ရခိုင္အမ်ိဳးသားနိ႔

*ရခိုင္တမ်ိဳးသားလုံးအတြက္ ပထမဦးဆုံး ရခိုင္အမ်ိဳးသားနိ႔
*ရခိုင္အမ်ိဳးသားနိ႔

*ရခိုင္အမ်ိဳးသားညီလာခံ(ေက်ာက္ျဖဴ) ကသတ္မွတ္လိုက္ေတ ရခိုင္အမ်ိဳးသားနိ႔ ကို ပထမဦးဆုံး အႀကိမ္ အျဖစ္ ရခိုင္ျပည္နယ္မာဟိေရ ၿမိဳ႔နယ္တိ နန္႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မာပါ က်င္းပလ်က္ဟိ။

Post by Arakan Forever.

Post by Arakan Forever.

Post by Arakan the golden land.

Continue

အာရွနီဝန္း ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး မီးရွဴးတန္ေဆာင္ အာဇာနီ အသွ်င္ဥတၱမ

 ဆရာေတာ္ဦးဥတၱမသည္ က်ဥ္းေျမာင္းႏုံနဲ႔ေသာ အမ်ိဳးသားစိတ္ဓာတ္မ်ား၊ ကမၻာကို လႊမ္းၿခဳံ၍ ေနစဥ္၌ပင္ လြတ္လပ္ေရးစိတ္ထား တမ်ိဳးသားတည္း တျပည္ေထာင္တည္း အတြက္သာမဟုတ္၊ နယ္ခ်ဲ႕ ကိုလိုနီစနစ္ ေအာက္၌ စုံးစုံးနစ္ျမဳတ္ေနေသာ အာရွတိုက္ႀကီး တတိုက္လုံးအတြက္ ျဖစ္သည္ဟု စြဲမွတ္ယုံၾကည္ရုံသာမက နယ္ခ်ဲ႕၏ မ်က္ႏွာကို ရဲရဲၾကည့္၍ နယ္ခ်ဲ႕၏အာဏာကို ရဲရဲႀကီးတြန္းလွန္ခဲ့၏။ နယ္ခ်ဲ႕၏အင္အားျဖင့္ ဖိႏွိပ္သမွ်ေသာ ဆင္းရဲဒုကၡအမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔ကို မတြန္႔မဆုတ္ခံယူခဲ့၏။ ဆရာေတာ္၏ ႀကိဳးပမ္းမွဳေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတို႔သည္ အိပ္ေသာ ေယာက်္ား ႏုိးေသာလားသို႔ လြတ္လပ္ေရး လမ္းေၾကာင္းကို ျမင္ၾကရ၏။ ဆရာေတာ္ကား ယခု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္သူ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတို႔ လက္ဆုတ္လက္ကိုင္ အပိုင္ရ၍ ခံစား စံစားေနရေသာ အခ်ဳပ္အျခာ အဏာပိုင္ လြတ္လပ္ေရး ဗိမာန္ႀကီးကို အစဦးစြာ ပႏၷက္ခ်ခဲ့ေသာ အာဇာနည္ မ်ိဳးခ်စ္ပုဂိၢဳလ္္ႀကီး ေပတည္း။
                                                                                                           ကမၻာ့ေရးရာမ်ား
                                                                                                            ႏွစ္၅၀အတြင္း 
                                                                                              ျမန္မာႏိုင္ငံဘာသာျပန္စာေပအသင္း

Continue

U OTTAMA DAY (ဘဒၵႏၱဥတၱမအရွင္သူျမတ္၏ဘုန္းေတာ္ဘဲြ႕မဂၤလာရတုပုိဒ္စံု)

ဘဒၵႏၱဥတၱမအရွင္သူျမတ္၏ဘုန္းေတာ္ဘဲြ႕မဂၤလာရတုပုိဒ္စံု

ေခါင္ဇာနည္ဝင္၊ ေျပာင္မာတင္တည့္၊
ျမရွင္သက်၊ သမၺဳဒၶ၏၊
ပတၱရင္းစစ္၊ ျဖစ္ၾကီးျဖစ္၍၊
မဟစၦရိ၊ အံ့ေလာက္ဘိသား၊
ၾတိသာသနာ၊ စက္ေရာင္ဝါႏွင့္၊
ျမန္မာမ်ဳိးညြန္႕၊ ညိႈးမတြန္႔ေအာင္၊
သက္စြန္႕လ်က္ပင္၊ ေရွ႕လမ္းထြင္သား၊
အရွင္ဥတၱမ၊ ေထရိႏၵလွ်င္၊
ဝံသပါလိတ္၊ ရဲတိဟိတ္သို႔၊
စိတ္ေစတနာ၊ စူးစိုက္စြာလွ်င္၊
မဟာဝရဇိန္၊ မိုးၾကိဳးရိွန္သို႔၊
ပစ္ခ်ိန္က်င္းက်င္း၊ ရန္မာန္ခြင္းသည္၊
ဘက္ကင္းေတဇာရွိန္ဘုရား။

ေအာင္ရတည္ထြင္၊ ေထရ္အရွင္မူ၊
ျပည္ခြင္အက်ဳိး၊ ျမန္မာမ်ဳိးကို၊
တုိးေစတက္ေစ၊ ခ်မ္းသာေစလ်က္၊
သံုးေထြသာသနာ၊ ထြန္းစိမ့္ငွာလွ်င္၊
ျမိဳ႕ရြာလွည့္လည္၊ တရားစည္ကို၊
ထုိဤရြမ္းႏွက္၊ ေဟာမိန္႔ျမြက္ေသာ္၊
နတ္ပ်က္မိစာၦ၊ မသမာတို႔၊
ဝင္ကာပူးေႏွာင့္၊ ျပဳေသာေၾကာင့္လွ်င္၊
အေျဖာင့္တရား၊ မွန္ပါျငားလည္း၊
ယြင္းမွားေလဟန္၊ ရာဇဒဏ္ျဖင့္၊
ထုတ္ျပန္ဖမ္းဆီး၊ ေထာင္ေက်ာင္းၾကီးဝယ္၊
မျငီးမေငြ႕၊ တစ္ႏွစ္ေစ့ေအာင္၊
ကိန္း၍ေနခါ၊ ဘာဝနာျဖင့္၊
ခ်ိန္ခါကုန္ေပ်ာက္၊ ဘုန္းသစ္ေတာက္၍၊
ထြက္ေျမာက္ၾကြျမန္း၊ ေထရ္ရဟန္းကို၊
ရွိပန္းဆက္ႏွင္း၊ ဖူးေမွ်ာ္လ်ဥ္းသည္၊
တက္လင္းေနဝါထိန္ဘုရား။

ေနာင္လာျပည္ခြင္၊ ေဘးရန္ဝင္၍၊
ရွင္ပင္မိန္႔မွာ၊ သာသနာလည္း၊
ေရာင္ဝါယွက္သန္း၊ တက္သစ္စခန္းသို႔၊
ရဟန္းရွင္လူ၊ တုိင္းျပည္သူတုိ႔၊
ၾကည္ျဖဴဖြံ႕ျဖိဳး၊ စည္းစိမ္တုိးလ်က္၊
အမ်ဳိးကိုယ္ပိုင္၊ အုပ္စိုးႏိုင္ေအာင္၊
ဘုန္းလိႈင္ရဲညြန္႕၊ ကိုယ္သက္စြန္၍၊
ကၽြန္႔ဘဝဇာတ္၊ အနာဂတ္ဝယ္၊
ကင္းျပတ္ေလေအာင္၊ ခ်မ္းသာေဘာင္သုိ႔၊
ပို႕ေဆာင္လ်င္ျမန္၊ အရွင့္ဥာဏ္ႏွင့္၊
ထက္သန္လံု႕လ၊ ဥႆာဟကို၊
မုခ်ယံုၾကည္၊ ရွိၾကသည္ေၾကာင့္၊
ျမန္မာျပညခပင္း၊ အာသာျပင္းသည္၊
ဆက္သြင္းေဇယ်ာခ်ိန္ဘုရား။

(လယ္တီပ႑ိတ ဦးေမာင္ၾကီး)

Continue

ႏွစ္ပါတီ ေပါင္းစည္းျခင္းက ေပၚထြက္လာမည့္ ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီ (Arakan National Party)

ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားတိုးတက္ေရးပါတီ(RNDP) ႏွင့္ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္(ALD) တို႔ တစ္ပါတီအျဖစ္ ပူးေပါင္းရန္ June 17,2013 ကသေဘာတူ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့သည္။

ရခိုင္ျပည္သူမ်ား ေမွ်ာ္လင့္သည့္အတိုင္း ႏွစ္ပါတီေပါင္းစည္းမွဳ သေဘာတူညီမွဳရကာ ျဖစ္ေပၚလာမည့္ ပါတီသစ္ အမည္မွာ ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီ (Arakan National Party)ဟု ႏွစ္ပါတီေပါင္းစည္းေရး ညိွႏိွဳင္းအစည္းအေဝးက သတ္မွတ္ထားၾကသည္။ 

အဆိုပါ ပါတီသစ္ အလံအား အလယ္တြင္ သီရိ၀ိစၦတံဆိပ္ကို ထားၿပီး ႏွစ္ပါတီအလံမ်ား ၀န္ရံ ျပဳလုပ္သြား မည္ဟုလည္းေကာင္း၊ ပါတီ၏ လိုဂိုတံဆိပ္ကို ဗ်ာလႅပံုႏွင့္ သီရိစိစၦပံု ႏွစ္ခုကို ေပါင္းစပ္ကာ အသံုးျပဳ သြားမည္ဟုလည္းေကာင္း သေဘာတူညီမွဳ ရရွိထားၾကပါသည္။ 

 June 17 ရက္က ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ RNDP ႏွင့္ ALD ပါတီတို႔ ပူးေပါင္းျခင္း လက္မွတ္ေရးထိုးမွဳ အခမ္းအနား

Signing Cerenomy Of RNDP And ALD Unification

Signing Cerenomy Of RNDP And ALD Unification

Continue

ALD + RNDP= Arakan National Party ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီ

 

ALD + RNDP = Future...
သမိုင္းတြင္မဲ့ေန႔ရက္တို႔....

Aung Mra Kyaw - ယေန႕ ၁၆/၆/၂၀၁၃ ေန႕သည္ ရခိုင္သမိုင္းတြင္ သမိုင္း၀င္မည့္ ပါတီသစ္နာမည္တစ္လံုး ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါၿပီ။

ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားတိုးတက္ေရးပါတီႏွင့္ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ တို႕ႏွစ္ပါတီေပါင္းစည္းေရး ကိစၥ ေအာင္ျမင္ခဲ့ၾကပါသည္။ ႏွစ္ပါတီေပါင္းစည္းၿပီး ပါတီသစ္အေနျဖင့္ မွတ္ပံုတင္သြားမည္ဟု သေဘာတူညီမူရရွိခဲ့ၾကပါသည္။ 

ပါတီသစ္အမည္အား ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီ (Arakan National Party ) ဟု ေျပာင္းလဲ သြားၾကမည္ဟု သေဘာတူညီမူ ရရွိၾကပါသည္။

ပါတီအလံအား အလယ္တြင္ သီရိ၀ိစၦတံဆိပ္အား ထားၿပီး ႏွစ္ပါတီအလံအား ၀န္ရံၿပီး ျပဳလုပ္သြား မည္ဟု သေဘာတူညီမူရရွိၾကပါသည္။

ပါတီ၏ လိုဂိုတံဆိပ္အား ဗ်ာလႅပံုႏွင့္ သီရိစိစၦပံု ႏွစ္ခုအားေပါင္းစပ္ထားေသာ တံဆိပ္အားအသံုးျပဳ သြားၾကမည္ဟု သေဘာတူညီၾကပါသည္။

ပါတီဖြဲ႕စည္းပံုကိစၥမ်ားကို မနက္ျဖန္ ဆက္လက္ေဆြးေႏြးသြားမည္ဟု သိရွိရပါသည္။

Continue

ရခိုင္စာသင္ရိုးဖတ္စာအုပ္က ဆရာတိအတြက္အမွာစာ

ရခိုင္စာကို မူလတန္း ေအာက္ဆင့္ သူငယ္တန္း၊ ပထမတန္းနန္႔ ဒုတိယတန္း တိမာ လာဖို႔ စာသင္ႏွစ္ စလို႔သင္ဖို႔ အတြက္နန္႔ ၾကားရေရ ခါကပင္ ဝမ္းသာခေရ။ ရခိုင္စာကို ရခိုင္တိ သင္ခြင့္ရေရ အတြက္နန္႔ မ်ိဳးဆက္သစ္ အေခ်တိ အတြက္ အားရစရာပါ။ ေယဇူးနန္႔ ျပည္နယ္အစိုးရက ရခိုင္ျပည္တဝွမ္းက ရခိုင္သမိုင္းသုေတသီ ပညာရွင္ ဝါသနာရွင္တိနန္႔ ရခိုင္စာသင္႐ိုးျပဳစုေရးေကာ္မတီ ဖြဲ႔စည္းပနာ ရခိုင္စာသင္ရိုး ဖတ္စာ အတြက္ ျပင္ဆင္ကတ္ေတ။ စိတ္ဝင္စားေရ အကၽြန္ရို႕က ေစာင့္ၾကည့္ နားေထာင္ ျဖစ္ေတ။ ဂုဆိုေက ရခိုင္စာ သင္ရိုးဖတ္စာ အေခ်ာသတ္ ၿပီးစီးလို႔ ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီးကို တင္ျပပနာ ထုတ္ဖို႔ရာ က်န္ဗ်ယ္။ ၿပီးျပည့္စုံေရ သင္ရိုး ဖတ္စာ မျဖစ္ေသးေကေလ့ ပထမ ၿခီလွမ္းအတြက္နန္႔ ေက်နပ္ မိေရ။ Mail ပို႔ပီးေရ ေလ့လာခြင့္ပီးေရ ေကာ္မတီဝင္ တဦးျဖစ္ေတ ဆရာႀကီးကိုေလ့ ေက်းဇူးတင္ပါေရ။

Online ကရခိုင္တိေလ့ ဂု ရခိုင္ဖတ္စာ သင္ရိုးၫႊန္းတမ္းကို အေျခခံပနာ ရခိုင္ပိုင္ ရြီးသား သုံးစြဲ လားကဖို႔ လိုပါေရ။ ေယဇူးနန္႔ သူငယ္တန္း၊ ပထမတန္းနန္႔ ဒုတိယတန္း သင္ရိုးဖတ္စာအုပ္ တိကို PDF ဖိုင္အျဖစ္ ေနာက္မၾကာခင္ Upload လုပ္ပီး လားပါဖို႔။ Download ရယူၿပီးေက ကိုယ္တိုင္ လိလာ လိက်င့္ ပနာ ေနာက္လူတိကို လက္ဆင့္ကမ္း ေဝမွ် လားႏိုင္ပါစီ။

ဂုေဖာ္ျပဖို႔ အေၾကာင္းျခင္းအရာက ရခိုင္ဖတ္စာ သင္ရိုးစာအုပ္တိမာ ပါေရ ဆရာတိအတြက္ အမွာစာ ကေကာက္ႏုတ္ခ်က္နန္႔ အေၾကာင္းအရာတိကို ေဖာ္ျပ ထားစြာပါ။ သင္ၾကားဖို႔ ဆရာက အခရာ ျဖစ္လို႔ အထူးတလည္ မွာထားစြာ တြိရေရ။

ရခိုင္ဖတ္စာ သင္ရိုး သင္ၾကားမွဳေရ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ လာဖို႔ စာသင္ႏွစ္မာ အစျပဳ သင္ၾကားဖို႔ ျဖစ္ေတ။ သင္ၾကားစြာမာ ဆရာပါ တပည့္ပါ စိတ္ဝင္စားမွဳနန္႔ သင္ၾကားဖို႔၊ ျပ႒ာန္းပီးထားေရ စာအုပ္ကို လက္တြိ အသုံးျပဳ သင္ၾကားေရ ဆရာတိနန္႔ ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူရို႕ လိုက္နာ သင္ၾကားမရာ ရခိုင္စာ သင္ၾကားမွဳ ရည္ရယ္ခ်က္ ေအာင္ျမင္ဖို႔၊ ဆရာ ဆရာမတိ အေနနန္႔ “စာပီ ေပ်ာက္ေက ယဥ္ေက်းမွဳ ေပ်ာက္ဖို႔၊ ယဥ္ေက်းမွဳေပ်ာက္ေက လူမ်ိဳးေပ်ာက္ဖို႔၊ လူမ်ိဳး မေပ်ာက္လီရေအာင္ မိမိရို႕စာပီကို အျမတ္ တႏိုး သင္ၾကားပီးဖို႔” အေရးတႀကီး လိုအပ္ေၾကာင္း သူငယ္တန္း၊ ပထမတန္း၊ ဒုတိယတန္း ဖတ္စာမာ ပါေရ ဆရာတိအတြက္ အမွာစာ တိုင္းမာ အထူးတေလ အေလးအနက္ထား မွာၾကား ပါဟိေရ။

ရခိုင္စာသည္ ဘာသာစကား ျဖစ္ေတအတြက္ ဘာသာစကားဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္မွဳ ျဖစ္ေတ နားေထာင္တတ္မွဳ၊ စကားေျပာဆိုတတ္မွဳ၊ စာဆို စာဖတ္တတ္မွဳ၊ စာရြီးသားတတ္မွဳ ရဟိေအာင္ သင္ၾကားပီးဖို႔ ျဖစ္ေၾကာင္း။
သူငယ္တန္းနန္႔ ပထမတန္းေရ ဗ်ည္း၊ သရ အကၡရာရို႕၏ အသံထြက္ ရြီးဆြဲပုံတိနန္႔ ဗ်ည္းသရ ေပါင္းစက္မွဳ သင္ခန္းစာတိကို သင္ၾကားပီးေရ အတန္းတိ ျဖစ္ေတ လို႔ေျပာဆို ထားပါေရ။

သူငယ္တန္း
သူငယ္တန္း ဖတ္စာအုပ္ေရ ပထမဆုံး ေက်ာင္းသို႔ ေရာက္လာေရ အေခ်တိအတြက္ ျပ႒ာန္း သင္ၾကား ပီးဖို႔ပါ။
သင္ခန္းစာ၊ လိက်င့္ဖို႔၊ ဖတ္စာ ဆိုၿပီး (၃)ပိုင္း ပါဟိေရ။ ဗ်ည္းကဗ်ာတိ၊ ဗ်ည္း သရ အကၡရာတိ၊ ဂဏန္းသခ်ၤာနန္႔ နိတိ အသံပါ ရြီးပုံရြီးနည္းတိ၊ အေရြ႕သာျခင္း ကဗ်ာတိ ျပည့္စုံေအာင္ ပါေရ။ အရြီး အဖတ္ ေလ့က်င့္ဖို႔ ျပည့္စုံေအာင္ ျပင္ဆင္ထား ပါေရ။

ရခိုင္လူမ်ိဳးတိ ရခိုင္စာသင္ပုန္းႀကီး သင္နည္းကို မ်ိဳးရိုးစဥ္ဆက္ လက္ဆင့္ကမ္း သင္ခကတ္ေၾကာင္း။ သူငယ္တန္း ရခိုင္ဖတ္စာအုပ္ကို ရခိုင္စာ သင္နည္း မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ျပန္လည္ထိန္းသိမ္း ပီးေရ စာအုပ္လို႔ မွတ္ယူ ႏိုင္ေၾကာင္း။ ျမန္မာစာနန္႔ ရင္းႏွီးနီၿပီး ျဖစ္ေတ ဆရာတိအဖို႔ ရခိုင္ျပ႒ာန္းစာအုပ္ပါ သင္ရိုးတိကို သင္ေရခါ အခက္အခဲ ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း။ ေယေကေလ့ ကိုယ္တိုင္ တတ္ေအာင္၊ အေခ်တိေလ့ တတ္ေအာင္ သင္ၾကား ပီးစီခ်င္ေၾကာင္း။ ဆရာတိကို သင္ခန္းစာတိကို က်ီၿပီး တတ္ၿပီးခါမ အေခ်ကို လိက်င့္ သင္ပီးဖို႔ လိုေၾကာင္း မွာထားေရ။ ဆိုနည္း၊ အသံထြက္တိ၊ သတ္ပုံ မွန္မွန္ ရြီးတတ္ေအာင္ သင္ၾကားပီးဖို႔ လိုေၾကာင္း ဆရာတိအတြက္ အမွာစာမာ မွာၾကား ထားပါေရ။

 

ပထမတန္း
ပထမတန္း ရခိုင္ဖတ္စာအုပ္ေရ မူလတန္း အဆင့္ ျပ႒ာန္း သင္ၾကားဖို႔ ျဖစ္ေၾကာင္း။ ရခိုင္စာသည္ ဘာသာစကား ျဖစ္ေတအတြက္ ဘာသာစကားဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္မွဳ ျဖစ္ေတ နားေထာင္တတ္မွဳ၊ စကားေျပာဆိုတတ္မွဳ၊ စာဆို စာဖတ္တတ္မွဳ၊ စာရြီးသားတတ္မွဳ ရဟိေအာင္ သင္ၾကားပီးဖို႔ ျဖစ္ေၾကာင္း။ သူငယ္တန္းနန္႔ ပထမတန္းသည္ ဗ်ည္း၊ သရ အကၡရာရို႕၏ အသံထြက္ ရြီးဆြဲပုံတိနန္႔ ဗ်ည္းသရ ေပါင္းစပ္မွဳ သင္ခန္းစာတိကို သင္ၾကားပီးေရ အတန္းတိ ျဖစ္ေၾကာင္း။

ဘာသာစကား က႑ျဖစ္ေတ သီးျခား စကားလုံး (နာမ္၊ ႀကိယာ) တိမာ ရခိုင္ေဝါဟာရ အမ်ားစုကို ေဖာ္ျပထားေရ။ အကူ စကားလုံးတိ (ဝိဘတ္၊ ပစၥည္း၊ သမၺာႏၶ)တိမာ ရခိုင္ေဒသ အႏွံ႔အျပား သုံးစြဲနီေရ အကူ စကားလုံး အမ်ားစုကို ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားေရ။ ယင္း စကားလုံးတိကို အေခ်တိ အကၽြမ္းတဝင္ ျဖစ္ဖို႔ တတ္ေျမာက္ေအာင္ သင္ၾကား ပီးဖို႔ လိုေရ အေၾကာင္း ပါဟိေရ။

ဒုတိယတန္း
ဒုတိယတန္း ရခိုင္ဖတ္စာအုပ္ေရ မူလတန္း ေအာက္အဆင့္မာ ျပ႒ာန္း သင္ၾကားဖို႔ ျဖစ္ေရ။ ဒုတိယတန္း ရခိုင္ဖတ္စာအုပ္မာ ဗဟုသုတ ျဖစ္ဖို႔ အေၾကာင္း၊ မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ဓာတ္ ရွင္သန္ထက္ဖို႔ အေၾကာင္းအရာတိ၊ လူမွဳေရး၊ ရိုးရာယဥ္ေက်းမွဳ၊ စာရိတၱျမင့္မားေအာင္ မြီးျမဴေရး ဆိုင္ရာတိကို ထည့္သြားထားေရ။ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ရခိုင္လူမ်ိဳး၊ ရခိုင္ယဥ္ေက်းမွဳနန္႔ သက္ဆိုင္ေရ အေၾကာင္းအရာတိကို ဦးစားပီး ထည့္သြင္းထားစြာကို တြိရပါေရ။

ဘာသာစကားဆိုင္ရာ ကၽြမ္းက်င္မွဳ ျဖစ္ေတ နားေထာင္တတ္မွဳမာ အပိုင္းမာ ပုံျပင္ဝတၳဳတိကို နားေထာင္တတ္ဖို႔၊ အေရြ႕ကဗ်ာတိကို နားေထာင္တတ္ဖို႔။ ေျပာေဟာ တတ္မွဳ အပိုင္းမာ ပုံျပင္ဝတၳဳတိ ဖတ္စာပါ အေၾကာင္းအရာတိကို ျပန္ေျပာတတ္ေအာင္။ ရြတ္ဆိုမွဳ အပိုင္းမာ အေရြ႕ကဗ်ာတိကုိ အသံနီ အသံထား အျဖတ္ေတာက္ မွန္မွန္ ရြတ္ဆိုတတ္ဖို႔၊ ေဝါဟာရ၊ ဝါက်၊ စာပိုဒ္တိကို စနစ္တက် အသံထြက္မွန္ ဖတ္တတ္စီဖို႔။ အရြီးအသား အပိုင္းမာ စာလုံးေပါင္း သတ္ပုံ မွန္ကန္ေအာင္ ရြီးတတ္ဖို႔၊ လက္ရြီးလက္သား လွပေအာင္ ရြီးေအာင္၊ ဖတ္စာပါ အေၾကာင္းအရာတိ ျပန္ရြီးတတ္ဖို႔ အတြက္ ေဖာ္ျပ ပါဟိေရ။ တတ္ကၽြမ္းမွဳကို စီးစစ္ဖို႔ လိက်င့္စရာ မိန္းခြန္းတိ ထည့္သြင္း ပါဟိပါေရ။

ရခိုင္စာ တိုးတက္စီခ်င္…
By Thuyarzay

Continue

ျပင္ မေလာက္ေတာ့ ၿပိန္

၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ ဂီရီမုန္တိုင္း အၿပီး ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္တြင္ လဲၿပိဳျပား၀ပ္သည့္ ေက်ာင္း (၄)ေက်ာင္း အနက္ သြားလာေရးလြယ္ကူသည့္  (၁) အမက- ကႏၵီး၊ (၂) အမက- ကပ္သေျပ ႏွင့္ (၃) အမက- ဇိတ္ၿပိန္ေတာင္ ေက်ာင္းမ်ားကို စက္မွဳ(၂) ၀န္ႀကီးက Steel Structure ျဖင့္ ေဆာက္လုပ္ လွဴဒါန္းမည္ျဖစ္သျဖင့္ ၀န္ႀကီး ကိုယ္တိုင္ သြားေရာက္ခဲ့ရာ၌ အမက- ဇိတ္ၿပိန္ေတာင္  သို႔ ကားလမ္းမွ တစ္မိုင္ခန္႔ ေျခလွ်င္ ေလွ်ာက္ရပါသည္။ အမည္ ဇိတ္ၿပိန္ေတာင္ ကိုေျပာရာတြင္ ရခိုင္သံ  “ရ” သံပီပီသသ ေျပာသည့္အသံကုို ဗမာအသံျဖင့္ ေျပာ၍ မရ၊ နားမလည္သည့္ အတြက္ “ ၿပိန္”  ႏွင့္  “ ျပင္ ”  အေၾကာင္းကို လမ္းေလွ်ာက္ရင္း ရွင္းျပခဲ့ရဖူးပါသည္။

“ျပင္” မေလာက္ေတာ့ “ၿပိန္” မွစ၍  “ၿပိန္” ဆိုသည္မွာ ျပင္ဟု မေခၚေလာက္သည့္  ျပင္(ကြင္းျပင္) အငယ္ကို ေခၚေၾကာင္း၊ ရြာအမည္မ်ားကို တည္ရွိသည့္ ေနရာကို အစြဲျပဳ၍ အမည္ေပးထားသည္မ်ား ရွိပါေၾကာင္း၊ ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္တြင္ ပုန္းဆိုးျပင္ေက်းရြာႏွင့္ ပုန္းဆိုးၿပိန္ေက်းရြာဟု ရွိရာ တည္ေနရာမ်ားအရ ပုန္းဆိုးျပင္ေက်းရြာသည္ ကြင္းျပင္အက်ယ္နွင့္ ဆက္စပ္တည္ရွိပါေၾကာင္း၊ ပုန္းဆိုးၿပိန္ ေက်းရြာသည္ ေတာင္ႏွင့္ ေခ်ာင္းအၾကား ကြင္းျပင္က်ဥ္းက်ဥ္းႏွင့္ ဆက္စပ္တည္ရွိပါေၾကာင္း၊ ထိုမွ ဆက္စပ္၍  “ေခ်ာင္း” မေလာက္ေတာ့ “ခၽြိန္”၊ “ေတာင္” မေလာက္ေတာ့ “တြိန္”၊ “ကၽြန္း” မေလာက္ေတာ့ “ကၽြိန္” ေခၚသည့္ ေ၀ါဟာရမ်ားရွိပါေၾကာင္း ရွင္းျပခဲ့ဖူးပါသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ရမ္းၿဗဲ- ေက်ာက္ျဖဴ ေဒသတြင္ သံုးလွ်က္ရွိေနေသးသည့္  ၿပိန္ ႏွင့္  ျပင္ စသည့္  အသံုးသည္ အျခားေဒသမ်ားတြင္ သံုးသည္ကို မေတြ႔ရေခ်။ ရခိုင္ျပည္နယ္ အျခားေဒသမ်ားအတြက္ ေပါရာဏ ျဖစ္သြားၿပီး ေ၀ါဟာရ မဟုတ္ေတာ့၍ေလာ (သို႔မဟုတ္) မူလကပင္ အျခားေဒသ တြင္မရွိသည့္ ရမၼာ၀တီ ေဒသအသံုးတစ္ခုသာ ျဖစ္ေန၍လား ။ ရခိုင္ ေျမာက္ပိုင္း၊ ေတာင္ပိုင္း ၿမိဳ႕နယ္တိုင္းတြင္ ျပင္ ပါသည့္ ရြာအမည္မ်ားေတြ႕ရေသာ္လည္း ၿပိန္ ပါသည့္ ရြာအမည္မ်ား မေတြ႕မိေခ်။ အမည္တြင္ ၿပိန္ ပါသည့္ရြာတိုင္း၏ တည္ေနရာသည္ ကြင္းက်ဥ္းက်ဥ္းႏွင့္ ဆက္စပ္ေနေၾကာင္းေတြ႕ရပါသည္။ ၿပိန္  အဓိပၸါယ္ကို မသိသူ အခ်ိဳ႕ကမူ  ျပင္ ဟု ေျပာင္းေရးေနၾကသည္ကို ေတြ႕လာရသည္။

ၿပိန္ အမည္ပါသည့္ ရြာ အခ်ိဳ႕အမည္မ်ားမွာ-  (ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္) ခေမာင္းၿပိန္၊ ထန္းၿပိန္၊ သလူၿပိန္၊ ပုန္းဆိုးၿပိန္၊ ေက်ာင္းၿပိန္၊ သဲေတာၿပိန္၊ သိန္ၿပိန္၊ ေဗ်ာၿပိန္၊ ေအာင္ေလၿပိန္၊ ကညင္ၿပိန္ ႏွင့္ (ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္) ကၽြန္းၿပိန္၊ ေညာင္ၿပိန္၊ ဟင္းခေရာ္ၿပိန္၊ ေက်ာက္ေတာင္ၿပိန္၊ ဆႏြင္းနံၿပိန္  တို႕ျဖစ္ၾကသည္။

ေခ်ာင္း မေလာက္ေတာ့ ခၽြိန္ ၊ ေခ်ာင္းဟု မေခၚေလာက္သည့္ ေခ်ာင္းငယ္ကို ခၽြိန္ ဟုေခၚၾကပါသည္။ “ခၽြိန္”  ႏွင့္ ပတ္သက္၍မူ ငယ္စဥ္က ခရုေကာက္ခဲ့ဖူးေသာ ခၽြိန္ ကို အမွတ္ရေနဆဲ။ လယ္ကြင္းထဲတြင္ အဆံုးသတ္သည့္၊ မိုးစဲလွ်င္ ေရစဲသည့္ ေတာင္က်ေခ်ာင္းငယ္မ်ားႏွင့္ ျပားေတာ ထဲတြင္ ငါးရွာ၊ ဂဏန္းႏွိဳက္ ရန္သြားခဲ့ဖူးသည့္ ခၽြိန္ မ်ားကို အမွတ္ရေနဆဲပင္။ ခၽြိန္ အမည္ကို အစြဲျပဳ၍ မွည့္ေခၚထားသည့္ ရြာအမည္မ်ားက သက္ေသထူေနဆဲပင္။ ခၽြိန္  ကို မသိေသာသူတို႕ႏွင့္ မေခၚတတ္ေတာ့သူတို႕က  “ခ်ိန္” ဟု  ၀ ဆြဲ ျဖဳတ္ၿပီး ေရးလာၾကသည္ကို ေတြ႕ရေတာ့ ၀မ္းနည္းစရာပင္။ မသိသူ မ်ားလာလွ်င္ ကြယ္ေပ်ာက္သြားမွာ စိုးရိမ္စရာ။ 

ခၽြိန္ အမည္ပါသည့္ ရြာအမည္ အခ်ိဳ႕ကို ေလ့လာၾကည့္ပါ။ (ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္) မရြတ္ခၽြိန္၊ ေလာင္းခၽြိန္၊ သျပဳခၽြိန္၊ ၀ါးနက္ခၽြိန္၊ ေထာင့္ခၽြိန္၊ ေရေကာင္းခၽြိန္ ႏွင့္ (ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္) ျပဴးခၽြိန္၊ ၀ါးနက္ခၽြိန္၊ ငပုခၽြိန္၊ သဲခၽြိန္၊ ေက်ာက္ခၽြိန္၊ ကင္းေလာင္းခၽြိန္၊ အလံခၽြိန္၊ ဂံုးခၽြိန္ တို႕ ရွိၾကသည္။ အခ်ိဳ႕က ခ်ိန္ ေျပာင္းေရးေနသည္ကို ေတြ႕လာရသည္။

ေတာင္ မေလာက္ေတာ့ တြိန္၊ “တြိန္” မွ “ဒြိန္” သို႔  ေျပာင္းေခၚည့္ အသံျဖစ္လာသည္။ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕နယ္တြင္ အဓိက ေတြ႕ရပါသည္။ ဦးဂါဒြိန္၊ စိုင္ၿခံဳဒြိန္၊ လိပ္ျပာဒြိန္၊ ေရနံဒြိန္၊ အလယ္ဒြိန္၊ မွိဳဟင္းဒြိန္ စသည့္  ဒြိန္ အမည္ပါရြာမ်ားကို အျခားၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ မေတြ႕မိပါ။

ကၽြန္း မေလာက္ေတာ့ ကၽြိန္၊ “ကၽြိန္” သည္ ကၽြန္းငယ္ျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသထူေနသည္ကေတာ့ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕ တစ္ဘက္ကမ္း ေပါင္းနက္ႀကီး အထက္နားက ေရတပ္မွ အေဆာက္အအံုမ်ား ေဆာက္ထားသည့္ အုန္းကၽြိန္ ေခၚ ကၽြန္းငယ္ပင္ျဖစ္သည္။ ငေမာက္ကၽြိန္သည္လည္း မူလက ကၽြန္းငယ္တစ္ခု ျဖစ္ေလာက္ပါသည္။ ငန္းကၽြန္း ႏွင့္ ကာရီ ေဘာင္ေၾကာင့္ တစ္တက္တည္းျဖစ္ေနျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

အထက္ေဖာ္ျပပါ အသံုးအႏွဳန္းမ်ားသည္ ရခိုင္ေဒသတြင္ပင္ ရွားပါး ေ၀ါဟာရမ်ား ျဖစ္ေနၾကသည္။ ၿပိန္ ကို ျပင္ ဟု လည္းေကာင္း၊ ခၽြိန္  ကို ခ်ိန္ ဟုလည္းေကာင္း ေျပာင္းလဲ ေရးလာသူ မ်ားလာက အမွားၾကာေတာ့ အမွန္ ျဖစ္ကာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားျခင္းသို႔ ေရာက္သြားႏိုင္သျဖင့္ သိသူမ်ားက လက္ဆင့္ကမ္းပြား ထိန္းသိမ္းထားေပးၾကပါရန္ တင္ျပ တိုက္တြန္းရပါသည္။

ရခိုင္တို႔  သံုးစြဲေျပာဆိုေနၾကေသာ ေ၀ါဟာရမ်ား သည္ ျမန္မာေ၀ါဟာရမ်ားနွင့္ ေရာေထြးယွက္တင္ ျခင္းေၾကာင့္ အသံုးနည္းလာ၊ ေပ်ာက္ကြယ္လာသည္ကို ေတြ႔ရပါသည္။ မိမိရပ္ရြာ ေဒသတြင္ ငယ္စဥ္က ဆံပင္ကိုက္သည္ ဟုသံုးခဲ့သည့္ အသံုးသည္ ယခုအခါ ဆံပင္ညွပ္သည္ ဟု ျဖစ္လာေနၾကၿပီ။ ကိုက္ျဖတ္၊ ငွက္ေပ်ာသီး တစ္ကိုက္ စသည့္ အသံုးမ်ား၌ ကိုက္ သည္ ျပတ္ထြက္သြားသည့္ သေဘာရွိသည္။ ကလစ္ႏွင့္ညွပ္၊ မီးညွပ္၊ ပူးညွပ္ စသည္တို႔တြင္ ျပတ္ထြက္သည့္ သေဘာ မေဆာင္ေပ။ ဆံပင္ကိုက္သည္ ဟူသည့္ မိမိသံုးေနက်အသံုးကို အထင္ေသး၍ ေျပာင္းသံုးလာသည့္သေဘာ၊ အမွဳမဲ့ အမွတ္မဲ့ ေျပာင္းသြား၍ မိမိေ၀ါဟာရမ်ား ေပ်ာက္ကြယ္သြားသည္မ်ိဳး မျဖစ္ေစရန္ သတိျပဳသင့္ပါသည္။ ေဘာလံုးေက်ာက္သည္ ဟူသည့္ အသံုးသည္လည္း ေဘာလံုးကန္သည္ ျဖစ္လာေနၿပီကို သတိမူမိေစလိုပါသည္။

ခေယာက္(ခါးေယာက္)၊ ခေတာင္း(ခါးေတာင္း)၊ ဒေယာ(ဒူးလ်ား) ဟူသည့္ မူလ အသံုးသည္ ပုဆိုး ျဖစ္ၿပီး ပုဆိုးကို ခေတာင္းက်ိဳက္ျခင္း မျဖစ္ရန္ ေစာင့္ထိန္းသင့္သလို အိပ္ရာ၀င္ ပုဆိုးၿခံဳ ရာမွ ေစာင္ၿခံဳျခင္း ျဖစ္မသြားရန္ သတိျပဳၾကပါ။ အကၤ် ီဖြတ္၊ ခေယာက္ဖြတ္ ေနရာရာမွာ အ၀တ္ေလ်ာ္ အသံုးက အေတာ့ကို ေနရာ၀င္ယူလာေနၿပီ။ ရခိုင္မွာ သီးျခားသံုးသည့္ တစ္ထည္လံုးကို ဖြတ္သည္၊ တစ္ထည္လံုး၏ အစိတ္အပိုင္းတစ္ခု၊ အနည္းငယ္ စြန္းထင္းသည္ကို ေလွ်ာ္သည္ ဟု ေလွ်ာ္ ႏွင့္ ဖြတ္ ခြဲျခားသံုးမွဳကိုလည္း ေလွ်ာ္ တစ္လံုးျဖင့္ မေပါင္းလိုက္ၾကပါရန္ တိုက္တြန္းပါသည္။ ထိုနည္းတူ အနည္းငယ္ စို၊ တစ္ကိုယ္လံုးစြတ္ သီးျခားသံုးေနမွဳကိုလည္း စို တစ္လံုးတည္းထဲတြင္ ေရာမထည့္ၾကပါနဲ႔။ ႏွစ္လံုးတြဲႀကိယာမ်ား ျဖစ္သည့္  ပူအိုက္၊ စြတ္စို၊ ေျခာက္ေသြ႔(သြိ)၊ ထိုင္းမွိဳင္း၊ ေလွ်ာ္ဖြတ္၊ ခ်မ္းေအး(အီး)၊ စသည့္ စကားလံုးမ်ား၌ သီးျခား အဓိပၸါယ္ျဖင့္ ရခိုင္မ်ားက ခြဲသံုးသည္ကို တစ္လံုးတည္းျဖင့္ မေရာေပါင္းေစလိုပါ။

IT ေခတ္၊ Global village တြင္ ဆက္သြယ္မွဳ ျမန္ဆန္သြက္လက္ျခင္းႏွင့္အတူ ေရာေထြးယွက္တင္ လႊမ္းမိုးမွဳမ်ားျပားလာျခင္း အေပၚ၌နည္းပညာ ဖြံ႔ၿဖိဳးမွဳကိုသာ ယူၾကပါ။ ယဥ္ေက်းမွဳ ကိုယ္ခံအား ေကာင္းေအာင္ႀကိဳးစားၿပီး မိမိတို႔ အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာနာ၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမွဳဓေလ့၊ ထံုးစံ၊ အသံုးအႏွဳန္းမ်ား ေနရာဖယ္၍ အသစ္မ်ားျဖင့္ အစားထိုး လႊမ္းမိုးျခင္း မခံရပါေစနဲ႔။ ယဥ္ေက်းမွဳ၊ ဓေလ့ ထံုးစံေပ်က္ကြယ္၊ ၀ါးမ်ိဳခံရလွ်င္ လူမ်ိဳး ေပ်ာက္ကြယ္မည္ျဖစ္ရာ ျပင္ မေလာက္ေတာ့ ၿပိန္ အသံုးမွသည္ မိမိ အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာႏွင့္ သမိုင္း၊ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမွဳ မကြယ္မေပ်ာက္ ေစရန္ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္း ျပဳျပင္ ေဆာင္ရြက္ၾကပါရန္ တိုက္တြန္း ႏွိဳးေဆာ္ လိုက္ရပါသည္။

ေမာင္ရကၡိတ

+Arakan The Golden Land 

+Arakan Forever 

Continue

ရခိုင္ျပည္နယ္တံဆိပ္ႏွင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္အလံ အနက္အဓိပၸါယ္

ရခိုင္ျပည္နယ္တံဆိပ္

ရခိုင္ျပည္နယ္တံဆိပ္

ရခိုင္လူမ်ဳိးတို႕သံုးစြဲခဲ့ေသာ ေ၀သာလီေခတ္ ရခိုင္ဒဂၤါး၏ ပန္းဖက္ပံုကို အေျခခံေဖာ္ျပထားပါသည္။  ေ၀သာလီ ေခတ္ရခိုင္ဒဂၤါးကို သတ္မွတ္ေဖာ္ျပရျခင္းမွာ ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ား၏ ေပၚလြင္ထင္႐ွားေသာ အႏုပညာ ဓနာဥစၥာ ၾကြယ္၀ျခင္းႏွင့္ ေ႐ွးပေ၀သဏီကပင္ ယဥ္ေက်းမွဳထြန္းကားလာခဲ့သည္ဟု ရည္ညႊန္းေဖာ္ထုတ္လို၍ ျဖစ္ပါသည္။  ရခိုင္ျပည္နယ္တံဆိပ္တံဆိပ္၏ အေပၚထိပ္တြင္ ၾကယ္ျဖဴတစ္ပြင့္၊ ေအာက္ဖက္တြင္ “ရခုိင္ျပည္နယ္”ဟု ေရးသာေဖာ္ျပထားၿပီး သဇင္ပန္းေခြႏွစ္ခက္ျဖင့္ ၿခံရံထားပါသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ တံဆိပ္တြင္ ပါ႐ွိေသာ ႐ုပ္ပံုမ်ား၏ အဓိပၸါယ္မွာ ေအာက္ပါအတိုင္းျဖစ္ပါသည္။

ၾကယ္ျဖဴ

• ျပည္ေထာင္စုဆို႐ွယ္လစ္သမၼတျမန္မာႏိုင္ငံအလံတြင္ပါ႐ွိေသာ ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္း (၁၄)ခုကို ေဖာ္ညႊန္း ထားသည့္ ၾကယ္ျဖဴ(၁၄)လံုးအနက္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြက္ သတ္မွတ္ထားေသာ ၾကယ္ျဖဴတစ္ပြင့္ကို သတ္မွတ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။

သဇင္ပန္းေခြႏွစ္ခက္

• ရခိုင္ျပည္နယ္တြင္ သဇင္ပန္းသည္ ျပည္နယ္၏ အဓိကျမင့္ျမတ္ျဖဴစင္ေသာ ပန္းတစ္မ်ဳိးျဖစ္ပါသည္။ ယင္းပန္းကို အမွီျပဳ၍ အျမင့္အျမတ္စကားလံုးတို႕ကိုသံုးစြဲရာတြင္ သဇင္ပန္းကို ဥပမာျပဳ၍တင္စား သံုးစြဲ ခဲ့ၾကပါသည္။ သဇင္ပန္းကို ရခိုင္တို႕က သန္႕စင္ ပန္းဟုေခၚသည္။ သန္႕လည္းသန္႕႐ွင္းသည္။ ျဖဴလည္း ျဖဴစင္သည္။ သန္႕႐ွင္းျဖဴစင္ေသာ အနားရစ္႐ွိသည္။ ပြင့္ဖတ္အယ္တြင္ ၀ါ၀င္း၍ ေ႐ႊေရာင္႐ွိေသာ ၀တ္ဆံႏွစ္ခု႐ွိသည္။ ေမြးလည္းေမြးႀကိဳင္သည္။ ျမင့္ျမတ္ေသာ သစ္ပင္ႀကီးမ်ားအေပၚ ၌သာေပါက္ေရာက္သည္။  ျဖဴစင္ေသာ သီလေရာင္ ၀ါ၀င္းေသာ ၀တ္ဆံအေရာင္တို႕မွာ ဗုဒၶ၏ သကၤန္းေရာင္ကို ေဆာင္ေနသည္။ ယင္းေၾကာင့္ အျမတ္ဆံုးပန္းဟူ၍ တင္စားသမုတ္ၾကသည္။ ယင္းကို အစြဲျပဳ၍ ဘုရားေပါင္းခ်ဳပ္၏ သေကၤတာအေခၚအေ၀ၚကဗ်ာတြင္ “သဇင္ပန္းခိုင္တစ္ၿမိဳင္ၿမိဳင္ ရခိုင္ဘုရား ေပါင္း” ဟူ၍ ဖြဲ႕ဆိုခဲ့ၾကသည္။ သဇင္ပန္းခက္၏ တစ္ဖက္စီတြင္ ပါ႐ွိေသာ (၈)ပြင့္ႏွင့္ ထိပ္ေပၚတြင္ တစ္ပြင့္ေပါင္းလိုက္ေသာ္လည္း ၉ ျဖစ္သည္။ ထိပ္ေပၚ၌႐ွိေသာ အပြင့္သည္ ႏွစ္ဖက္စလံုးႏွင့္ ဆိုင္သည္။ ေဘးဥပါဒ္အႏၱရာယ္ကင္း႐ွင္းေစရန္ ကိုးန၀င္းေၾကေသာ လကၡဏာကိုျပထားသည္။ ေဖာ္ျပပါ သဇင္ပန္းခက္တစ္ခက္စီတြင္ အပြင့္ငယ္လက္၀ဲမွ (၈)ပြင့္ လက်္ာမွ (၈)ပြင့္စီ ႐ိုးတံကိုမွီ၍ ႐ွိေနၾကသည္။ ထိပ္ေပၚမွ တစ္ပြင့္ႏွင့္ေပါင္းလိုက္ေသာ္ (၁၇)ပြင့္ျဖစ္၍ ရခိုင္ျပည္နယ္ (၁၇)ၿမိဳ႕နယ္ကို ေဖာ္ေဆာင္ပါသည္။

ဗိႏၷဴေျပာက္မ်ား

• ေ၀သာလီဒဂၤါးအျပင္ဘက္စက္၀ိုင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ ဗိႏၷဴေျပာက္မ်ားမွာ နကၠဒါန္တီး၀ိုင္း၏ ပံုသ႑ာန္ျဖစ္သည္။ ေ၀သာလီဒဂၤါးမ်ားတြင္ ပါ႐ွိေသာ ဗိႏၷဴမ်ားမွာ အေရအတြက္အားျဖင့္ လံုးေရ ၂၀ ပါ႐ွိေသာ ဒဂၤ ါးအမ်ဳိးအစား႐ွိသကဲ့သို႕ လံုးေရ ၂၀ ထက္ပိုမိုပါ႐ွိေသာ ဒဂၤါးမ်ားလည္း ႐ွိေၾကာင္း ေတြ႕ရ သည္။ သို႔ေသာ္လည္း ယခုသတ္မွတ္ထားေသာ ရခိုင္ျပည္နယ္တံဆိပ္ပါဗိႏၷဴေျပာက္မ်ား၏ အေရ အတြက္ကို လံုးေရ ၂၀ ဟုသတ္မွတ္ထားပါသည္။ ယင္းသုိ႕ သတ္မွတ္ရျခင္းမွာ တံဆိပ္၏ အလွအပႏွင့္ ေ႐ွးရခိုင္မင္းမ်ား၏ အဓိကက်င့္၀တ္ျဖစ္ေသာ မင္းက်င့္တရားဆယ္ပါး၊ နာယက ဂုဏ္ေျခာက္ပါး၊ သဂၤဟ တရားေလးပါးတို႕ကို ေပၚလြင္ေစရန္ ရည္ညႊန္းထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။

သိရိ၀စၦ

• သိရိဝစၦမွာ သဇင္ပန္းေခြအလယ္တြင္႐ွိသည္။ ၄င္းသည္ ေ၀သာလီစျႏၵားမင္းတို႕ ဒဂၤါးတြင္ ခပ္ႏွိပ္သံုးစြဲေသာ ပံုျဖစ္ေလသည္။ ဤတံဆိပ္ကို ဒဂၤါးတြင္သာမက ရာဇပလႅင္မုတ္တံကဲမ်ား၊ ဘုရားတန္ေဆာင္မုတ္တံကဲမ်ားတံခါးမုတ္စီမ်ားတို႔တြင္ အၿမဲသံုးစြဲခဲ့ၾကသည္။ သရိဝစၱမွာ က်က္သေရ မဂၤလာအျဖာျဖာႏွင့္ ျပည့္စံုသည္ဟုအဓိပၸါယ္ရသည္။ ယင္းအထဲတြင္ သေကၤတမ်ားစြာပါ႐ွိပါသည္။

ေနႏွင့္လ

• ေနႏွင့္လတို႕မွာ ပထမဆံုးရခိုင္ဟူေသာ အမည္ကိုခံယူျခင္းမွစ၍ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ေသာမင္းတို႕သည္ ေနလ႐ွိေသာ ဘြဲထူး၊ ဂုဏ္ထူးအမည္မ်ားကိုခံယူခဲ့ၾကသည္။ သူရိယမင္းဆက္၊ စျႏၵားမင္းဆက္ဟူ၍ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ၾကသည္။ ေနလတို႕သည္ ကမၻာ၏တန္ဆာမ်ားျဖစ္ၾကသည့္အေလွ်ာက္ အေအးႏွင့္အပူ၊ အလင္းႏွင့္အေမွာင္၊ အက်ဳိးႏွင့္အျမစ္တို႕ကို ထင္႐ွားေစႏိုင္ေသာ သတိၱ႐ွိၾကသည္။ ေနမင္းႏွင့္တူေသာ အက်င့္၊ လမင္းႏွင့္တူေသာ အက်င့္တို႕႐ွိၾကသည္။ ယင္းနည္းအတူ မင္းႏွင့္တကြ ျပည္သူတို႕သည္ သစၥာတရားတည္ၾကည္ၾကရမည္။ ယဥ္ေက်းမွဳအႏုပညာ၊ စီးပြားေရးအေျခအေနႏွင့္ အမ်ဳိးသားမ်ား လကၡဏာကို ေဖာ္ညႊန္းထားပါသည္။ ေနသည္ ကမၻာေျမေပၚ႐ွိ လူသတၱ၀ါတို႕ကို အလင္းေရာင္ ေပးသည္။ လသည္ေအးျမၾကည္လင္ေသာ သာယာမွဳတို႕ကို ေဒသဌာနမေ႐ြး၊ ပုဂၢဳိလ္သတၱ၀ါမေရြး မွ်တေသာ အေရာင္ကိုေပးတတ္သည္။ လူသား သတၱ၀ါတို႕အေပၚတြင္ ေအးျမၾကည္လင္ေသာ သစၥာတရား႐ွိသည္ကိုေဖာ္ညႊန္းထားျခင္းျဖစ္သည္။

လက္၀ဲရစ္ခ႐ုသင္းႏွင့္ လက်္ာရစ္ခ႐ုသင္း

• တိုင္းျပည္ကိုအုပ္ခ်ဳပ္ေသာ ဘုရင္မ်ား၊ ဘိသိတ္ခံရာ၌ လက္၀ဲႏွင့္လက္က်္ာရစ္ခ႐ုသင္းတို႕ျဖင့္ သစၥာေရစင္ျဖန္းရသည္။ ေရစင္ျဖန္းရာတြင္ တိုင္းသူျပည္သားအေပါင္းတို႔အား သစၥာ၊ သီလ၊ ဓမၼ ႐ွိၾကပါေစဟူေသာ သ႐ုပ္ေဖာ္ကိုေဖာ္ေဆာင္ပါသည္။

စိန္ေတာင္

• စိန္ေတာင္သည္ အလယ္ဗဟိုတည့္တည့္တြင္ မ႑ဳိင္အျဖစ္ မားမားမတ္မတ္ေျဖာင့္တန္းစြာ ရပ္တည္ထားသည္။ ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ သစၥာ၊ ဓမၼတရားတို႕သည္ မင္းႏွင့္တကြ ျပည္သူတို႕အားတည့္တည့္ မတ္မတ္အုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း၊ ခံယူလိုက္နာျခင္း လကၡဏာကိုေဖာ္ျပထားပါသည္။

စိန္ေတာင္ေအာက္ခံ

• စိန္ေတာင္ေအာက္ခံမွာ လျခမ္းသ႑ာန္႐ွိၿပီး စိန္ေတာင္အား မတိမ္းမယိုင္ေစျခင္းငွာ ေအာက္ခံျပဳလုပ္ထားျခင္း သေဘာကိုသ႐ုပ္ေဆာင္သည္။

ေ႐ြးလံုး(၇)လုံး (ဗိႏၷဴ)

• ရခိုင္တို႕သည္ ၾကတိၱကာနကၡတ္ႏွင့္ ယွဥ္သည့္လူမ်ဳိးမ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ၾကတိၱကာနကၡတ္သည္ စပါးပင္၊ ေျမမ်ား၏လကၡဏာကိုေဆာင္သည္။ (တစ္ခ်ဳိက်မ္း၌ ၾကင္ခုနစ္ေကာင္ဟုဆိုသည္)။ ၾကတိၱကာ နကၡတ္ကိုမွီး၍ ထြန္ယက္ျခင္း၊ စိုက္ပ်ဳိးရိတ္သိမ္းျခင္းတို႕ကို ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္သည္ ၾကတိၱကာနကၡတ္ႏွင့္ ေလ်ာ္ညီစြာ စပါးစိုက္ပ်ဳိးေရးကို အဓိကျပဳ၍ သက္ေမြး ၀မ္းေက်ာင္းေဆာင္ရြက္ရေသာ ျပည္နယ္တစ္ခုျဖစ္ေလသည္။ ယင္းေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ အသက္ေသြးခဲျဖစ္ေသာ စီးပြားေရးႏွင့္ စိုက္ပ်ဳိးေရးလကၡဏာသေဘာကိုေဆာင္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ျခဴးပန္း

• ျခဴးပန္းသည္ အျမင့္ျမတ္ဆံုးေသာ ပန္းတစ္မ်ဳိးတြင္ ပါ၀င္သည္။ ျခဴးပန္း မွာ အပင္မွ ပြင့္ေသာ ပန္းမ်ဳိးမဟုတ္ေပ။ ျခဴးေကာင္ဟုေခၚေသာ သတၱ၀ါတစ္မ်ဳိး၏ ခႏၶာကိုယ္လက္မွ ေပါက္ေရာက္ေနေသာ အေမႊးအမွင္တို႕၏ ပုံသ႑ာန္တြင္ အေခြေခြအလိပ္လိပ္ျဖစ္ေပၚေနျခင္းကို သ႐ုပ္ေဖာ္၍ ပန္းခ်ီပန္းပုဆရာတို႕သည္ ဘုရား၊ ေစတီ၊ အေဆာက္အဦး၊ ပလႅင္၊ မုတ္တံကဲမ်ား၊ ထီးေဆာင္န္းေဆာင္စေသာ အေဆာက္အဦးတို႕တြင္ အေျပာက္အၿပိန္းမ်ား၊ ပန္းခက္၊ ပန္းေခြ၊ ပန္းလိပ္၊ ပန္းႏြယ္မ်ား ထုလုပ္ရာတြင္ သ႐ုပ္ေဖာ္၍ ထုလုပ္ခဲ့ၾကသည္။ ပန္းခက္တို႕၏ အလယ္တြင္ ျခဴးေကာင္မ်ားထုလုပ္ထားျခင္းေၾကာင့္ ျခဴးပန္းဟုေခၚသည္။ ျခဴးေကာင္တုိ႕သည္ လူအေပါင္းတို႕၏ ပစၥည္းဥစၥာကိုလည္းေကာင္း၊ အသီးအႏွံတို႕ကိုလည္းေကာင္း လံုး၀ဖ်က္စီးျခင္းမဟ႐ွိ၊ သူတို႕သြားရာတြင္ အေမြးအမွင္မ်ား တစ္ခုႏွင့္တစ္ခုထိခိုက္၍ ဆြဲလြဲျမည္သံကဲ့သို႕ တျခြင္ျခြင္ ျမည္သည္။ ယင္းေၾကာင့္ ဆြဲလည္းငယ္မ်ားကို ျခဴးငယ္ဟူ၍ေခၚသည္။ မဂၤလာ႐ွိေသာ၊ ေတးသံသာ ေသာအသံတို႕ကို သ႐ုပ္ေဆာင္ထားသည္။ ၄င္းတို႕သည္ ကာမဆႏၵတရား၌ တစ္သက္လွ်င္ တစ္ႀကိမ္သာမွီ၀ဲျခင္း႐ွိသည္။ သူတစ္ပါးအမ်ဳိးအႏြယ္မ်ားကိုလည္း ဖ်က္ဆီးျခင္းမ႐ွိ၊ အျဗဟၼစရိယာ သိကၡာပုဒ္ကိုေစာင့္ထိန္းျခင္း၊ တိုင္းသူျပည္သားတို႕သည္လည္း မုဒိန္းတႏၱမက်ဴးလြန္ၾကေစရန္ သ႐ုပ္ေဆာင္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။

ဤ သီရိ၀စၦတစ္ခုလံုး၏ သေဘာတရားမွာ သစၥာဓမၼ႐ွိျခင္း၊ လယ္ယာစိုက္ပ်ဳိးေရး၌ စပါးသီးႏွံမ်ားပြားမ်ားေစျခင္း အလင္းႏွင့္အေမွာင္အက်ဳိးႏွင့္အျပစ္တရားတို႕ကို ဆင္ျခင္ႏိုင္ေစျခင္း၊ မိမိတို႕႐ိုးရာဓေလ့ထံုးစံမ်ားကိုေစာင့္ထိန္းႏိုင္ျခင္း၊ ေခတ္ႏွင့္ေလ်ာ္ညီစြာတစည္းတစ္လံုးတည္း တည္ၿမဲႏိုင္ေစျခင္း၊ ထြန္းသစ္ေပၚမ်ားတိုးတက္ေစႏိုင္ေသာ သေကၤတ သေဘာမ်ားကို သ႐ုပ္ေဖာ္ေဆာင္ထားပါသည္။ 

ရခိုင္ျပည္နယ္အလံ

ရခိုင္ျပည္နယ္အလံ

ရခိုင္ျပည္နယ္အလံ၏ အေရာင္ အဆင္းမွာ အျဖဴေရာင္ထက္၀က္ႏွင့္ အနီေရာင္ထက္၀က္ျဖစ္သည္။ အေပၚပိုင္းထက္၀က္မွာ အျဖဴေရာင္ျဖစ္ၿပီး ေအာက္ပိုင္းထက္၀က္မွာ အနီေရာင္ျဖစ္သည္။ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္မွာ အေပၚပိုင္း အေရာင္သည္ ရခိုင္အမ်ဳိးသားတို႕၏ ျဖဴစင္ေသာ စိတ္ဓာတ္႐ွိျခင္း၊ အမ်ဳိးသီလႏွစ္ဌာနကို ေစာင့္ထိန္းျခင္း၊ ျဖဴစင္ေျဖာင့္မတ္ေသာ စိတ္ဓာတ္႐ွိျခင္းႏွင့္ ျဖဴစင္တည္ၾကည္ေစာင့္ထိန္းအပ္ေသာ ကိုယ္က်င့္တရား႐ွိျခင္းတို႕ကို ေဖာ္ေဆာင္သည္။ အနီေရာင္၏ သေဘာမွာ ရဲရင့္တည္ၾကည္ေသာ သတိၱႏွင့္ ခိုင္ခန္႕တည္ၾကည္ေသာ ဇာတိေသြး၊ ဇာတိမာန္႐ွိျခင္းတို႕ကိုအဓိပၸါယ္ေဆာင္ပါသည္။

အလယ္ဗဟိုတြင္ ရခိုင္လူမ်ိဳးတို႔၏ သိရိ၀စၦ ပါရွိသည္။

Continue

ရခိုင္ျပည္နယ္၏ ျမစ္၊ ေခ်ာင္းမ်ား

ရခိုင္ျပည္နယ္၌ ထင္႐ွားေသာျမစ္မ်ားမာ နတ္ျမစ္၊ မယူျမစ္ (ေမယုျမစ္)၊ ကုလားတန္ျမစ္နန္႔ ေလးၿမိဳ႕ျမစ္မ်ားျဖစ္ၾကသည္။ ၄င္းအျပင္ ရခိုင္ျပည္နယ္၏ေတာင္ဖက္၌ ဒလက္ေခ်ာင္း၊ အမ္းေခ်ာင္း၊ မအီေခ်ာင္း၊ ကလိန္ေတာင္ျမစ္၊ ေတာင္ကုတ္ျမစ္၊ သူေဌးေခ်ာင္း၊ ဂြေခ်ာင္းစသည္မ်ား ဟိၾကသည္။ရခိုင္ျပည္၏ ေျမာက္ပိုင္းဟိျမစ္မ်ားသည္ ေျမာက္ဖက္ေတာင္တန္းမ်ားမွ ျမစ္ဖ်ားခံ၍ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္သို႔ စီးဝင္လွ်က္ဟိၾကၿပီး၊ ႐ွည္လ်ားသည္။ ရခိုင္ျပည္ ေတာင္ပိုင္းဟိျမစ္မ်ားမွာ အ႐ွိေတာင္ဖက္ဟိ ေတာင္တန္းမ်ားမွ ျမစ္ဖ်ားခံ၍ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္သို႔ စီးဝင္ၾကသည္။ ျမစ္မ်ားမွာ ျဖားအတက္အက်ဟိေသာ ျမစ္မ်ားျဖစ္ၿပီး ျမစ္ဝပိုင္တြင္ရီငန္၍ ျမစ္အညာ (အထက္)တြင္ ရီခ်ဳိၾကသည္။

နတ္ျမစ္။ ။နတ္ျမစ္သည္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္၌ဟိသည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံနန္႔ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံ႐ို႕အား ပိုင္းျခားထားေရ နယ္စပ္ျမစ္ျဖစ္သည္။ ေျမာက္ဖက္ နယ္စပ္ေတာင္ကုန္းမ်ားမွ စီးဆင္းလာၿပီး ေတာင္ဖက္တြင္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕အနီး၌ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္သို႔စီးဝင္သည္။ မိုင္ (၅၀)ခန္႔႐ွည္လ်ားၿပီး ျမစ္အဝပိုင္းတြင္ (၁) မိုင္ခြဲခန္႔က်ယ္ျပန္႔သည္။ နယ္စက္ကုန္သြယ္သေဘၤာနန္႔ ဘုတ္တိဝင္ထြက္ရာ ျမစ္ျဖစ္သည္။

နတ္ျမစ္အတြင္းသုိ႔ ျပဴးမေခ်ာင္း၊ ငါးခူရေခ်ာင္း၊ ကညင္ေခ်ာင္းႏွင့္ ေမာင္ေတာေခ်ာင္း႐ို႕ စီဝင္လ်က္ဟိၾကသည္။ မဂၤလာႀကီးေတာင္တန္းမွထြက္ဟိေသာ ဝါး၊ ႀကိမ္ႏွင့္ သစ္မ်ားကို ျပဴးမေခ်ာင္းမွတစ္ဆင့္ ေမွ်ာ၍ထုတ္ယူႏိုင္ၾကသည္။ ႏြီရာသီျမစ္အညာ (အထက္)အထိ ရီငန္တက္ၿပီး မိုးရာသီတြင္ ရီခ်ဳိသည္။ ျမစ္ကမ္းမ်ားတြင္ ရီငန္ပဇြန္မြီးျမဴးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို လုပ္ကိုင္ၾကသည္။


မယူျမစ္။ ။ဤျမစ္ကို အဂုအခါ ေမယုျမစ္ဟုလည္းေခၚၾကသည္။ ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕အနီးမွ စီးဆင္းလာေသာ ကုလားပန္းဇင္းေခ်ာင္းနန္႔ စိုင္းဒင္ေခ်ာင္း႐ို႕ေပါင္းဆံု၍ စစ္ေတြၿမိဳ႕အနီးက၌ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္သို႔ စီးဝင္သည္။ (၈၅) မိုင္ခန္႔႐ွည္လ်ားၿပီး ဘူးသီးေတာင္ၿမိဳ႕နယ္နန္႔ ရေသ့ေတာင္ၿမိဳ႕နယ္မ်ားကို ျဖတ္၍ စီးဆင္းသည္။ ျမစ္ဝပိုင္းတြင္ ရီငန္၍ ျမစ္အညာ (အထက္)တြင္ ရီခ်ဳိသည္။ ျမစ္အညာ (အထက္)ပိုင္းတြင္ က်ယ္ျပန္႔ေသာလြင္ျပင္မ်ားဟိ၍ ဆန္စပါးစိုက္ပ်ဳိးၾကသည္။ ျမစ္ဝပိုင္းနီရာမ်ားတြင္ ရီငန္ပဇြန္မြီးျမဴးေရးကို လုပ္ကိုင္ၾကသည္။

ပုဏၰားကၽြန္းၿမိဳ႕နယ္၊ ၾသရမေတာင္တန္းမွ ျမစ္ဖ်ားခံ၍ စီးဆင္းလာေသာ ေတာဖ်ားေခ်ာင္းသည္ မိုးစီျမစ္ႏွင့္ေပါင္းဆံုၿပီး ႀကြီတဲျမစ္အမည္ျဖင့္ စီးဆင္းကာ စစ္ေတြၿမိဳ႕အနီး၌ ေမယုျဖစ္သို႔ အ႐ွိဖက္မွစီဝင္သည္။

ကုလားတန္ျမစ္။ ။ရခိုင္ျပည္နယ္၏ အ႐ွည္ဆံုးနန္႔ အသံုးအဝင္ဆံုးျမစ္ေၾကာင္း တစ္သြယ္ျဖစ္သည္။ ဤျမစ္သည္ ေပ(၈၀၀၀)ခန္႔ျမင့္ေသာ ခ်င္းျပည္နယ္ လူ႐ွည္ေတာင္တန္းႏွင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ခ်င္လတိတလန္ ေတာင္ကုန္းမ်ားမွ ျမစ္ဖ်ားခံ စီးဆင္းလာသည္။ ဘြိဳင္ႏု(ေဘြႏု)၊ တီမိ၊ ထေရာဘာ (တီအိုရီဗာ) စေရျမစ္မ်ား ေပါင္းဆံုစီးဆင္းချခင္းျဖစ္သည္။

ခ်င္းျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွ ထေရာဘာ(တီအိုရီဘာ)အမည္ျဖင့္စီးဆင္းလာခေသာ ဤျမစ္မွာ အိႏၵိယႏိုင္ငံနန္႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ႐ို႕၏ နယ္ျခားျမစ္လည္းျဖစ္သည္။ ဤျမစ္သည္ ခ်င္းျပည္နယ္ကိုျဖတ္၍ ေတာင္ဖက္သို႔စီးဆင္းလာရာ ခ်င္းျပည္နယ္ဖလန္းၿမိဳ႕ အေနာက္ဖက္ယြန္းယြန္းအေရာက္တြင္ တီအိုရီဗာမွ ေဘြႏုအမည္ျဖင့္ အိႏၵိယႏိုင္ငံသို႔စီးဝင္ခသည္။ အိႏၵိယႏိုင္နယ္စပ္မွ ဘဂၤလားပင္ေအာ္အေရာက္ မိုင္ေပါင္း (၁၄၀၀)ခန္႔က်ယ္ျပန္႔ေရ ၿမီႏုလြင္ျပင္မ်ားဟိသည္။ ျမစ္၏အထြက္ပိုင္း၊ အလယ္ပိုင္းနန္႔ ေအာက္ပိုင္း႐ို႕တြင္ စပါး၊ ၿမီပဲ၊ ဆီး႐ြက္ႀကီး၊ င႐ုတ္၊ နီၾကာစစြာတိကို စိုက္ပ်ဳိးၾကသည္။

ကုလားတန္ျမစ္အတြင္းသို႔ ကလက္ေခ်ာင္း၊ မီးေခ်ာင္း၊ မီေခ်ာင္း၊ ယိုးေခ်ာင္း၊ သရီေခ်ာင္း၊ ဟင္းခေရာျမစ္၊ ကၽြဲကူးျမစ္႐ို႕စီးဝင္လွ်က္ဟိၾကသည္။ စစ္ေတြၿမိဳ႕အနီး၌ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္သို႔ စီးဝင္သည္။

ကလက္ေခ်ာင္း။ ။ ကလက္ေခ်ာင္းသည္ ပလက္ဝအထက္ပိုင္းတြင္ဟိ၍ အိႏၵိယ၊ ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံ႐ို႕နန္႔ နယ္ျခားေခ်ာင္းျဖစ္ၿပီး ကုလားတန္ျမစ္သို႔ စီးဝင္လွ်က္ဟိသည္။

ပီေခ်ာင္း။ ။ ပီေခ်ာင္းမွာ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕အထက္နားတြင္ ကုလားတန္ျမစ္သို႔ စီးဝင္လ်က္ဟိသည္။ ရီခ်ဳိအရပ္မ်ားျဖစ္၍ ၿမီၾသဇာေကာင္းမြန္ေသာ ၿမီႏုလြင္ျပင္မ်ားဟိသည္။

သရီေခ်ာင္း။ ။ သရီေခ်ာင္းသည္ ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ အ႐ွိဖက္ေတာင္တန္းမ်ားမွ ျမစ္ဖ်ားခံစီးဆင္းလာၿပီး ျမစ္ေအာက္ပိုင္းတနီရာတြင္ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕နယ္ ေတာင္ကုန္းမ်ားမွ ျမစ္ဖ်ားခံစီးဆင္းလာေသာ ရမ္းေခ်ာင္းႏွင့္ ေပါင္းဆံုကာ၊ သဲတက္ေက်း႐ြာအနီး ကုလားတန္ျမစ္အတြင္းသို႔ အ႐ွိဖက္ျခမ္းမွ စီးဝင္သည္။

ဤသရီေခ်ာင္းလြင္ျပင္မွာ ၿမီၾသဇာထက္သန္ေကာင္းမြန္၍ စပါး၊ င႐ုတ္၊ မံုညင္း၊ နီၾကာ၊ ၿမီပဲမ်ားစိုက္ပ်ဳိးၾကသည္။ သရီေခ်ာင္းဖ်ားတြင္ ထင္း႐ွားေသာ မဟာျမတ္မုနိဟိသည္။

ယိုးေခ်ာင္း။ ။ ယိုးေခ်ာင္းသည္ သရက္ခ်ဳိေက်း႐ြားအနီးတြင္ ကုလားတန္ျမစ္သို႔ အေနာက္ဖက္မွ စီးဝင္သည္။ ျမစ္ဝမွ မိုင္(၇၀)ခန္႔႐ွည္လ်ားသည္။ ျမစ္ဝတြင္ရီငန္၍ ျမစ္ညာ (ျမစ္အထက္ပိုင္း)တြင္ ရီခ်ဳိသည္။ ယိုးေခ်ာင္းဖ်ားတြင္ တန္းတင္ဟုေခၚေသာ ရီတံခြန္ေခ်တခုဟိသည္။ ရီအားလွ်ပ္စစ္ထုတ္ယူရန္ မဏာမေလ့လာမႈမ်ား ျပဳလုပ္လွ်က္ဟိသည္။

ဟင္းခေရာ္ျမစ္။ ။ ပုဏၰားကၽြန္းၿမိဳ႕၏ အ႐ွိဖက္မွ ကုလားတန္ျမစ္သို႔ စီးဝင္သည္။ ေျမာက္ဦးၿမိဳ႕သို႔ လားေရာက္ႏိုင္ေသာျဖစ္ေၾကာင္းျဖစ္သည္။ ႐ွိရခိုင္ ဘုရင္မ်ားလက္ထက္က စက္လွီ၊ ကုတင္လီွ နန္႔ သေဘၤာတိ ဝင္ထြက္ရာ အဓိကက်ေသာ ျမစ္ေၾကာင္းလည္းျဖစ္သည္။

ကၽြဲကူးျမစ္။ ။ စစ္ေတြၿမိဳ႕၏ အ႐ွိဖက္မွ ကုလားတန္ျဖစ္သို႔ စီးဝင္သည္။ ျမစ္ဝတြင္ ဖ႐ံုဂါကၽြန္း (၃) ကၽြန္းကို ျဖစ္ေပၚစီၿပီး ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္သို႔ စီးဝင္သည္။ စစ္ေတြမွ ေပါက္ေတာ၊ မင္းျပား၊ ေျမပံု၊ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕မ်ားသို႔ ဆက္သြယ္လားလာႏိုင္ေသာ ကုန္းတြင္းပိုင္း ရီေၾကာင္းလမ္းလည္းျဖစ္သည္။

ေလးၿမိဳ႕ျမစ္။ ။ ဤျမစ္သည္ (၁၄၄) မိုင္ ႐ွည္လ်ားၿပီး (၅၅၅၀)ေပ ျမင့္ေသာ ခ်င္းေတာင္တန္းမွ ျမစ္ဖ်ားခံ၍ ေတာင္ဖက္သို႔ စီးဆင္းလာသည္။ ျမစ္အထက္ပိုင္းမွ မင္းျပားၿမိဳ႕အထိ ေလးၿမိဳ႕ျမစ္ဟု အမည္တြင္ၿပီး မင္းျပားၿမိဳ႕အနီးအတြင္ ရာေမာင္ျမစ္အမည္ျဖင့္ ေတာင္ဖက္သို႔စီးဆင္းကာ ေျမပံုအနီးတြင္ မင္းေၾကာင္းအမည္ျဖင့္ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္သို႔ စီးဝင္သည္။

ျမစ္ညာအရပ္(ျမစ္အထက္ဖက္) သည္ရီခ်ဳိ၍ လိေမၼာ္၊ ေ႐ွာက္ခ်ဳိ၊ ကၽြဲေကာ၊ သံပရာ၊ ဥယ်ာဥ္စိုက္ခင္းမ်ား၊ ကြမ္းသီးခ်င္းမ်ားကို စိုက္ပ်ဳိးလ်က္ဟိၾကသည္။

ဒလက္ေခ်ာင္း။ ။ရခိုင္႐ိုးမ၏ (၄၇၉၃) ေပျမင့္ေသာ ေတာင္ကုန္းမွ ျမစ္ဖ်ားခံစီဆင္းကာ ျမစ္ေအာက္ပိုင္းတြင္ ျမစ္မႊာမ်ားစြာခြဲ၍ ေကာင္တာမီယာပင္လယ္သို႔ စီးဝင္သည္။ ေျမပံုၿမိဳ႕နယ္ႏွင့္ အမ္းၿမိဳ႕နယ္ကိုျဖတ္၍ စီးဆင္းသည္။ ဒလက္ေရေဝမွ ႀကိမ္ႏွင့္ ဝါးမ်ား ထုတ္ယူရာ အဓိကရီလမ္းျဖစ္သည္။

အမ္းေခ်ာင္း။ ။ အမ္းေခ်ာင္းသည္ ႐ိုးမေတာင္မွ ျမစ္ဖ်ားခံ၍ ေျမာက္ဖက္သုိ႔စီးဆင္းသည္။ ျမစ္ဝတြင္ ျမစ္ဖ်ားမ်ားစြာျဖင့္ ေနာင္ေတာ္ပင္လယ္ (ေကာင္တာမီယာပင္လယ္) သို႔စီးဝင္သည္။ အမ္းၿမိဳ႕သို႔လားရာ ရီလမ္းေၾကာင္းျဖစ္ၿပီး မိုင္ (၅၀) ခန္႔႐ွည္လ်ားသည္။

ကလန္ေတာင္ျမစ္။ ။ကလန္ေတာင္ျမစ္သည္ ႐ိုးမေတာင္မွ ျမစ္ဖ်ားခံကာ ရမ္းၿဗဲ့ကၽြန္းႏွင့္ ႐ိုးမေတာင္ၿခီအၾကား ေျမာက္မွေတာင္သို႔ စီးဝင္သည္။ အလ်ားမိုင္ (၃၀) ခန္႔ဟိၿပီး ျမစ္ဝမွာ (၁၅) မိုင္ခန္႔က်ယ္သည္။ ျမစ္ဝတြင္ စကုကၽြန္းဟိၿပီး၊ မာန္ေအာင္ရီလက္ၾကားသို႔ စီးဝင္သည္။ ေတာင္ကုန္ျမစ္သို႔လားလွ်င္ ဤျမစ္ကိုျဖတ္၍လားရသည္။

မအီေခ်ာင္း၊ တန္းလြဲ(တန္း႐ြဲ)ေခ်ာင္း၊ လမူးေခ်ာင္း႐ို႕သည္ အ႐ွိဖက္မွ ကလန္ေတာင္ျမစ္သို႔ စီးဝင္လွ်က္ဟိသည္။

ေက်ာက္ျဖဴျမစ္၊ မဒဲျမစ္၊ ပေဒါင္းေကြ႔ (ပေဒါင္းကြဲ)ျမစ္ႏွင့္ သံဇိတ္ျမစ္။ ။ ျမစ္ဟုဆိုေသာ္လည္း ရမ္းၿဗဲ့ကၽြန္းႏွင့္ မရဇိုင္းကၽြန္း (ၿမိဳ႕ေခ်ာင္း) အၾကားတြင္ဟိေသာ ရီလက္ၾကားျဖစ္သည္။ ေက်ာက္ျဖဴျမစ္မွာ ေက်ာက္ျဖဴၿမိဳ႕အနီးမွ ဘဂၤလားပင္လယ္ေအာ္သို႔ စီးဝင္သည္။ ျမစ္ဝပိုင္းမွ ရီလက္ၾကားအတြင္းသို႔ မိုင္(၂၀)ခန္႔ ရွည္လ်ားၿပီး အလြန္နက္ေသာ ရီေၾကာင္းဟိကာ အနက္ေပ(၅၀)မွ (၁၂၀)ထိိဟိေသာ ရီလက္ၾကားျဖစ္သည္။ ဤျမစ္မွ အ႐ွိဖက္သို႔ဆက္၍ မဒဲျမစ္၊ ပေဒါင္းေကြ႕(ပေဒါင္းကြဲ) ျမစ္ႏွင့္ သံဇိတ္ျမစ္မ်ားအမည္ျဖင့္ ကလိမ္ေတာင္ျမစ္သို႔ စီးဝင္သည္။ ေက်ာက္ျဖဴမွ ေတာင္ကုတ္သို႔လားရာ ရီလမ္းေၾကာင္းလည္းျဖစ္သည္။

သတဲေခ်ာင္း။ ။ သူေဌးေခ်ာင္းဟုလည္းေခၚသည္။ ရခိုင္႐ိုးမဟိ ပန္းေတာင္းငယ္ေတာင္မွ ျမစ္ဖ်ားခံစီးဆင္းကာ အ႐ွည္မိုင္ (၆၀) ခန္႔ဟိသည္။ ျမစ္ဝပိုင္းထိသာ ေလာင္း၊ လွီ၊ ေမာ္ေတာ္၊ ဘုတ္တိ လားလာႏိုင္ၿပီး အထက္ပိုင္းတြင္ သူေဌးေခ်ာင္းရီအားလွ်ပ္စစ္ စီမံကိန္းကို ေဆာင္႐ြက္လ်က္ဟိသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ေတာင္ပိုင္းဟိ ျမစ္မ်ားမွာ အလ်ားမိုင္(၂၀)မွ (၅၀)ထိသာ ႐ွည္လ်ားၿပီး ျမစ္ဝပိုင္းေဒသတိတြင္သာ ေမာ္ေတာ္ဘုတ္ေခ်တိ၊ လွီသမၺာန္ေခ်မ်ားျဖင့္ လားလာႏိုင္ၾကသည္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ေတာင္ပိုင္းတြင္ သံတြဲျမစ္၊ စကုေခ်ာင္း၊ က်ိႏၱလီေခ်ာင္း၊ ဆတ္သြားေခ်ာင္း၊ ႐ြာေခ်ာင္း၊ သစ္ေတာက္ေခ်ာင္း႐ို႕ ဟိၾကေသာ္လည္း မ်ားစြာအသံုးဝင္ျခင္းမဟိေပ။

by Arakan Research Centre

ဝန္ခံခ်က္။ ။ ေမာင္ေကာက္စံ (ျပည္ရခိုင္) ႐ြီးေရ “ယေန႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ (လူမႈစီးပြားပထဝင္)” ပထမအႀကိမ္၊ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ စာအုပ္မွထုတ္ႏႈတ္ေဖာ္ျပလိုက္ပါေရ။

ရခိုင္ျပည္နယ္၏ ျမစ္၊ ေခ်ာင္းမ်ား

Continue