင္ပိဋကတ္အေၾကာင္းကို    ဆက္ေျပာပါမည္  အရွင္

ဘုရား။ ပိဋကတ္ကို ကၽြမ္းက်င္ေသာပုဂၢိဳလ္ျဖစ္၍ ပိဋိကတ္ကိစၥကို ေျပာရာတြင္ သည္းခံၿပီး နားေထာင္ပါဘုရား။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား သိရွိၾကသည့္အတိုင္း သာ၀တၳိၿမိဳ႕က ဥပတိႆႏွင့္ ေကာလိတရြာသူႀကီး သားႏွစ္ဦးမွာ နကၡတ္သဘင္ပြဲကို ၾကည့္ရွဳေနၾကစဥ္ ပြဲၾကည့္ပရိသတ္မ်ားကို ၾကည့္ၿပီး သည္လူမ်ားသည္ ေနာက္ႏွစ္ေပါင္း တစ္ရာအတြင္းမွာ အားလံုးေသေပ်ာက္ၾကလိမ့္မည္။ ငါတို႕လည္း ေသရ လိမ့္မည္။ ယင္းေၾကာင့္ မေသေသာ တရားရွာေဖြရန္အတြက္ ရြာမွထြက္သြားၾကေလသည္။ မၾကားဖူးေသာ လူငယ္မ်ားသိရွိေစရန္ အနည္းငယ္ အက်ယ္ေျပာပါရေစဘုရား။ ထိုကဲ့သို႕ တရားရွာေဖြၾကေသာအခါ သိဥၥည္းပုရဗိုဇ္ထံသို႕ ေရာက္သြားၾကေလသည္။  သိဥၥည္းပုရဗိုဇ္ထံ အတတ္ပညာမ်ားကို သင္ၾကားေသာအခါ အားလံုးကို တတ္သိၾကေလသည္။ ဆရာက သင္စရာကုန္ျပီဟုေျပာသျဖင့္ ေနာက္ထပ္ သိဥၥည္းဆရာထက္ တတ္သိေသာ ဆရာကို ရွာေဖြရန္သြားၾကေလသည္။

          ထိုကဲ့သို႕ ခရီးဆက္လာၾကေသာအခါ ရာဇၿဂိဳဟ္ၿမိဳ႕သို႕ ေရာက္ရွိၾကပါသည္။ ထိုစဥ္တြင္ ဆြမ္းခံၾကြလာေသာ အရွင္အႆဇိ မေထရ္ကို ျမင္ေတြ႕ခဲ့ပါသည္။ ထိုအရွင္၏ သာမဏအိေျႏၵကုိ ၾကည္ညိဳသျဖင့္ ငါ၏အရွင္ဆရာက မည္သူျဖစ္သနည္း အဘယ္တရားကို ေဟာၾကားပါသနည္း။ အကၽြႏု္ပ္တို႕အား တစ္ခြန္းတစ္စမွ် ေဟာၾကားပါေလာ့ စသည္ျဖင့္ ေမးေလွ်ာက္ခဲ့ပါသည္။ အရွင္အႆဇိက အကၽြႏု္ပ္သည္ ရဟန္းျဖစ္သည္မွာ မၾကာေသးသျဖင့္ တရားေကာင္းေကာင္းမေျပာတတ္ေသးေၾကာင္း သို႕ေသာ္ ကၽြႏု္ပ္၏ဆရာ ဘုရားသခင္ေဟာၾကားေသာ တရားထဲမွာ ကၽြႏု္ပ္မွတ္မိသည့္ တရားျဖစ္သည့္ ဤသည္ေသာဂါထာကို ေဟာၾကားခဲ့ပါသည္။ ယင္းဂါထာေတာ္မွာ-

          “ ေယဓမၼ ေဟတုပဘ၀ါ ေတသံေဟတု တထာကေတာအဟ ေတသဥၥေဟာနိေရာေဓာ ဧ၀ံ၀ါဒီမဟာသမေဏာ “ ဟု အႆဇိမေထရ္က ဥပတိႆအား ေဟာၾကားခဲ့ပါသည္။ အဓိပၸါယ္က ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေရွးကျပဳခဲ့ေသာ အေၾကာင္းတရားေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ အက်ိဳးတရားတို႕ကို ေဟာေတာ္မူ၏။ တိုအေၾကာင္း အက်ိဳးတရားႏွစ္ပါးတို႕၏  ခ်ဳပ္ၿငိမ္းရာကိုလည္း ေဟာေတာ္မူ၏။ ရဟန္းႀကီးျဖစ္ေသာျမတ္စြာဘုရားသည္   ဤကဲ့သို႕    အယူရွိေတာ္မူ၏ ဟု     အဓိပၸါယ္ရပါသည္ ။    အရွင္ဘုရားတို႕       သိေတာ္မူသည့္အတိုင္းပါဘုရား။         ေနာက္ဆံုး       သူငယ္ခ်င္းႏွစ္ေယာက္လံုးသည္ ျမတ္စြာဘုရားႏွင့္ေတြ႕ရွိၿပီး ရဟႏၱာမ်ားျဖစ္၍ ရွင္သာရိပုတၱရာႏွင့္ ရွင္ေမာဂၢလန္ အျဖစ္ ထင္ရွားခဲ့ပါသည္။

          ဤတရားမွာ ႏွမ္းတစ္ေတာင္းကို ႀကိတ္လိုက္ေသာအခါ ဆီၾကည္တစ္ပုလင္း ႏွစ္ပုလင္း ရရွိသကဲ့သို႕ ေက်ာက္စရစ္ငါးေတာင္းကို ၾကိတ္ေသာ္လည္း ဆီၾကည္ တစ္ေပါက္ တစ္စက္မွ် မရွိသကဲ့သို႕ ပိဋကတ္ုသံုးပံုကို အဆီထုတ္လိုက္ေသာအခါ နိဗၺာန္ဆိုေသာ တရားတစ္လံုးသာ ရရွိပါသည္။ ယင္းတရားတစ္လံုးကို စိတ္ျဖာလိုက္ ေသာအခါ ဓမၼႏွင့္ ၀ိနယရရွိပါသည္။ ေနာက္ထပ္စိတ္ျဖာလိုက္လွ်င္ သစၥာေလးပါး မဂၢင္ရွစ္ပါး ေဗာဓိပကၡယတရား သံုးဆယ့္ခုနစ္ပါး အစရွိသျဖင့္ ေနာက္ဆံုး ဓမၼခႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ပါရွိေသာ ပိဋကတ္သံုးပံု ရရွိပါသည္ဘုရား။ သို႔ျဖစ္ပါ၍ ေယဓမၼဂါထာေတာ္သည္ ပိဋကတ္သံုးပံု၏ အဆီအႏွစ္ျဖစ္ေၾကာင္းကို ဆရာေတာ္က တပည့္ေတာ္ထက္ သိပါသည္အရွင္ဘုရား။ ဤေယဓမၼတရားေတာ္သည္ မဟာယနဂိုဏ္းသားမ်ား အသံုးျပဳေသာ ဂါထာျဖစ္ပါသလား။ အရွင္ဘုရားေတြ႕ဖူးပါသလားဟု ေမးေသာအခါ ဆရာေတာ္သည္ ေျဖၾကားခ်က္မရွိဘဲ တိတ္တိတ္ေနခဲ့ပါသည္။ ဤေယဓမၼဂါထာေတာ္ကို မဟာယနဂိုဏ္းသားမ်ား အသံုးျပဳဖို႕မထင္ပါ။ မဟာယနဂိုဏ္းသားမ်ား အသံုးျပဳသည္ကို ေတြ႕ဖူးပါသလားဟု ေမးေသာအခါ ဆရာေတာ္မွာ တိတ္တိတ္ေနခဲ့ပါသည္။ မဟာယနဂိုဏ္းသည္ ရခိုင္ျပည္တြင္ဘယ္အခ်ိန္၌ သာသနာျပဳခဲ့ပါသလဲ ဘုရားဟု ထပ္၍ေမးေလွ်ာက္ခဲ့ပါသည္။ ဆရာေတာ္က တစ္စံုတစ္ခုမွ် မေျဖၾကားခဲ့ပါ။

          ေနာက္ထပ္ၿပီး ဘုရား ပရိနိဗၺာန္ စံလြန္ေတာ္မူၿပီးသည့္ေနာက္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၁၈ ႏွစ္ၾကာေသာအခါ ပါဋလိပုတ္ျပည္ကို အစိုးရေတာ္မူေသာ သိရိဓမၼေသာကမင္းႀကီးသည္ မိစၦာဒိ႒ိအယူမွ ဗုဒၶဘာသာကို ယံုၾကည္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးျဖစ္ခဲ့ပါသည္။ အိႏၵိယႏိုင္ငံတြင္ မင္းတစ္ပါးမွ မလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေသာ သာသနာေရး လုပ္ငန္းမ်ားကို ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ယင္းမင္းေနာက္ ႏွစ္ေပါင္းသံုးေလးရာေလာက္မွာ အိႏၵိယ၌ ဗုဒၶဘာသာ ကြယ္ခဲ့ပါသည္။ သာသနာေတာ္မကြယ္မီ အိႏၵိယႏိုင္ငံ၌ ဂိုဏ္းတစ္ဆယ့္ရွစ္ဂိုဏ္းထိ ကြဲခဲ့ပါသည္။ ဂိုဏ္းတစ္ဆယ့္ ရွစ္ဂိုဏ္း ကြဲေသာေနရာ၌ မဟိ ံသကဂိုဏ္း၊ သမၸတၱိဂိုဏ္း ဆိုေသာဂိုဏ္းမ်ားထဲ၌ ျဗဟၼဏအယူအဆ  ေရာေႏွာျပီးလွ်င္ မဟာယဥ္ဂိုဏ္း တြႏၵရာဂိုဏ္း မႏၱရာဂိုဏ္းမ်ား ေပၚေပါက္လာပါသည္။ ထိုဂိုဏ္းမ်ားမွတစ္ဆင့္ တပည့္ေတာ္တို႕ ရခိုင္ျပည္သို႕ မဟာယနသာသနာ ၀င္ေရာက္လာပါသလား။ ေနာက္တစ္ခ်က္က အိႏၵိယျပည္တစ္ခုလံုးကို မဂိုမင္း မ်ား တိုက္္ခိုက္သိမ္းယူပိုက္ေသာအခါ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ာသည္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံ တိဗက္ ရခိုင္ျပည္ ျမန္မာျပည္ မ်ားသို႕ ထြက္ေျပးၾကေသာအခါ မဟာယနဂိုဏ္းသည္ ရခိုင္ျပည္သို႕ေရာက္ရွိလာပါသလား ဘုရား ဆရာေတာ္မွ မည္သို႕မွ် မေျဖၾကားပါ။ တိတ္တိတ္ေနခဲ့ပါသည္။ သို႕ျဖစ္လွ်င္ တပည့္ေတာ္တို႕ ရခိုင္ျပည္ သာသနာသည္ မဟာယနျဖစ္သည္ဟု ဆရာေတာ္စြပ္စြဲသည္မွာ မည္သည့္အေၾကာင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသလဲ ဘုရား။   တစ္ခုမွ် ျပန္မျပာခဲ့ပါ။

ေတာင္ေပါက္ၾကီး ေက်ာက္စာ

        တပည့္ေတာ္ ေျမာက္ဦးေခတ္ကစၿပီး ဓည၀တီေခတ္ထိတိုင္ေအာင္ သာသနာေတာ္ ဆင္းသက္လာပံုကို ေျခရာေကာက္ယူနည္းျဖင့္ သုေတသနျပဳလိုက္ေသာအခါ သာသနာသည္ ဓည၀တီမွာ ဆံုးေနပါသည္ ဘုရား။ ဓည၀တီေခတ္မွာ နေမာတႆ ဂါထာေတာ္ပါရွိသည့္ ျဗဟၼီအကၡရာႏွင့္ ေရးထိုးထားခဲ့ေသာ ေတာင္ေပါက္ႀကီးေက်ာက္စာ ရွိခဲ့ပါသည္။ ယင္းေက်ာက္စာကို ေရးထိုးထားေသာ အကၡရာ စာလံုးမ်ားကို ၾကည့္လွ်င္  ဘီစီ ၃၀၀ ေက်ာ္က အေသာကမင္းႀကီးေရးထိုးခဲ့ေသာ ေက်ာက္စာတြင္ ပါရွိသည့္ အကၡရာစာလံုးမ်ားမွာ အတူတူျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ တစ္ေခတ္တည္းတြင္ ေရးထိုးခဲ့ေသာေက်ာက္စာျဖစ္ေၾကာင္း လက္ေရးလက္သားကို ေလ့လာေသာ ပညာရွင္မ်ားက သုေတသနျပဳမွတ္ခ်က္ခ်ခဲ့ၾကပါသည္ အရွင္ဘုရား။ ယင္းေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဓည၀တီေခတ္မွာ အိႏၵိယေျမာက္ပိုင္းက အသံုးျပဳသည့္ ျဗဟၼီအကၡရာမ်ား ၀င္ေရာက္ရွိျပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္ ဘုရား။

သူရိယ မင္းဆက္ ၊ စျႏၵား မင္းဆက္

          ထိုကဲ့သို႕ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဓည၀တီေက်ာက္စာႏွင့္ အႏၵိယျပည္ အေသာကမင္းေက်ာက္စာႏွင့္ တည္ေနရာပံုကို ေထာက္ရွဳေသာအခါ ဘီစီ(၃)ရာစုမွာ ေက်ာက္စာမ်ားကို ထိုးခဲ့လွ်င္ ထိုမေရာက္မီ ဘီစီ(၅)ရာစု ေလာက္မွာ ျမတ္စြာဘုရား ပြင့္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ တပည့္ေတာ္တို႕ေျခရာေကာက္နည္းျဖင့္ ထပ္ၿပီးေကာက္ယူလိုက္လွ်င္ ရခိုင္ျပည္နယ္၌ မင္းဆက္(၂)ဆက္ ရွိခဲ့ပါသည္။ ပထမ မင္းဆက္မွာ သူရိယ မင္းဆက္ျဖစ္ျပီး ဒုတိယ မင္းဆက္မွာ စျႏၵား မင္းဆက္ ျဖစ္ပါသည္။ သူရိယမင္းဆက္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ စျႏၵားမင္းဆက္ ေပၚလာခဲ့ပါသည္။ စျႏၵားမင္း၏ ပထမဆံုးမင္းမွာ ရခိုင္သမိုင္းတြင္ ထင္ရွားေသာ မဟာသူရိယတိုင္းစျႏၵားမင္းၾကီးျဖစ္ပါသည္။ သွ်စ္ေသာင္းဘုရားေက်ာက္စာတြင္ ေျဒြင္စျႏၵားဟု သကၠတအကၡရာျဖင့္ေရးထိုးထားပါသည္။ သူရိယတိုင္းစျႏၵား ႏွင့္  ေျဒြင္စျႏၵားမင္းမွာ အတူတူျဖစ္ပါသည္။

အဓိပၸာယ္ ေဖာ္ႏိုင္ခဲ့

          ထိုစျႏၵားမင္း ေရးထိုးခဲ့ေသာေက်ာက္စာမွာ မဟာမုနိကုန္း ဒုတိယပစၥယံ အေရွ႕ေျမာက္ဘက္၌ ရွိေသာ အရပ္၌ပါရွိပါသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာက အမိုးအကာမရွိဘဲ ပက္လက္လွန္ၿပီးလွ်င္ မိုးထဲေရထဲ      ၌ရွိေနခဲ့ရပါသျဖင့္ စာေၾကာင္းမ်ားမွာ ဖတ္မရႏိုင္ေအာင္ ပ်က္စီးခဲ့ပါသည္။ သို႕ေသာ္ ႀကိဳးစား၍ မင္ကူး ကူးယူေသာအခါ စာလံုးအနည္းငယ္ကိုဖတ္ၿပီး အဓိပၸာယ္ေဖာ္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ ေရးထားေသာ အကၡရာစာလံုးမွာ သကၠတျဖစ္ျပီး “ မဟာသွ်ဴရိေယာ သွ်ျႏၵေရာ ၊ နာမေန သွ်ဗၺဒါ ေနပကာရေတ “ ဆိုေသာစာေၾကာင္းပါဘုရား။

ပါဠိဘာသာျဖင့္ဆိုပါလွ်င္ မဟာသူရိေယာ စႏၵေရာ နာမေနာ သဗၺဒါေန ပကာရေတ လို႕ရပါသည္ ဘုရား အဓိပၸါယ္က “ မဟာသူရိယတိုင္း စျႏၵားမင္းႀကီးသည္ ဤကုန္းေတာ္၌ ဒါန၀တၳဳ အစုစုတို႕ကို လွဴဒါန္း၍ ၿပီးျပည့္စံုၿပီ “ ဟု ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းေၾကာင့္ ဤစာထိုးထားေသာ ေက်ာက္စာပါ အရုပ္မွာ စျႏၵားမင္းႀကီး ကုသိုလ္ျပဳစိုက္ထူခဲ့ေသာ အရုပ္ျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသထူေနပါသည္ ဘုရား။

ပိဋကတ္ေတာ္လာ သုတၱန္

          ထိုအရုပ္ေအာက္ပိုင္းတြင္ စာငါးေၾကာင္းခန္႔ ပါရွိသည္ဘုရား ထိုစာမ်ားမွာ အထက္က စာေၾကာင္းမ်ား ပ်က္ျပယ္ေနသျဖင့္ ေကာင္းစြာဖတ္မရႏိုင္ပါ။ ေအာက္ဆံုးစာတစ္ေၾကာင္းတည္းကိုသာ အေသအခ်ာ ဖတ္ရပါသည္။ ထိုစာေၾကာင္းမွာလည္း သကၠတဘာသာျဖင့္ “ ယကၡေသနာပတိပနာေဒါ “ ဟု ေရးထိုးထားပါသည္ အရွင္ဘုရားတို႕။

          ယခုျမန္မာႏိုင္ငံ၌ နယုန္လျပည့္ေန႔ကို မဟာသမယေန႔အျဖစ္သတ္မွတ္ၿပီး ႏွစ္စဥ္က်င္းပေနၾက ပါသည္။ မဟာသမယေန႔၌ ျမတ္စြာဘုရားကိုယ္ေတာ္တိုင္ ေဟာၾကားခဲ့ေသာ မဟာသနယသုတ္ေတာ္ကို သံဃာေတာ္မ်ား သံၿပိဳင္ရြတ္ဖတ္သည္ကို ထိုေန႕ေရာက္တိုင္း ေရဒီယိုမွ ၾကားေနရပါသည္ အရွင္ဘုရား ထိုမဟာသမယသုတ္ေတာ္၌ နတ္မင္းမ်ား၏အမည္ကို ေဖာ္က်ဴးထားေသာ စကားမ်ားစြာရရွိပါသည္ဘုရား ထိုနတ္မ်ား၌ ပနာေဒါနတ္မင္းကို ေဖာ္က်ဴးထားေသာဂါထာေတာ္မွာ အပိုဒ္ (၂၂)တြင္ ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္ဘုရား  “ ပနာေဒါ-ၾသပပေညာစ၊ ေဒ၀သူေတာစမာတလိ ”ဟူေသာဂါထာႏွင့္ေတြ႕ရပါသည္ဘုရား ၊ဤမဟာသမယသုတ္ေတာ္မွာ  ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶဘာသာတို႕၏  ပိဋကတ္ေတာ္လာ သုတၱန္ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။

ေထရ၀ါဒကို ယံုၾကည္ေသာ မင္းမ်ား

          ေနာက္တစ္ခ်က္မွာ ေ၀သာလီေခတ္တြင္ အုပ္စိုးခဲ့ေသာ မင္းမ်ားျဖစ္ၾကသည့္ နီတိ စျႏၵ၊ ၀ိရစျႏၵ အစရွိေသာ မင္းမ်ားသည္ သူတို႕၏ ကုသိုလ္ျပဳတည္ထားေသာ ေစတီမ်ားတြင္ ေယဓမၼဂါထာေတာ္ ေရးထိုးထားသည့္ ေက်ာက္တံုးမ်ား စတုပါမ်ားကို ဌာပနာထည့္ထားခဲ့ၾကပါသည္ အရွင္ဘုရား။ ထိုေက်ာက္တံုး ႏွင့္ စတုပါမ်ား၌ ေရးထိုးထားေသာ စာမ်ားကို ယခုတိုင္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ျပတိုက္တြင္ သိမ္းဆည္းထားရွိပါသည္ ဘုရား ။ တပည့္ေတာ္ ရွင္းျပခဲ့သည့္အတိုင္း ဗုဒၶတရားေတာ္၏ အဆီအႏွစ္ျဖစ္ေသာ နိဗၺာန္ကိုလက္ခံယံုၾကည္ သည့္ ေထရ၀ါဒသာသနာကို ယံုၾကည္ေသာမင္းမ်ားျဖစ္၍ ဤေယဓမၼဂါထာေတာ္ကို ေ၀သာလီေခတ္မင္းမ်ား အသံုးျပဳေနျခင္းျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ ယင္းေၾကာင့္ မဟာတိုင္း စျႏၵမင္းႀကီးမွစ၍(ေ၀သာလီေခတ္)ေအဒီ (၄)ရာစု စျႏၵမင္းအဆက္ဆက္တို႕ ကိုးကြယ္ယံုၾကည္ခဲ့ၾကေသာ သာသနာမွာ   မဟာယနသာသနာ မဟုတ္ဘဲစစ္မွန္ေသာ ေထရ၀ါဒသာသနာေတာ္သာ ျဖစ္ေၾကာင္း မွတ္ယူရပါမည္ ဘုရား။

ဓည၀တီသို႕ ဘုရားရွင္ၾကြခဲ့

        ဓည၀တီေခတ္အေၾကာင္းကို ျပန္လည္ဆက္ပါမည္ဘုရား။ ဓည၀တီေခတ္၌ ဘီစီ (၃)ရာစုမွ သူရိယစကၠမင္း ထီးနန္းစံလ်က္ရွိပါသည္။ ထိုမင္းက ေနာက္သို႕ဆုတ္၍ ေရတြက္လွ်င္ ေျခာက္ဆက္တြင္ စႏၵသူရိယမင္းသို႔ေရာက္ရွိပါသည္။ ဘီစီ(၃)ရာစုမွ ေနာက္ဆုတ္ေရတြက္လွ်င္ ဘီစီ(၅)ရာစုတြင္ က်ေရာက္ပါသည္။ ယင္းေၾကာင့္ စႏၵသူရိယမင္းသည္ ဓည၀တီ၌ ဘီစီငါးရာစုတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရပါသည္ဘုရား ယခုေျခရာေကာက္နည္းျဖင့္တိုက္ေသာအခါ အတိအက်ရရွိပါသည္ ဘုရား ။ ယင္းေၾကာင့္ စႏၵသူရိယမင္းနန္းစံ၍ ႏွစ္ေပါင္း(၂၅)ႏွစ္အၾကာတြင္ ဗုဒၶရွင္ေတာ္သည္ ဓည၀တီသို႕ ၾကြေရာက္ခဲ့သည္ဟု ရခိုင္သမိုင္းအေဆာင္ေဆာင္တြင္ ေဖာ္ျပထားပါသည္ ဘုရား။ ယင္းေၾကာင့္ ဓည၀တီ၌ စႏၵသူရိယမင္းအုပ္ခ်ဳပ္စဥ္ တြင္ ျမတ္စြာဘုရား ကိုယ္ေတာ္တိုင္ ၾကြေရာက္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။

          ျမတ္စြာဘုရားၾကြေရာက္လာခဲ့ေသာ အေၾကာင္းကို ဓည၀တီၿမိဳ႕၏ အေနာက္ဘက္ ေတာင္တန္း ေက်ာက္ေဆာင္၌ သူရိယစကၠမင္းႀကီးသည္ ျဗဟၼိအကၡရာျဖင့္ ေရးထိုးထားခဲ့ပါသည္။ တပည့္ေတာ္ ငယ္စဥ္က ဆရာၾကီး ဦးစံေရႊဘုႏွင့္ ကူးယူခဲ့ပါသည္။ ထိုေက်ာက္ေဆာင္မွာ မဟာမုနိ ေက်ာက္ေတာ္လမ္းကို လုပ္ေသာအခါ တူးၿပိဳသျဖင့္ ပ်က္ျပဳန္းခဲ့ရပါသည္။  ထိုေက်ာက္စာ၌ ေရးထိုးထားသည္ကို ယခုေခတ္ ပါဠိဘာသာျဖင့္ ျပန္ဆိုေရးလွ်င္ “ အထေခါ ဘ၀ါ ဘိကၡဳ သံဃံပါသာဒံ အာရုဟာေပတြား ပဥၥပါသာဒ သတပရိဂုေတာ ဓည၀တီရ႒ံ အာကာသမေဂၢန စာရိကံ စရမာေနာ ဓည၀တီမဟာမဟာနဂရႆ ပစၦိမဒိသာ ဘာေဂ ပစၦာနဒီယာ ပုရိတၱိ မတိေရေသလာဂီရိ ပဗၺတမုဒၶမိၾသေရာ ဟိတြာ ပတိဋာတိ ” ျဖစ္ပါသည္။

အဓိပၸါယ္အတိုေကာက္မွာ ျမတ္စြာဘုရားသခင္သည္ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ ျပႆဒ္ရုပ္ပ်ံ ငါးရာႏွင့္ ၾကြေရာက္ၿပီးလွ်င္ ဓည၀တီၿမိဳ႕၏ အေနာက္ဘက္ျဖစ္ေသာ ဂစၦပနဒီ ကုလားတန္ျမစ္ႀကီး၏ အေရွ႕ဘက္ကမ္းေျခ ရွိ ေသလာဂီရိေမာရ ပဗၺတ အမည္ရွိေသာ ေတာင္ထိပ္၌ ရပ္တန္႕ေတာ္မူ၏။ ရပ္တန္႔ၿပီးလွ်င္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ေပးမည္ ျဖစ္ပါသည္။

ဤေက်ာက္စာကို ေထာက္ရွဳျခင္း အားျဖင့္ ရခိုင္ျပည္သို႕ ျမတ္စြာဘုရား ၾကြေရာက္ခဲ့သည္မွာ ထင္ရွားေနပါ သည္ ဘုရား။ ယင္းေၾကာင့္ တပည့္ေတာ္မွာ ေျခရာေကာက္နည္းျဖင့္ ေနာက္သို႔တစ္လွမ္းစီဆုတ္ၿပီး တိုက္ေသာအခါ ဗုဒၶသာသနာသည္ ကြင္းဆက္မျပတ္ဘဲႏွင့္ ဓည၀တီေခတ္ထိ ေရာက္ရွိပါသည္ ဘုရား။

သမိုင္းရုပ္ၾကြင္းက သက္ေသခံ

          ယင္းကဲ့သို႕ ေက်ာက္စာ ေက်ာက္ရုပ္ ေပစာမ်ား အတိအလင္းရွိေသာ္လည္း ယခုေခတ္ ရိုက္ႏွိပ္ေသာ ပံုႏွိပ္စာအုပ္တြင္မပါ၍ မယံုၾကည္ မွားယြင္းသည္ဆိုလွ်င္လည္း မတတ္ႏိုင္ပါဘုရား တပည့္ေတာ္တို႔ မွာ သမိုင္းရုပ္ၾကြင္းျဖစ္ေသာ ေက်ာက္စာ ေၾကးျပားစာ ေရႊျပားစာ ေငြျပားစာတို႕က သက္ေသခံေနသျဖင့္ ယင္းစာမ်ားက မွားၿပီး ယခုေခတ္ စာပံုႏွိပ္တိုက္မွ ရိုက္ႏွိပ္ေသာ စကၠဴမွာ ေရးသားထားသည့္စာက မွန္သည္ဟု ဆိုလွ်င္လည္း တပည့္ေတာ္ေျဖၾကားစရာမလိုေတာ့ပါ ဘုရား ၊ သမိုင္းရုပ္ၾကြင္းႏွင့္ မွတ္တိုင္သာ အဓိက ျဖစ္ပါသည္။ ယင္းေၾကာင့္ တပည့္ေတာ္တို႕မွာ ပါဠိ၊ အ႒ကထာမွာပါရန္ လိုအပ္ဖို႕မထင္ပါ ဘုရား၊ သက္ေသခံ အေထာက္အထားက ခိုင္မာေနပါျပီ ဘုရား။

မဟာယနဂိုဏ္း စကားတစ္လံုးမေတြ႕

          မဟာတိုင္း စျႏၵမင္းၾကီးသည္ သူနန္းတက္စခ်ိန္၌သာ ေ၀သာလီဘုရားႀကီးကိုတည္ၿပီး ေက်ာက္စာေရးထိုးခဲ့ပါသည္။ အကၡရာစာလံုးမွာ ျဗဟၼီပြား ျဖစ္ပါသည္။ အေၾကာင္းအရာမွာ ေယဓမၼေဟတုပဘ၀ါ ဂါထာေတာ္ ျဖစ္ပါသည္။ သကၠတအသံမထြက္ဘဲ ပါဠိဘာသာသက္သက္ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုစာ၏ေနာက္ပိုင္း၌ ေရးထိုးထားေသာ စာမ်ားမွာ သကၠတအသံျဖင့္ ေရးထိုးထားသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။ ေယဓမၼာစာလံုးမ်ား၌ “ မ ” အထက္တြင္ ေရဖေခၚ “ ရေကာက္” ကို တင္ထားပါသည္။ ေယဓမၼာ( ေယဓရမၼာ ) လို႕ ဖတ္ရပါသည္ ဘုရား၊ ေဟတုပဘာ၀ါစာတန္းမွာလည္း “ ပေစာက္ ” အထက္တြင္ ေရဖတင္ထားပါသည္။ ေဟတုဘဂ၀ါ   ( ေဟတုျပဘ၀ါ ) လို႕ဖတ္ရပါသည္ ဘုရား ၊ ယင္းကဲ့သို႔ အဆင့္ဆင့္ သုေတသနျပဳလိုက္ေသာအခါ မဟာယနဂိုဏ္းက စကားတစ္လံုးလည္း မေတြ႔ပါဘုရား။

သီဟိုဠ္ ( သီရိလကၤာ ) ႏွင့္ ၀ါဒခ်င္းတူ

          တပည့္ေတာ္ပထမရွင္းျပခဲ့ေသာ ဥပတိႆႏွင့္ ေကာလိတအေၾကာင္းတြင္ အရွင္ အႆဇိမေထရ္ေဟာၾကားခဲ့ေသာ ေယဓမၼဂါထာေတာ္သည္ ေ၀သာလီသို႕ေရာက္ရွိခဲ့ပါသည္။ ယင္းေနာက္ ေ၀သာလီမင္းမ်ားသည္ သီဟိုဠ္ႏိုင္ငံ ( သီရိလကၤာ ) ႏွင့္ သာသနာေရးကိစၥမ်ားကို အျပန္အလွန္သြားေရာက္ ေဆာင္ရြက္ေၾကာင္းႏွင့္ အာနႏၵစျႏၵမင္းသည္ သီဟိုဠ္ ( သီရိလကၤာ )သို႔ အလွဴပစၥည္းမ်ားပို႕သည္ဟု ေက်ာက္စာတြင္ ေတြ႔ရွိရပါသည္။ သီဟိုဠ္( သီရိလကၤာ )ႏွင့္ ၀ါဒခ်င္းတူ၍သာ အခ်င္းခ်င္းဆက္ဆံေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ သီဟိုဠ္( သီရိလကၤာ )သာသနာမွ ေထရ၀ါဒျဖစ္၍ တပည့္ေတာ္တို႕ ေ၀သာလီေခတ္တြင္ ေထရ၀ါဒ ထြန္းကားေၾကာင္း သိႏိုင္ပါသည္ ဘုရား ။ ယင္းေၾကာင့္ တပည့္ေတာ္တို႕၏ ရခိုင္ျပည္နယ္ သာသနာသည္ မဟာယနဂိုဏ္းမွ  ဆင္းသက္လာေသာ  မဟာယနဂိုဏ္းမဟုတ္ဘဲ ဓည၀တီေခတ္  ဘုရားကိုယ္ေတာ္တိုင္ 

ေရာက္ခဲ့သည့္မွစၿပီး ျဖစ္ေပၚဆင္းသက္လာေသာ ေထရ၀ါဒဗုဒၶသာသနာ ျဖစ္ေၾကာင္း တပည့္ေတာ္ ေလွ်ာက္ထားပါသည္ ဘုရား။  ဤကား နံပါတ္(၁) ေမးခြန္းကို ေျဖၾကားခ်က္ပါ အရွင္ဘုရား။

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ေထရ၀ါဒ သာသနာ ရခိုင္မွာ ထြန္းကာလာပံု (၂)

ေမးခြန္းနံပါတ္(၂) ဗုဒၶ၏ ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာစသည္တို႕တြင္မပါရွိဘဲ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဓည၀တီျပည္ သို႔ၾကြေရာက္ခဲ့ၿပီး ေက်ာက္ေတာ္ေတာင္၌ ရပ္တန္႔ခဲ့သည္ဟု ေရးသားေျပာဆိုၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကို ရွင္းလင္းေပးပါ။

ေမးခြန္းနံပါတ္(၃) ဗုဒၶ၏ ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာစသည္တို႕တြင္မပါရွိဘဲ ျမတ္စြာဘုရားသည္ စႏၵသူရိယ မင္းၾကီးႏွင့္ေတြ႔ဆံုျပီး မဟာျမတ္မုနိဘုရားသြန္းလုပ္ခဲ့သည္ဟု ေရးသားေျပာဆိုၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကိုလည္း ေျဖရွင္းေပးပါ။

အရွင္ဘုရား၏ေမးခြန္းနံပါတ္(၂)ႏွင့္(၃)တို႕ကို တစ္ေပါင္းတည္းေျဖၾကားလိုပါသည္။ ေမးခြန္းမ်ားမွာ တစ္သေဘာတည္းျဖစ္ေနျခင္းေၾကာင့္ပါဘုရား၊ တပည့္ေတာ္သည္ ရခိုင္ျပည္သို႕ ဗုဒၶဘာသာေရာက္လာခဲ့ပံုကို နံပါတ္(၁) ေမးခြန္းအေပၚအေသးစိတ္ရွင္းလင္းေလွ်ာက္ထားၿပီးျဖစ္ပါသည္ ဘုရား၊ ေနာက္ထပ္ေလွ်ာက္ထားပါ မည္ဘုရား တပည့္ေတာ္တို႕ ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ ယခုကိုးကြယ္ေနေသာ ဗုဒၶဘာသာမွာ ေျမာက္ဦးေခတ္ဘုရင္မ်ား အုပ္စိုးခဲ့ေသာ ကာလမွ ဆက္ခံယူခဲ့ေသာ ဗုဒၶအယူ၀ါဒ ျဖစ္ပါသည္။

ေျမာက္ဦးေခတ္မတိုင္မီ ေလာင္းၾကက္ၿမိဳ႕ရွိခဲ့ပါသည္။ ထိုၿမိဳ႕ကိုအုပ္စိုးခဲ့ေသာဘုရင္မ်ားမွာလည္း ဗုဒၶဘာသာမင္းမ်ားျဖစ္ပါ၍ သာသနိကအေဆာက္အဦးမ်ားစြာ တည္ေဆာက္ခဲ့ပါသည္။ ရဟန္းပညာရွင္မ်ား ထြန္းကားခဲ့ပါသည္။ ဤေလာင္းၾကက္ဘုရင္မ်ားသည္ ဗုဒၶဘာသာကို ေနရဥၥရာၿမိဳ႕တြင္အုပ္စိုးခဲ့ေသာ ဘုရင္မ်ား မွတဆင့္ လက္ခံယူျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေနရဥၥရာၿမိဳ႕တြင္ထြန္းကားခဲ့ေသာ ဗုဒၶသာသနာမွာ ပုရိန္ၿမိဳ႕မွဆင္းသက္လာ ေသာ ဗုဒၶသာသနာျဖစ္ပါသည္။ ပုရိန္ၿမိဳ႕တြင္ အုပ္စိုးခဲ့ေသာဘုရင္မ်ားမွာ ပဥၥာၿမိဳ႕မွ ဗုဒၶသာသနာကို တဆင့္လက္ခံယူခဲ့ၾကပါသည္။ ပဥၥာၿမိဳ႕ ဗုဒၶသာသနာမွာလည္း ေ၀သာလီၿမိဳ႕မွ ဆင္းသက္လာျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေ၀သာလီၿမိဳ႕ကိုစတင္တည္ေထာင္ေသာ မဟာတိုင္းစျႏၵမင္းႀကီးသည္ မဟာမုနိဘုရားတြင္ ကုသိုလ္ေကာင္းမႈ ျပဳခဲ့ပါသည္။ သိမ္ေတာ္ႏွင့္ ပလႅင္ေတာ္မ်ားကို အသစ္တဖန္တည္ေဆာက္ခဲ့ေၾကာင္း သမုိင္းမွတ္တမ္းမ်ား၌ ေတြ႔ရပါသည္။ တပည့္ေတာ္ ေရွ႔ကေလွ်ာက္ထားခဲ့သည့္အတိုင္း ထိုမင္းႀကီး ကုသိုလ္ေကာင္းမႈျပဳခဲ့သည္ကို မဟာမုနိဘုရားကုန္းေတာ္ ဒုတိယအဆင့္ အေရွ႔ေတာင္ေထာင့္ရွိ ယကၡေသနာပတိ ပနာဒရုပ္တုတြင္ စာေရးထိုးထားခဲ့ပါသည္။

အမွန္ရွိခဲ့ေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္

          ဤကဲ့သို႕ မဟာတိုင္းစျႏၵမင္းႀကီးသည္ မဟာမုနိသိမ္ေတာ္ကို အသစ္တစ္ဖန္တည္ေဆာက္ ခဲ့သည္ဟု ဆိုသျဖင့္ မဟာတုိင္းစျႏၵမင္းႀကီးမတုိင္မီကပင္ သိမ္ေတာ္အေဟာင္းႏွင့္ မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္မွာ ရွိႏွင့္ေနၿပီျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္ ဘုရား။ ယင္းသို႕ျဖစ္၍ ေ၀သာလီေခတ္မတိုင္မီ မည္သည့္ေခတ္ရွိခဲ့သည္ကို ေျခရာေကာက္နည္းအတိုင္းလိုက္ပါလွ်င္ ဓည၀တီေခတ္ကို ေတြ႔ရပါသည္ ဘုရား။ ဓည၀တီၿမိဳ႕ေတာ္မွာ စိတ္ကူးယဥ္ၿပီးေရးသားခဲ့ေသာၿမိဳ႕ေတာ္ မဟုတ္ေၾကာင္း ေလယာဥ္မွရိုက္ကူးေသာဓါတ္ပံုကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ သိရွိႏိုင္ပါသည္ဘုရား။ အမွန္တကယ္ရွိခဲ့ေသာ ၿမိဳ႕ေတာ္ျဖစ္ေၾကာင္း ျပည္တြင္း ျပည္ပသမိုင္းပညာရွင္မ်ားက လက္ခံၾကပါသည္ ဘုရား။

သပၸဒါန ပကာရန က်မ္းမွာရွိ

          တပည့္ေတာ္တို႕ သမိုင္းတြင္လည္း တတိယဓည၀တီၿမိဳ႕ေတာ္ကို စႏၵသူရိယမင္းတည္ခဲ့ ေၾကာင္းဖတ္ရွဳရပါသည္။ ဤစႏၵသူရိယဘုရင္ ဓည၀တီ၌အုပ္စိုးစဥ္ကာလမွာ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ အေနာက္မဇိၥ်မေဒသ၌ ရွိေနခ်ိန္ျဖစ္ပါသည္။ တပည့္ေတာ္လက္ထဲတြင္ရွိေနေသာ သပၸဒါနပကာရနက်မ္းတြင္ စႏၵသူရိယမင္းလက္ထက္ ဘုရားရွင္ကိုယ္တိုင္ ဓည၀တီသို႕ၾကြေရာက္ၿပီး မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္ကို သြန္းခဲ့ေၾကာင္း အေသးစိတ္ေရးသားထားပါသည္။

ေက်ာက္စာက သက္ေသခံ

          ၄င္းျပင္ ေတာင္ေပါက္ႀကီးေက်ာက္စာကလည္း သက္ေသခံေနပါသည္ ဘုရား။ ျမတ္စြာဘုရား သည္ စႏၵသူရိယမင္းအား ဓမၼစၾကာတရားေတာ္နွင့္ ရုပ္တုေတာ္ ဆင္းတုေတာ္မ်ားကို တည္ထားကိုးကြယ္ျခင္းျဖင့္ ရရွိအပ္ေသာ အက်ိဳးတရားမ်ားကို သတၳဳဗိမၺပူဇနိယနိေသသသုတၱန္ျဖင့္ ေဟာၾကားခဲ့ပါသည္။ ဤသုတၱန္မူရင္း ေပစာလည္း ရွိပါေသးသည္ ဘုရား။

ဂုဏ္ျပဳထားသည့္ ရုပ္တု

          စႏၵသူရိယမင္းအား ျမတ္စြာဘုရား ဓမၼစၾကာတရားေဟာၾကားဟန္ ထုလုပ္ထားေသာ ေက်ာက္ျပားတစ္ခ်ပ္ကိုလည္း ေတြ႔ရပါသည္။ ေ၀သာလီမဟာတိုင္းစျႏၵမင္းႀကီးက စႏၵသူရိယမင္းႀကီးအား ဂုဏ္ျပဳထုလုပ္ထားေသာ ရုပ္တုျဖစ္ဟန္ရွိပါသည္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ ရခိုင္ျပည္ ဓည၀တီသို႕ ၾကြေရာက္ခဲ့စဥ္ ေသလာဂီရိေတာင္ေပၚ၌ ရပ္တန္႔ခဲ့ျပီး ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ ခ်မွတ္ခဲ့ေၾကာင္း သပၸဒါနပကာရနက်မ္းတြင္ အေသအခ်ာ ေဖာ္ျပပါသည္။ ခ်စ္သား အာနႏၵာ ငါသည္    ဘုရားျဖစ္ရန္အတြက္    ဆယ္ပါးေသာ    ပါရမီေတာ္ႀကီးႏွင့္    သံုးဆယ္ေသာ  ပါရမီေတာ္ငယ္မ်ားကို

ျဖည့္ဆည္းခဲ့ေသာကာလ၌ ဤဓည၀တီျပည္တြင္ အလီလီ လူအျဖစ္က်င္လည္ခဲ့သည္။ ယခု ငါရပ္တန္႕ေနေသာ ေသလာဂီရိေတာင္၏ အနီးပတ္၀န္းက်င္တြင္ ပန္းပြတ္သမားအျဖစ္ႏွင့္ ငါေနထိုင္ခဲ့သည္။ ငါဘုရားပရိနိဗၺာန္စံလြန္ ၿပီး ေနာက္ကာလ၌ ငါ၏ေက်ာရိုးေတာ္ဓာတ္ကို ဌာပနာ၍ ေစတီေတာ္တည္လတၱံ။ ေက်ာရိုးေတာ္ဓာတ္ေစတီ တြင္လတၱံ႕ ဟု ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ေပးခဲ့ပါသည္။ ထိုဓာတ္ေတာ္ကို ေနာက္ကာလတြင္ ေက်ာက္ေတာ္ဓါတ္ေစတီဟု ေခၚတြင္ ခဲ့ပါသည္။ ထိုနာမည္ကိုအစြဲျပဳ၍ ျမစ္တစ္ဖက္ရွိၿမိဳ႕ကိုလည္း ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕ဟု ေခၚတြင္ေစခဲ့ပါသည္။

ရုပ္ရွင္ေတာ္ သြန္းေၾကာင္း ယံုၾကည္

          ဤကဲ့သို႔ ဘုရားဗ်ာဒိတ္၀င္ ဓာတ္ေတာ္ေစတီ ၂၄၈ ဆူရွိခဲ့ပါသည္။ ဤဓာတ္ေတာ္ေစတီမ်ားကို ေ၀သာလီျပည္ရွင္ မဟာတိုင္းစျႏၵမင္းတရားႀကီးသည္ ျပန္လည္ျပဳျပင္ခဲ့ေၾကာင္း သမိုင္းမွတ္တမ္းအရ သိရွိရပါ သည္။ ဤအေၾကာင္းကိုေထာက္ရွဳ၍လည္း ထိုေစတီမ်ားမွာ ေ၀သာလီေခတ္မတိုင္မီကပင္ ရွိႏွင့္ခဲ့ၿပီးေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ ရခိုင္သမိုင္းစာေပႏွင့္လည္းေကာင္း ရုပ္၀တၳဳသက္ေသျဖင့္လည္းေကာင္း ကိုက္ညီေနပါ၍ စႏၵာသူရိယမင္းလက္ထက္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ဓည၀တီသို႕ၾကြေရာက္ၿပီး မဟာမုနိ ရုပ္ရွင္ေတာ္ကို သြန္းလုပ္ခဲ့ေၾကာင္း ယံုၾကည္ပါသည္ ဘုရား။

မႏၱေလး မဟာမုနိဘယ္ကရ

          ေနာက္တစ္ခ်က္က ဆရာေတာ္တို႔ မႏၱေလးၿမိဳ႕တြင္ရွိေသာ မဟာမုနိဘုရားကို ဘယ္ကရယူခဲ့ သလဲဘုရား။ ဤမဟာမုနိဘုရားကို ဘိုးေတာ္ဘုရား၏ သားေတာ္ႀကီး ဥပရာဇာသည္ ရခိုင္ျပည္က ပင့္ယူခဲ့ျခင္း မဟုတ္ပါလား ဘုရား။ ဤဘုရားႀကီး၏သမိုင္းမွာလည္း ရခိုင္ျပည္၊ ဓည၀တီျပည္ရွင္ စႏၵာသူရိယမင္း သြန္းလုပ္ခဲ့ ေၾကာင္း ေရးထားပါသည္ ဘုရား။ သမိုင္းအေစာင္ေစာင္၌လည္း မဟာမုနိဘုရားကို စႏၵာသူရိယမင္း သြန္းလုပ္ခဲ့ ေၾကာင္းသာ တညီတညြတ္တည္း ေဖာ္ျပထားၾကပါသည ဘုရား။ ယင္းျမတ္စြာဘုရားကိုယ္ေတာ္တိုင္ ရခိုင္ျပည္ သို႕ၾကြေရာက္ခဲ့၍ ေသလာဂီရိေတာင္ေပၚ၌ တစ္ေထာက္ရပ္တန္႔ခဲ့ျပီး စႏၵသူရိယမင္းေလွ်ာက္ထားသျဖင့္ နန္းေတာ္သို႕ၾကြေရာက္ သီတင္းသံုးၿပီး မဟာမုနိရုပ္ရွင္ေတာ္ကို သြန္းလုပ္ခဲ့သည္မွာ မွန္ကန္ေၾကာင္း ေျဖၾကားလိုပါသည္။

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ေမးခြန္းနံပါတ္(၄) သဂၤါယနာေျခာက္တန္၌မပါဘဲလွ်က္ ရခိုင္ျပည္ ေ၀သာလီ ေရႊေတာင္ႀကီး၌ စတုတၳ သဂၤါယနာကို တင္ခဲ့သည္ဟု ေရးသားေျပာဆိုၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကိုလည္း ေျဖရွင္းေပးပါ။

ဤေမးခြန္းႏွင့္ပတ္သက္၍ တပည့္ေတာ္ အရွည္ေျဖၾကားရမည္ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ ဘုရားသခင္ ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ၿပီး မၾကာျမင့္မီကာလတြင္ အဇာတသတ္မင္းႀကီးသည္ ပထမအႀကိမ္ သဂၤါယနာကို တင္ခဲ့ပါသည္

ဘုရား။ တင္ရေသာ အေၾကာင္းရင္း၊ တင္ခဲ့ေသာေနရာႏွင့္ တိုင္းျပည္၊တင္ရာ၌ အားေပးအားေျမွာက္ျပဳ ေပေသာ ဘုရင္၊ တင္ရာ၌ပါ၀င္ေသာ ရဟႏၱာမ်ား၊ ဦးေဆာင္ေသာ ရဟႏၱာ၊ ရည္ညႊန္းေသာ ဂါထာပုဒ္ ပါဠိေတာ္ စသည္အားျဖင့္ အဂၤါဆယ္တန္ႏွင့္ ၿပီးေအာင္တင္ခဲ့ေၾကာင္း ဖတ္ရွဳရပါသည္ ဘုရား။

ပဥၥမ သဂၤါယနာတင္

          တပည့္ေတာ္တို႕ ရခိုင္ျပည္နယ္ဘက္က စာေပတို႕မွာ သဂၤါယနာအေၾကာင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ သဂၤါယနာႀကီး သဂၤါယနာေခ် (ငယ္) ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စား ေတြ႔ရွိရပါသည္။ သဂၤါယနာႀကီးမ်ားကို နံပါတ္စဥ္အတိုင္း ေရတြက္ၿပီးလွ်င္ သဂၤါယနာငယ္မ်ားကိုေတာ့ မိမိတို႕တိုင္းျပည္အတြင္း၌ နံပါတ္စဥ္တပ္ထားခဲ့ၾကပါသည္။ ေလးၿမိဳ႕ေခတ္ ပဥၥာၿမိဳ႕၌ ဘုရင္မင္းရင္ျဖဴသည္ ဧကဒသမေျမာက္ သဂၤါယနာကိုတင္၏ဟူ၍ ေရးသားခ်က္ကို ေတြ႔ရၿပီးလွ်င္ ပဥၥမေျမာက္ သဂၤါယနာကိုလည္းတင္၏ဟု ေရးသားထားပါသည္။ ဘုရင္တစ္ပါးသည္ သဂၤါယနာ (၂) ႀကိမ္တင္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ ဤသို႕ျဖစ္လွ်င္ မင္းရင္ျဖဴသည္ သဂၤါယနာႀကီးကို ပၪၥမအႀကိမ္တင္ၿပီးလွ်င္ သဂၤါယနာငယ္ကို တစ္ဆယ့္တစ္ႀကိမ္ေျမာက္တင္မည္ဟု မွတ္သားရပါသည္ ဘုရား။

သမိုင္းမွတ္တမ္းမွာေတြ႔

          သဂၤါယနာတင္ျခင္းဆိုင္ရာ ရခိုင္ျပည္သို႕စီးဆင္းလာေသာ ေရစီးေၾကာင္း ကိုသာ တပည့္ေတာ္ ေလွ်ာက္ထားပါသည္ ဘုရား။ တပည့္ေတာ္ ေရွ႕ကေလွ်ာက္ထားခဲ့သည့္အတိုင္း တပည့္ေတာ္ကို႕ ရခိုင္တြင္ မိမိတို႕၏ သာသနာဆိုင္ရာ ဆင္းသက္လာပံုသည္လည္းေကာင္း၊ မိမိလူမ်ိဳးဆင္းသက္လာရာလည္းေကာင္း ၿမိဳ႕ျပအုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရွင္ဘုရင္မင္းဆက္မ်ား စဥ္ဆက္ဆင္းသက္လာပံုကို သီးျခားေတြ႕ရွိရပါသည္။ ဤအေၾကာင္း မ်ားကို သမိုင္းမွတ္တမ္းမ်ားမွာသာ ေတြ႔ရွိရမည္ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။

          ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ၿပီးေနာက္ မၾကာမီကာလတြင္ ပထမအႀကိမ္ သဂၤါယနာကို ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည္၌ က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။ အဇာတသတ္မင္းႀကီးက အေထာက္အကူျပဳၿပီး အရွင္မဟာကႆပ ဦးေဆာင္ခဲ့ပါသည္။အရွင္မဟာကႆပေမးသမွ် အရွင္အာနႏၵာကေျဖၾကားၿပီး ႏွဳတ္ထက္ရြတ္၍ သဂၤါယနာတင္ခဲ့ ပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ သဂၤါယနာတင္ခဲ့ပါသည္ဆိုေသာ္ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေသာအခါ အေလာင္းေတာ္ကိုနံ႕သာထင္းမ်ားစုၿပီး မီးသၿဂိဳဟ္ရန္  မီးရိွဳ႕ေသာ္လည္း ထင္းမ်ားမွာ မီးမေလာင္ပါဘုရား။

          အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ဘုရားရွင္၏ တပည့္ႀကီးျဖစ္ေသာ အရွင္မဟာကႆပ မေရာက္ေသးေသာေၾကာင့္ပါ ဘုရား။  တပည့္ငါးရာႏွင့္  လမ္းခရီးမွာ ရွိေနပါေသးသည္။  အရွင္မဟာကႆပ၏ တပည့္ရဟန္းမ်ားမွာ ပုထုဇဥ္မ်ားျဖစ္ၾကသည့္အတြက္ ဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ၿပီးေနာက္ ၾကြင္းက်န္ရစ္ေသာ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကိုသာျမင္ရလွ်င္ ဘုရား၏ကိုယ္မွျဖစ္ေသာ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကို ယံုမွားသံသယျဖစ္ဖြယ္ရွိပါသည္ ဘုရား။ မိမိမ်က္ျမင္ကိုယ္တို္င္ေတြ႔မွသာ ျမတ္စြာဘုရား၏ ကိုယ္ကာယေတာ္မွ ဓာတ္ေတာ္မ်ား ၾကြင္းသည္ကို ယံုၾကည္သည္ျဖစ္ပါသည္ဘုရား။ ေနာက္တစ္ခ်က္က ရဟန္းေတာ္မ်ားသည္ အသက္ရွင္စဥ္က ဖူးေမွ်ာ္ရေသာ္လည္း ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေသာ အေလာင္းေတာ္ကို ဖူးေမွ်ာ္ရလွ်င္လည္း ဘုရားရွင္အေပၚ ပိုမိုၾကည္ညိဳ သဒၶါပြားမ်ားေစရန္အတြက္ မီးမေလာင္ျခင္းျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။

          အရွင္မဟာကႆပႏွင့္ ရဟန္းေတာ္မ်ား ကုႆိနာရံုျပည္သို႔လာရာလမ္းတြင္ တစ္ခုေသာ သစ္ပင္ရင္း၌ နားေနေတာ္မူပါသည္။ ထိုအခ်ိန္၌ တကၠတြန္းတစ္ေယာက္သည္ မႏၵာ၀ရနတ္ပန္း ကို ထီးလုပ္၍ ေဆာင္းၿပီးလွ်င္ ကုႆိနာရံုျပည္ဘက္မွ ပါ၀ါျပည္ဘက္သို႔လာေနုသည္ကို အရွင္မဟာကႆပျမင္ခဲ့ပါသည္။ ထိုတကၠတြန္း၏ ေျပာျပခ်က္အရ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ေၾကာင္း ၾကားသိခဲ့ရပါသည္။ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံ လြန္ေၾကာင္း ၾကားသိရေသာအခါ အရွင္မဟာကႆပႏွင့္ပါလာေသာ သုဘဒၵရဟန္းသည္ ဘုရားပရိနိဗၺာန္စံလြန္ သျဖင့္ ငိုေၾကြးေနေသာ ရဟန္းတို႕အား မငိုၾကရန္ေျပာၿပီး ေဂါတမျမတ္စြာဘုရားသည္ ရဟန္းမ်ားကို ဤသည္ေသာ အရပ္ကို မရပ္ရ။ ဤသည္ေသာ အက်င့္ကို မက်င့္ရာစသည္ျဖင့္ ငါတို႔အား ခ်ဳပ္ခ်ယ္ခဲ့သည္။ ယခု ငါတို႕ျပဳလိုရာ ျပဳႏိုင္ၿပီဟု ဆိုခဲ့ပါသည္။

ပထမ သဂၤါယနာတင္

                   ထိုသုဘဒၵရဟန္း၏ စကားကိုၾကားမိေသာ အရွင္မဟာကႆပသည္ မ်ားစြာတုန္လွဳပ္မိပါသည္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္ ပရိနိဗၺာန္စံလြန္သည္မွာ ခုႏွစ္ရက္ တစ္ပတ္သာရွိေသးသည္။ ဘုရားေဟာ တရားေတာ္မ်ားႏွင့္ ၀ိနည္းေတာ္မ်ားကို မ်က္ကြယ္ျပဳမည့္ အရိပ္အေရာင္ေပၚေနၿပီ သာသနာေတာ္ ဆုတ္ယုတ္ရန္အေၾကာင္းမ်ား ျပန္ေပၚလာနိုင္သည္ဟု စိတ္မွာ မွတ္သားမိခဲ့ပါသည္ ဘုရား။ ယင္းေၾကာင့္ ဘုရားေဟာသမွ်ကို ရဟန္းေတာ္မ်ား မွ စုေပါင္း၍ ျပန္လည္ရြတ္္ဆိုသဂၤါယနာတင္ရန္ အၾကံျဖစ္ခဲ့ပါသည္ ဘုရား။ ယင္းေၾကာင့္ အရွင္မဟာကႆပ အမွဴးျပဳေသာ ရဟႏၱာငါးရာတို႕သည္ ပထမသဂၤါယနာကို တင္ခဲ့ပါသည္ မဟုတ္ပါလား ဘုရား။

ဒုတိယ သဂၤါယနာတင္

ျမတ္စြာဘုရား     ပရိနိဗၺာန္စံ၍       ႏွစ္ေပါင္းတစ္ရာခန္႕ၾကာေသာအခါ  ၀ိဇၨိတို္င္းသား ရဟန္းတို႕သည္

၀ိနည္းသိကၡာပုဒ္ေတာ္မ်ား၌ ျပင္ဆင္ခ်က္      ၁၀ ခ်က္ကို ျပဳလုပ္ခဲ့ပါသည္။    ဘုရားရွင္၏       ၀ိနည္းေတာ္ကို ဖီဆန္၍လာခဲ့ၾကပါသည္။    ယင္းေၾကာင့္     ေ၀သာလီျပည္တြင္      ကာလာေသာကမင္းႀကီး        တကာျပဳ၍ အရွင္မဟာကႆပအမွဴးျပဳကာ ရဟႏၱာ ( ၇၀၀ ) တုိ႕သည္ ဒုတိယသဂၤါယနာကို တင္ခဲ့ၾကပါသည္ ဘုရား။

တတိယ သဂၤါယနာတင္

                   တတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာကို ပါဋလိပုတ္ျပည့္ရွင္ အေသာကမင္းႀကီး ဒကာျပဳ၍ ရဟႏၱာ အရွင္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆမေထရ္ႀကီး အမွဴးျပဳလွ်က္ ရဟန္းတစ္ေသာင္းျဖင့္ တင္ခဲ့ပါသည္။ ဤသည္တို႕မွာ မဇၥ်ိမေဒသ၌ တင္ခဲ့ေသာ သဂၤါယနာ သံုးတန္ျဖစ္ပါသည္။

         

စတုတၳ သဂၤါယနာတင္

                   တပည့္ေတာ္တို႕ ေ၀သာလီတြင္ စတုတၳအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ခဲ့ေၾကာင္းကို ေလွ်ာက္ထား ပါမည္ ဘုရား။ ေ၀သာလီေခတ္သည္ ေအဒီ ေလးရာစုမွ ကိုးရာစုအထိ ထြန္းကားခဲ့ေသာ ေခတ္ျဖစ္ပါသည္။ ထိုေ၀သာလီမင္းမ်ားသည္ ေထရ၀ါဒဘာသာ၀င္မ်ားျဖစ္သျဖင့္ သီဟိုဠ္ႏိုင္ငံႏွင့္ လူမႈေရးအရေသာ္လည္းေကာင္း ဘာသာေရးအရေသာ္လည္းေကာင္း ဆက္ဆံမႈရွိခဲ့ပါသည္။ ယင္းေၾကာင့္ ေ၀သာလီဘုရင္ သီရိစျႏၵမင္း              ( သီရိဓမၼ၀ိဇယမင္း) သည္ သီဟိုဠ္မွ ရဟန္းသံဃာေတာ္ တစ္ေထာင္ကိုပင့္ေဆာင္ၿပီး ရခိုင္မွ ရဟန္းသံဃာ တစ္ေထာင္၊ သံဃာေတာ္ႏွစ္ေထာင္တို႕ျဖင့္ စတုတၳသဂၤါယနာကို ေ၀သာလီ ေရႊေတာင္ႀကီးတြင္ တင္ခဲ့ပါသည္။

ေမဓပညာ ေမာ္ကြန္းမွာ

                   အႀကီးအမွဴးျပဳေသာပုဂၢိဳလ္မွာ စူဠေရ၀ရဟႏၱာမေထရ္ႀကီးျဖစ္ပါသည္။ သံုးႏွစ္ၾကာေအာင္ ေၾကးျပားငါးေထာင္ေပၚတြင္ ေရးသားျပီး သဂၤါယနာတင္ခဲ့ေၾကာင္း ေမဓပညာေမာ္ကြန္းစာတြင္ ေတြ႕ရပါသည္ ဘုရား၊ သံဃာေတာ္မ်ား သီတင္းသံုးေနထိုင္ရန္အတြက္ ေရႊေတာင္ႀကီးကို ညီညာစြာညွိၿပီး ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး ငါးေဆာင္ ေဆာက္လုပ္ခဲ့ေၾကာင္း ထိုေမာ္ကြန္းအရ သိရွိရပါသည္။ ယေန႕တိုင္ ေက်ာင္းေတာ္ရာမ်ားကို ေတြ႕ႏိုင္ပါသည္ ဘုရား၊ မဇိၥ်မေဒသတြင္ အေသာကမင္းၾကီးတင္ခဲ့ေသာ သဂၤါယနာမွာ တတိယအႀကိမ္ျဖစ္သျဖင့္ ထိုတတိယအႀကိမ္မွ ဆက္လက္ေရတြက္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေ၀သာလီတြင္ တင္ခဲ့ေသာ သဂၤါယနာမွ စတုတၳအၾကိမ္ ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။

သဂၤါယနာႀကီး

                   သဂၤါယနာတင္ရာတြင္ ဘုရား၏ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို သိကၽြမ္းႏိုင္ေသာ ရဟႏၱာမ်ား ပါ၀င္ေသာ အထေျမာက္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္ ဘုရား။ ယင္းကဲ့သို႕ ရဟႏၱာမ်ားပါ၀င္၍ တင္ခဲ့ေသာ သဂၤါယနာကို ရခိုင္တို႕က သဂၤါယနာႀကီးဟု ေခၚပါသည္။ ေ၀သာလီတြင္ တင္ခဲ့ေသာ   သဂၤါယနာႏွင့္ ရခိုင္ျပည္မွ ၀ိပႆနာဓူရ  ရဟန္းငါးရာပါ၀င္ၿပီး သီဟိုဠ္ကလည္း ထိုအတိုင္း ပါ၀င္ေၾကာင္း ေမာ္ကြန္းအရ သိရွိရပါသည္ဘုရား။ ဤအေၾကာင္းမ်ားကို တပည့္ေတာ္တို႕မွာ ဆင္းရဲမြဲေတေန၍ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ဖို႕ မတတ္ႏိုင္ေသးပါ။ ေရးသားႏိုင္ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ရွိပါေသးသည္ ဘုရား။ ယင္းကဲ့သို႕ စာပံုႏွိပ္ၿပီး မထုတ္ေ၀ႏိုင္သျဖင့္ သိရွိသူနည္း ပါးေနပါသည္။ ရွိလွ်က္ႏွင့္ နည္းေနျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ တစ္ခ်ိန္ခ်ိန္မွာ ထြက္ေပၚလာပါလိမ့္မည္။

သဂၤါယနာတင္သည့္ကိစၥႏွင့္ တပည့္ေတာ္ တစ္ခုေလွ်ာက္ထားလိုပါသည္ ဘုရား။ သဂၤါယနာတင္ျခင္း မွာ ျမတ္စြာဘုရား သဗၺညဳတေရႊဉာဏ္ေတာ္ရသည္မွစၿပီး ၀ါဆိုကာလကပင္ ပရိနိဗၺာန္စံသည့္ကာလအထိ ေလးဆယ့္ငါး၀ါအတြင္း ေဟာၾကားခဲ့ေသာ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို သဂၤါယနာတင္ခဲ့ပါသလား။ သို႕မဟုတ္ သီရိဓမၼေသာကမင္းႀကီးလက္ထက္တြင္ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကို သန္႕စင္ခဲ့သည့္ အေၾကာင္းမ်ားကိုပါ တတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ခဲ့သည္မွာ ထည့္သြင္းပါသလား ဘုရား။ ထိုနည္းတူ သီဟိုဠ္တြင္ စတုတၳသဂၤါယနာ တင္ခဲ့ေသာ ၀႗ဂါမဏိမင္းႀကီး၏ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားကိုပါ စတုတၳသဂၤါယနာတြင္ ေရးသားမွတ္တမ္းတင္ခဲ့ပါသလားဘုရား။ တပည့္ေတာ္တို႕ ေ၀သာလီတြင္တင္ခဲ့ေသာ သဂၤါယနာအေၾကာင္းကို စာေပမ်ား၌္လည္းေကာင္း သမိုင္းရုပ္ၾကြင္း အေထာက္အထားမ်ားျဖင့္ လည္းေကာင္း ေတြ႔ရွိရပါ၏။ တပည့္ေတာ္တို႔ႏွင့္တကြ ႏိုင္ငံျခားသုေတသီတို႕ လက္ခံထားပါသည္ ဘုရား။

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ေမးခြန္း နံပါတ္ (၅) ရခိုင္ျပည္နယ္ရွိ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကို ေက်ာရိုးေတာ္ဓာတ္ ဦးရာဇ္ေတာ္ဓာတ္ လည္ရိုးေတာ္ဓာတ္ စသည္ျဖင့္ အမ်ိဳးမ်ိဳးအမည္ေပးၾကသည္ ေရးသားေျပာဆိုၾကသည္။ ဤအေၾကာင္းကိုလည္း ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာတြင္ မေတြ႔ရ၍ ေျဖရွင္းေပးပါ။

ဘုရားသခင္ ပရိနိဗၺာန္စံလြန္၍ မီးေလာင္ကၽြမ္းေသာအခါ ဓါတ္ေတာ္ေမြေတာ္ ႏွစ္မ်ိဳးၾကြင္းက်န္ပါသည္။  အသမၺိႏၷဓာတ္ေတာ္ႏွင့္ သမၺိႏၷဓာတ္ေတာ္မ်ားျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ အသမၺိႏၷဓာတ္ေတာ္မွာ နဖူးသင္းက်စ္ ေတာ္တစ္ဆူ ညွပ္ရိုးေတာ္ႏွစ္ဆူ စြယ္ေတာ္ေလးဆူျဖစ္ပါသည္။ သမၺိႏၷဓာတ္ေတာ္မွာ အေရာင္သံုးမ်ိဳးႏွင့္ အရြယ္အစားသံုးမ်ိဳးၾကြင္းေၾကာင္း ရခိုင္ဓာတ္ေတာ္က်မ္း၌ ေရးသားထားပါသည္။ ျမတ္စြာဘုရား၏တကိုယ္လံုးမွ ဓာတ္ေတာ္ေပါင္း ရွစ္စရြတ္ၾကြင္းပါသည္။ ကြမ္းစားအားျဖင့္ တစ္ဆယ့္ေျခာက္ကြမ္းစားျဖစ္ပါသည္။ အေရာင္အဆင္းအားျဖင့္ ေရႊေရာင္ပြင့္သစ္ ခရုသင္းေရာင္ ခ်ရားေစ့အေရာင္တို႕ျဖစ္ပါသည္။ ဘုရားရွင္၏ ၾကြင္းက်န္ရစ္ေသာ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကို ႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႕အား ေဒါနပုဏၰားက ေ၀ေပး၏။ မိမိတို႕အရပ္ေဒသ မ်ားတြင္ ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကပါသည္။ ထိုဓာတ္ေတာ္မ်ားကို မၾကာမီ အဇာတသတ္မင္းသည္ တိုက္ယူျပီး ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည္ မွာ ေျမထဲေစတီတည္၍ ထားခဲ့ပါသည္။ ဓာတ္ေတာ္အေၾကာင္း ဤေနရာတြင္ဆံုးေနပါျပီ။ ဤသည္ကား ေပါင္ေတာ္ဓာတ္ မ်က္လံုးေတာ္ဓာတ္ လည္ရိုးေတာ္ဓာတ္ စသည္ျဖင့္ အ႒ကထာတြင္ မပါရွိပါ။

ဓာတ္ေတာ္မ်ား ေရာက္ရွိပံု

          သို႕ေသာ္ ထိုဓာတ္ေတာ္မ်ားမွာ ယေန႕ထိ ရခိုင္ျပည္၌ အမည္နာမႏွင့္တကြ တည္ရွိေန ေသးသည္။ ဤဓာတ္ေတာ္မ်ား ရခိုင္ျပည္သို႕ အဘယ္ပံုေရာက္ရွိလာပံုကို ရွင္းလင္းေလွ်ာက္ထားပါမည္။ ျမတ္စြာဘုရား ပရိနိဗၺာန္စံလြန္ၿပီး ႏွစ္ေပါင္း ႏွစ္ရာတစ္ဆယ့္ရွစ္ႏွစ္ၾကာတြင္ ပါဋလိပုတ္ျပည္၌ သီရိဓမၼာေသာက မင္းႀကီးသည္ ဓမၼကၡႏၶာေပါင္း ရွစ္ေသာင္းေလးေထာင္ကိုရည္စူးၿပီး ေစတီတည္လိုသျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရား၏ ဓာတ္ေတာ္ေမြေတာ္မ်ားကို ရွာေဖြခဲ့ပါသည္။ အဇာတသမင္းျမွဳပ္ထားခဲ့ေသာ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကို တူးေဖာ္ယူခဲ့ပါသည္။ ထိုဓာတ္ေတာ္မ်ားမွာ ေရႊပန္းကန္တြင္ အားလံုး တစ္စုတစ္ေပါင္းတည္း ျဖစ္ေနပါသည္။ ထိုဓာတ္ေတာ္မ်ားကို အရွင္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆမေထရ္သည္ အသားမွျဖစ္ေသာဓာတ္ အရိုးမွျဖစ္ေသာဓာတ္ အေသြးမွျဖစ္ေသာဓာတ္ စသည္ျဖင့္ ခြဲျခားခဲ့ပါသည္။ အေသးစိတ္အားျဖင့္ ဦးေခါင္းေတာ္ဓာတ္ ဦးေႏွာက္ေတာ္ဓာတ္ မ်က္လံုးေတာ္ဓာတ္ စသည္ျဖင့္ ျမတ္စြာဘုရား၏ အဂၤါႀကီးငယ္ျဖစ္ေသာဓာတ္ေတာ္မ်ားကို တစ္ခုခ်င္းခြဲျခမ္းၿပီး သီရိဓမၼေသာကမင္းႀကီး အား ေပးခဲ့ပါသည္။

          သီရိဓမၼေသာကမင္းႀကီးသည္ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကို ရရွိေသာအခါ ဌာပနာတည္၍ ေစတီ  တည္ရမည့္ ေနရာေဒသမ်ားကို အရွင္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆအား ေမးေလွ်ာက္ခဲ့ပါသည္။ ထိုအခါ အရွင္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆက “ တကာေတာ္မင္းၾကီး ဤဓာတ္ေတာ္မ်ားကို ေစတီတည္ရန္ ေနရာေဒသမ်ားမွာ ျမတ္စြာဘုရား သက္ရွိထင္ရွားရွိစဥ္က ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ခ်မွတ္ခဲ့ေသာ ေနရာတိုင္းတြင္ ေစတီတည္ရမည္ဟု “ ေျပာခဲ့ပါသည္။ ထိုေနရာမ်ားသို႕ ေစတီတည္ရန္အတြက္ ဓါတ္ေတာ္မ်ား ပို႕ေဆာင္ေပးရမည္ျဖစ္ေၾကာင္း မိန္႕ျမြက္ခဲ့ပါသည္။ ထိုအခါ အရွင္ေမာဂၢလိပုတၱတိႆမေထရ္သည္ အရွင္ ဗာဟုလမေထရ္ႏွင့္ အရွင္တိႆမေထရ္တို႕အား ျမတ္စြာဘုရား ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ ရခိုင္ျပည္ရွိေနရာမ်ားတြင္ ေစတီတည္ရန္ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကို ပို႕ေစခဲ့ပါသည္။

သူရိယစကၠမင္းလက္ထက္မွာ

          ထိုအရွင္တို႕သည္ ေကာင္းကင္ခရီးျဖင့္ ရခိုင္ျပည္သို႕ၾကြေရာက္ခဲ့ပါသည္။ ယင္းအခ်ိန္တြင္ ရခိုင္ျပည္ ဓည၀တီတြင္ သူရိယစကၠမင္းႀကီး မင္းျပဳလွ်က္ရွိပါသည္။ ထိုဓာတ္ေတာ္မ်ားကို အသွ်င္ရွစ္ပါးသည္ သူရိယစကၠမင္းႀကီးအား ေပးအပ္ၿပီး ေစတီတည္သည့္အရပ္ေဒသမ်ားကိုလည္း ေျပာခဲ့ပါသည္။ သူရိယစကၠ မင္းႀကီးသည္ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကိုလက္ခံျပီး မွဴးႀကီးမတ္ႀကီးမ်ား စစ္သူႀကီးမ်ားကို ေစတီတည္ရန္အတြက္ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကို ေပးအပ္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရား ဗ်ာဒိတ္ေတာ္ ျမြက္ဆိုခဲ့သည့္ - ေနရာတိုင္းသို႕ သြားေရာက္၍ ေစတီကို တည္ေစပါသည္ ဘုရား။ ျမတ္စြာဘုရား ရခိုင္ျပည္သို႕ ၾကြေရာက္ခဲ့ေသာအခါ ရပ္တန္႔ေတာ္မူၿပီး ဗ်ာဒိတ္ေပးခဲ့ေသာ ေသလာဂီရိေတာင္ေတာ္၌ ေက်ာရိုးေတာ္ဓာတ္ ကို ဌာပနာၿပီး ေစတီတည္ခဲ့ပါသည္။ မဥၨဴပဗၺတေထာင္တြင္ ခ်က္ေတာ္ဓာတ္ကို ဌာပနာ၍ ေစတီတည္ခဲ့ပါသည္။

တစ္ျပည္လံုးမွာ

          ဤသို႕ျဖင့္ ရခိုင္ျပည္တစ္ခုလံုးတြင္ ဗ်ာဒိတ္ေတာ္၀င္ေစတီ ၂၄၈ ဆူကို တည္ခဲ့ပါသည္။ ဓာတ္ေစတီမ်ားကို ျမတ္စြာဘုရားပရိနိဗၺာန္စံလြန္ၿပီးမွ လာတည္ရျခင္းျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ဓာတ္ေတာ္မ်ားကို ဤသည္က ဦးေခါင္းေတာ္ဓာတ္ ဤသည္ကား ဦးေႏွာက္ေတာ္ဓာတ္ ေပါင္ေတာ္ဓာတ္ ေျခသလံုးေတာ္ဓာတ္စသည္ျဖင့္ ခြဲျခမ္းေဟာၾကားျခင္းကို မျပဳႏိုင္ေတာ့ပါ ဘုရား။ ယင္းေၾကာင့္ ဘုရားေဟာ ပါဠိေတာ္ အ႒ကထာ စသည္တို႕မွာ မပါရွိျခင္း ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။

အမွန္တည္ေသာ ဓာတ္ေတာ္မ်ား

          အ႒ကထာစသည္တို႔မွာ မပါရွိေသာ္လည္း ယေန႔တိုင္ ေက်ာရိုးေတာ္ဓာတ္ လည္ရိုးေတာ္ဓာတ္ ခ်က္ေတာ္ဓာတ္ လွ်ာေတာ္ဓါတ္ စသည္ျဖင့္ တည္ရွိေနပါသည္။ ဤဓာတ္ေတာ္ အမည္မ်ားကို လည္း ဓည၀တီေခတ္္မွစၿပီး ေခတ္အဆက္ဆက္၏ဘုရင္မ်ား ျပန္လည္ျပဳျပင္ခဲ့သည္ကို ကဗၺည္းေက်ာက္စာ ထိုးထားခဲ့ပါသည္ ဘုရား။ ယင္းေၾကာင့္ ဘုရားေဟာပါဠိေတာ္ အ႒ကထာစသည္တို႕မွာ မပါေသာ္လည္း အမွန္စစ္စစ္တည္ရွိေသာ ဓာတ္ေတာ္ေမြေတာ္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေလွ်ာက္ထားပါသည္ ဘုရား။ ဓာတ္ေတာ္ ေမြေတာ္ ေစတီေတာ္မ်ားမွာ ကစၥပနဒီေခၚ ကုလားတန္ျမစ္၏ ၀ဲယာတစ္ေလွ်ာက္၌လည္းေကာင္း အဥၨနနဒီေခၚ ေလးၿမိဳ႕ျမစ္၏ ၀ဲယာတစ္ေလွ်ာက္၌လည္းေကာင္း သရီရနဒီေခၚ သရီေခ်ာင္း၏ ၀ဲယာတစ္ေလွ်ာက္၌ လည္းေကာင္း ရႏၷနဒီေခၚ ရမ္းေခ်ာင္း၏ ၀ဲယာတစ္ေလွ်ာက္၌လည္းေကာင္း ရမ္းျဗဲကၽြန္း ဖရံုကာကၽြန္း သံတြဲစေသာ ေနရာေဒသအႏွံ႔ ရခိုင္တစ္ျပည္လံုးတြင္ ျမတ္စြာဘုရား၏ တစ္ကိုယ္လံုးရွိ ဓာတ္ေတာ္မ်ား တည္ရွိခဲ့ပါ၏။ ဗုဒၶ၏ ဓာတ္ေတာ္ႏိုင္ငံဟုလည္း ေခၚသင့္ပါသည္။

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

ေမးခြန္းနံပါတ္(၆) ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း အသံုးျပဳေသာ ပါဠိေတာ္မွာ ျမန္မာမူျဖစ္သေလာ၊ မည္သည့္မူနည္း၊ သဂၤါယနာေျခာက္တန္တြင္ ပါေသာ မူျဖစ္သေလာ ေျဖရွင္းေပးပါ။

တပည့္ေတာ္တို႕   ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္    အသံုးျပဳခဲ့ေသာ     ပိဋကတ္ကို        ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ေတာ္ ဟုေခၚသည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေရာက္ရွိေသာ ပိဋကတ္ေတာ္မွာ သထံုမွတစ္ဆင့္ အေနာ္ရထာမင္း ယူခဲ့ေသာ ပိဋကတ္ျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။ သထံုပိဋကတ္မွာလည္း သီဟိုဠ္မွတစ္ဆင့္ ေရာက္လာေသာ ပိဋကတ္ျဖစ္၍ သီဟိုဠ္ပိဋကတ္ေခၚေၾကာင္း သိရပါသည္ ဘုရား ။ သီဟိုဠ္မွာလည္း သွ်င္မဟာဗုဒၶေဃာႆပိဋကတ္ ႏွင့္ သီဟိုဠ္ႏိုင္ငံသားတို႕အေခၚ စရိယပိဋကတ္ဟူ၍ ရွိခဲ့ပါသည္ ဘုရား ။ ထိုင္း ဗီယက္နမ္ လာအိုတို႕မွာရွိေသာ ပိဋကတ္ကို ဇင္းမယ္ပဏၰသ ပိဋကတ္ေတာ္ဟု ေခၚေၾကာင္း သိရွိရပါသည္။

ႀကိဳးတန္း ပိဋကတ္

          တပည့္ေတာ္တို႔ရခိုင္ပိဋကတ္ေတာ္ကို အဘယ္ေၾကာင့္ ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ဟုေခၚရျခင္းကို ရွင္းျပပါမည္ ဘုရား၊ ပထမအၾကိမ္ သဂၤါယနာမူအတိုင္း ဒုတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ပါသည္။ ဒုတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာမူအတိုင္း တတိယအႀကိမ္ သဂၤါယနာတင္ခဲ့ပါသည္။ရခိုင္ျပည္တြင္လည္း စတုတၳအႀကိမ္ သဂၤါယနာတြင္ တတိယအႀကိ္မ္ကမူအတိုင္း သဂၤါယနာတင္ခဲ့ပါသည္ ဘုရား ။ ဤကဲ့သို႕ မူရင္းအတိုင္း အဆင့္ဆင့္ စတုတၳအႀကိမ္ ဆင္းသက္လာေသာ္လည္း ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားကို ျဖည့္စြက္ျခင္း ျပင္ဆင္ျခင္း ႏုတ္ပယ္ျခင္း လံုး၀မျပဳဘဲ တစ္သေ၀မတိမ္း ရခိုင္အေခၚ စာမ်ဥ္းအခၽြတ္ပင္လွ်င္ မွန္ကန္ေသာ ပိဋကတ္ေတာ္ ျဖစ္ပါသည္ ဘုရား။ စာမ်ဥ္းဆိုသည္မွာ မ်ဥ္းေၾကာင္းကို ေခၚဆိုျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ေရွးစကားမွာ မ်ဥ္းေၾကာင္းကို ၾကိဳးတန္းဟု ေခၚပါသည္။ ဥပမာအားျဖင့္ သစ္တံုးတစ္တံုးကို လႊဆရာက ဗဟိုခြဲလိုလွ်င္ သစ္တံုး၏ေခါင္းမွေန၍ မီးေသြးသုတ္လိမ္းထားေသာ ႀကိဳးကို အလယ္က်ေအာင္ထားၿပီး အျခားတစ္ဖက္မွ လူတစ္ဦးက ႀကိဳးကိုဆြဲရိုက္ရ ပါသည္။ ထိုအခါ မီးေသြးသုတ္လိမ္းထားေသာ ႀကိဳး၏အေၾကာင္းသည္ သစ္တံုးေပၚ၌ ထင္ရွားစြာေပၚေနပါသည္။ လံုး၀ေကာက္ေကြ႕ျခင္းမရွိပါ။ ထိုနည္းတူ ရခိုင္ျပည္ရွိ ပိဋကတ္ေတာ္မ်ားမွာလည္း ႀကိဳးတန္းသည္ အေကာက္အေကြ႔မရွိသကဲ့သို႕ ျပဳျပင္ျခင္း ျပင္ဆင္ျခင္း ႏုတ္ပယ္ျခင္းတည္းဟူေသာ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ အေကာက္အေကြ႔မပါရွိသျဖင့္ ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ဟု အမည္ေပးထားပါသည္ ဘုရား။

ပိဋကတ္တိုက္ ေလးဆယ္ရွစ္ခု

          ေရွးရခိုင္ဘုရင္အုပ္စိုးေသာေခတ္က ေျမာက္ဦး၏ပတ္၀န္းက်င္တြင္ သံဃာတစ္ေထာင္ ဆံ့ေသာ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီး သံုးဆယ့္ေျခာက္ေက်ာင္း ရွိခဲ့ေၾကာင္း မွတ္သားရပါသည္။ ထိုေက်ာင္းေတာ္ႀကီးမ်ား၌ ဗုဒၶစာေပကို သင္ၾကားေနေသာ သံဃာေတာ္မ်ား သည္ႀကိဳးတန္းပိဋကတ္ေတာ္ကို စံထား၍ ေလ့လာၾကပါသည္။ ထိုပိဋကတ္ေတာ္မ်ား ထားရွိရန္အတြက္ ပိဋကတ္တိုက္ေခၚ ပုထိုးမ်ားကို ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕ ေနရာအႏွံအျပားတြင္ ေတြ႔ရပါသည္။ သမိုင္းအဆိုအရ ပိဋကတ္တိုက္ေပါင္း ေလးဆယ္ရွစ္ခုရွိေၾကာင္း သိရပါသည္။ ယခုအခါ ျပိဳပ်က္သြားသျဖင့္ တခ်ိဳ႕တ၀က္သာ ရွိပါသည္။ ယခုထက္တုိင္ အေကာင္းပကတိေတြ႕ရေသာ ပိဋကတ္တိုက္မွာ ခ်ိန္ကိုက္ပိဋကတ္တိုက္ ဘက္ေတာ္ ပိဋကတ္တိုက္ မယ္ေတာ္ကူ ပိဋကတ္တိုက္တို႕ ျဖစ္ပါသည္။

          ယင္းေၾကာင့္ ေရွးေခတ္ ေရးသားေသာစာေပမ်ား၌ ေ၀သာလီတြင္ သဂၤါယနာတင္ခဲ့စဥ္က မူအျဖစ္ထားခဲ့ေသာ ၾကိဳးတန္းပိဋကတ္ေတာ္မွ တစ္ဆင့္ေရးကူးျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္းကို ေပစာ၏အဆံုး၌ ၾကိဳးတန္း ပိဋကတ္ေတာ္အတိုင္း ေရးကူးျခင္းျဖစ္ပါသည္ဟု ေရးသားထားသည္ကို ယေန႕တုိင္ ေပစာမ်ားတြင္ ေတြ႔ရွိႏိုင္ပါေသးသည္ ဘုရား။

          တပည့္ေတာ္သည္ အရွင္ဘုရား၏ ေမးခြန္းမ်ားကို ရွင္းလင္းေျဖဆိုခဲ့သည္မွာ ေလးနာရီခန္႔ ၾကာျမင့္ခဲ့ပါၿပီ တပည့္ေတာ္၏ ရွင္းလင္းေျဖဆိုခ်က္မ်ားကိုလည္း သေဘာေပါက္လက္ခံလိမ့္မည္ ထင္ပါသည္။ အရွင္ဘုရားတို႕ မွာ ဘုရားဖူးရန္လည္း ရွိပါေသး၍ တပည့္ေတာ္၏ ရွင္းလင္းေျဖဆိုခ်က္မ်ားကို အဆံုးသတ္ခြင့္ျပဳပါဘုရား။

          ဆရာႀကီး၏ ေျဖၾကား ေလွ်ာက္ထားခ်က္အေပၚ အရွင္ဉာဏိႆရ ဆရာေတာ္ႀကီးက ေနာက္ထပ္ ေမးျမန္း ျခင္းမျပဳေတာ့ဘဲ ဘုရားဖူးရန္အတြက္ ညေန ၅ နာရီခန္႔တြင္ ရွစ္ေသာင္းပုထိုးေတာ္ႀကီးမွ ၾကြသြားခဲ့ပါသည္။

Continue